بقعه هارونیه مشهد

بقعه هارونیه مشهد از جاذبه های تاریخی و دیدنی مشهد است که در فاصله 25 کیلومتری از شمال غربی این شهر جای گرفته و جزء جاذبه های کمتر شناخته مشهد می باشد. شهر مشهد به دلیل میزبانی از وجود پربرکت حرم امام رضا (ع)، از جمله کلانشهرهایی است که گردشگران زیادی آن را به عنوان مقصد گردشگری خود قرار می دهند و سالانه میلیون ها زائر و گردشگر داخلی و خارجی به این شهر سفر می کنند. در واقع حرم مطهر رضوی به عنوان بزرگترین و مهمترین مکان مذهبی در ایران شناخته می شود و مأمن بسیاری از مسلمانان می باشد که با حضور در آن، آرامشی عجیب سرتاسر وجودشان را فرا خواهد گرفت. اما همانطور که می دانیم، شهر مشهد با گستره فراوانی که دارد، جاذبه های تاریخی، طبیعی، گردشگری و تفریحی متعددی را در خود جای داده که همین موضوع سبب گردیده، علاوه بر اهالی مشهد، گردشگرانی که به این شهر سفر می کنند، برای گردش و تفریح خود به سراغ آن ها بروند و سفری خاطره انگیز را برای خود رقم بزنند. در ادامه این مطلب همراه لوکس ویلا باشید تا با بقعه هارونیه مشهد که از بناهای تاریخی و دیدنی این شهر به حساب می آید، آشنا شویم.

بقعه هارونیه مشهد کجاست و مسیر دسترسی

بقعه هارونیه که از جاذبه های تاریخی و تماشایی اطراف مشهد می باشد، در حاشیه جاده مشهد – توس قرار داشته و از شمال غربی مشهد حدود 25 کیلومتر فاصله دارد. همچنین این بنای تاریخی در نزدیکی آرامگاه فردوسی قرار داشته و حدود 600 متر با یکدیگر فاصله دارند و همین موضوع سبب گردیده، گردشگرانی که به سراغ یکی از این بناها می روند، از دیگر جاذبه تماشایی و تاریخی نیز دیدن کنند. در ادامه این مطلب به آشنایی با مسیر دسترسی به بقعه هارونیه مشهد می پردازیم.

مسیر دسترسی به بقعه هارونیه مشهد با خودروی شخصی

اگر قصد دارید با استفاده از خودروی شخصی خود به بازدید از این مجموعه اقدام نمایید، بایستی خود را به شهرک تاریخی توس برسانید. اگر از شهر مشهد بخواهید به سراغ این جاذبه بروید، بایستی مسیر میدان خیام مشهد را پیش گرفته و پس از آن که به این میدان رسیدید، به سمت بلوار توس حرکت کنید و به مسیر خود ادامه دهید تا به شهرک کشاورزی برسید. این شهرک را پشت سر گذاشته تا به میدان معراج برسید. سپس جاده شمالی توس را پیش گرفته و به مسیر خود ادامه دهید و بعد از فرعی کوشک مهدی و بلوار شهید جراح همچنان به مسیر ادامه داده و حرکت کنید. در طول این مسیر مناطقی نظیر چهل حجره، دوست آباد و اکبر آباد را پشت سر گذاشته تا به میدان هفت تنان برسید. هنگامی که به این میدان رسیدید، وارد ضلع شرقی بلوار شاهنامه شوید تا بتوانید به سمت شهر تاریخی توس حرکت نمایید. پس از آن که به این شهر تاریخی رسیدید، می توانید مسیر دقیق برای رسیدن به گنبد هارونیه از اهالی و بومیان توس بپرسید.

مسیر دسترسی به گنبد هارونیه با اتوبوس

خوشبختانه جاذبه تاریخی هارونیه در منطقه ای از توس قرار گرفته که گردشگران می توانند علاوه بر خودروی شخصی، از وسایل نقلیه عمومی نیز استفاده کنند. برای این منظور می توانید سوار اتوبوس های خط 202 مسیر میدان فردوسی تا آرامگاه فردوسی شده و در ایستگاه شاهنامه 63 از اتوبوس پیاده شوید. در این صورت می توانید تنها با چند قدم پیاده روی خود را به این جاذبه تاریخی برسانید و از آن دیدن کنید.

آدرس بقعه هارونیه مشهد: استان خراسان رضوی، جاده مشهد – قوچان، سه راه فردوسی، حاشیه بلوار شاهنامه، قبل از آرامگاه فردوسی

آشنایی با بقعه هارونیه مشهد

بقعه هارونیه مشهد که در حاشیه غربی جاده مشهد – توس قرار گرفته و تا شمال غربی مشهد حدود 25 کیلومتر فاصله وجود دارد. این بنای تاریخی که در میان دشت طوس جای گرفته و در میان مردم با نام زندان هارون شناخته می شود. اما از آنجایی که بنای این بقعه هیچ شباهتی به زندان نداشته، آن را هارونیه می نامند. هر کدام از بناهای تاریخی و آثار باستانی مختلفی که در گوشه و کنار ایران وجود دارند، از ارزش بالایی برخوردار بوده و همچنین قدمت هر کدام از آن ها به زمان های مختلفی از تاریخ می رسند. بقعه هارونیه مشهد نیز یکی از بناهای تاریخی ایران بوده و از پر رمز و رازترین بناهای تاریخی کمتر شناخته شده مشهد می باشد.

طبق تحقیقات و بررسی های متعددی که در این بنای تاریخی صورت پذیرفته اند، قدمت بقعه هارونیه مشهد به سال ها پیش از اسلام می رسد. در زمان های گذشته، خراسان از جمله مناطقی از ایران بود که وقایع و اتفاقات زیادی در آن رخ داده بود و منجر به شهرت بیش از پیش آن در میان ایران و بسیاری دیگر از نقاط جهان شده بودند. بقعه هارونیه از آن دسته بناهای تاریخی ایران است که با توجه به افسانه ها و روایات متعددی که درباره آن وجود دارند، از افسانه ای ترین بناهای تاریخی کشور شناخته می شود. بیشتر موردی که در این بنا باعث شهرت آن شده است، سبک معماری آن بوده و سبب گردیده از ارزنده ترین و با شکوه ترین جاذبه های تاریخی مشهد به حساب بیاید. بنای تاریخی بقعه هارونیه در ابتدای شهرک توس و در فاصله نزدیکی از آرامگاه فردوسی قرار دارد. در ادامه این بخش به آشنایی با تاریخچه و سرگذشت این بنای تاریخی که گوشه ای از اهمیت ایران عزیز را شامل می شود، آشنا خواهیم شد.

تاریخچه بقعه هارونیه مشهد

بقعه هارونیه مشهد که با نام های مختلفی همچون گنبد هارونیه و آرامگاه امام غزالی نیز شناخته می شود، از قدیمی ترین و تاریخی ترین جاذبه های مشهد است که قدمت آن به پیش از اسلام و معادل با قرن 8 هجری قمری می رسد و در میان شهر توس در اطراف مشهد جای گرفته است. جالب است بدانیم که در رابطه با تاریخچه و قدمت این بنای تاریخی داستان ها و روایات مختلفی وجود دارند که سبب اختلاف نظرهایی در این باره شده اند. سبک معماری بنای بقعه هارونیه مشهد به سبک های معماری دوران ایلخانیان مصادف به قرن 8 هجری قمری بوده و این نظریه بر آن است که قدمت بنای هارونیه به قرن 8 می رسد.

بر اساس این نظریه، بخش های مختلفی از این بنا در دوران تیموریان ساخته و به بنای هارونیه اضافه شده اند. اما ادعای دیگری نیز وجود دارد و بر اساس نظر مرحوم محمدکریم پیرنیا، نظریه پرداز، محقق و نویسنده، سبک معماری این بنا به سبک معماری رازی شباهت داشته و طبق این نظریه، قدمت بنای هارونیه به قرن 6 هجری قمری باز می گردد. بر اساس نظر مردم عادی، این بنا را با توجه به نام هارونیه، به هارون الرشید مربوط دانسته و این موضوع را افسانه می دانند. در سال 1354 در منطقه ای که بنای هارونیه در آن قرار داشت، حفاری های مختلفی در آن صورت پذیرفتند. همزمان با حفاری هایی که در این منطقه انجام گرفتند،

آثار تاریخی مختلفی کشف شده و بر اساس آن ها تخمین های مختلفی به قدمت این بنا زده شده اند. به عنوان مثال می توان گفت بر اساس ظروف سفالی مختلفی که در این منطقه کشف شدند، قدمت بنای بقعه هارونیه مشهد به زمان سلجوقیان، تیموریان و صفویان می رسد. اما بر اساس آثاری که از میان محل جرزهای قطوری که از جنس ملات ساروج و سنگ می باشند، کشف شده و نظریه پیشین را در رابطه با قدمت هارونیه نقض نموده است. نظریه ای هم وجود دارد که بقعه هارونیه مشهد را شبیه به آتشکده های ساسانی دانسته و بر اساس تحقیقاتی که در این بنا انجام شده اند، قدمت آن به قرن ها قبل از قرن 6 هجری قمری می رسد. بر اساس تمام نظریه هایی که از زمان ها گذشته تا کنون درباره قدمت بنای تاریخی هارونیه مشهد وجود دارند، قدمت آن را به دوران پیش از اسلام تخمین زده اند.

با توجه به آن که بنای بقعه هارونیه مشهد بنایی افسانه ای بوده و همچنان کاربری اصلی آن شناخته نشده است. بنای تاریخی هارونیه که از بناهای تاریخی و آثار باستانی به جا مانده از زمان های گذشته در شهر توس و اطراف مشهد می باشد، در تاریخ 15 دی ماه سال 1310 با شماره ثبت 173 به فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. اما نکته جالبی که در رابطه با این بنای تاریخی وجود دارد، این است که در سال 1382 این بنا به عنوان آرامگاه امام غزالی با شماره ثبت 8944 در میان فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.

دلیل نام گذاری بنای بقعه هارونیه مشهد

در بخش پیشین با تاریخچه و سرگذشت بنای تاریخی بقعه هارونیه آشنا شدیم و دیدیم که نظریه های متفاوتی در رابطه با قدمت آن وجود دارند. اما اکنون به آشنایی با مورد دیگری از این بنا می خواهیم بپردازیم و بدانیم که چرا این بنای تاریخی را بقعه هارونیه نامیده اند؟ همانطور که می دانیم، گردشگران و جهانگردان زیادی در سفر به ایران، از این بنا دیدن کرده اند و سفرنامه هایی در خصوص بازدید از بقعه هارونیه مشهد نوشته اند. هنگامی که کارشناسان درباره تاریخچه این بنای تاریخی کاوش و جستجو نمودند، سفرنامه هایی از جهانگردانی که به بازدید از این بنا اقدام کرده بودند، کشف کرده و آن ها را مطالعه نمودند و دریافتند که در زمان های گذشته، مردم بومی و اهالی مناطق اطراف، این بنا را ابتدا به عنوان نقاره خانه و سپس به عنوان زندان هارون شناختند.

اما اگر به تاریخچه و سرگذشت این بنا رجوع کنیم، خواهیم دانست که زندان هارونیه افسانه ای بیش نبوده و نه تنها از نظر تاریخ ارزشی ندارد، بلکه از نظر منطقی نیز قابل استناد نبوده و غیر قابل باور می باشد. اما نکته ای که حائز اهمیت می باشد این است که از زمانی از تاریخ، نام گنبد هارون را برای این بنای تاریخی و ارزنده انتخاب کردند و با همین نام می شناختند. اما بر اساس تحقیقات متعددی که در زمینه های تاریخی وجود دارند، دریافته اند که نام های مختلف توسط مردمان بومی منطقه برای این بنا انتخاب گردیده اند و به لحاظ تاریخی ارزشی ندارند و بناهای مختلفی در گوشه و کنار ایران نیز وجود دارند که توسط مردمان بومی منطقه نام گذاری شده اند.

کاربری بنای بقعه هارونیه مشهد

معمولا در زمان های قدیم که بنایی ساخته می شد، هدفی پشت آن بود و به قصد کاربری مشخصی آن را می ساختند. بنای هارونیه نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با هدفی مشخص آن را در میان دشت توس ساخته اند و امروزه به یکی از دیدنی های مشهد تبدیل گردیده و افراد زیادی به بازدید از آن اقدام می کنند. همچنین نظریه های مختلفی درباره هدف ساخت این بنا وجود دارند که برخی از آن ها بر این عقیده هستند که این بنا محلی برای مدرسه یا خانقاه بوده و در مقابل نیز برخی ابر این باورند که بنای هارونیه محل دفن امام محمد غزالی، فیلسوف و عالم قرن 6 هجری قمری، می باشد. برخی دیگر از نظریه پردازان بر این عقیده هستند که این بنا دارای کاربری مسجد بوده و بعد از زمان ورود اسلام به ایران، مردمان مسلمان بنای این مسجد را بر روی آتشکده ساسانی قرار دادند.

وجود چندین اتاق در کنار یکدیگر در بخش شمالی بنای هارونیه، این عقیده را در بر می گیرد که این بنا محلی برای تدریس بوده که می توان آن را به امام محمد غزالی مرتبط دانست. بر اساس این نظر در تاریخ آمده است که امام محمد غزالی پیشنهادی برای تدریس در نظامیه بغداد داشت که آن را رد کرد و خانقاهی برای صوفیان و مدرسه برای تعلیم طلاب در طوس بنا نمود و تمام روزهای زندگی خود را وقف عبادت خداوند نمود و در کنار عبادت نیز به خلق الله خدمت می کرد. یکی از روزهایی که مشغول کار خود بود، اجل مهلت نداد و در همان مکان چشم بر جهان بست و در همان جا به خاک سپرده شد که پس از دفن وی در این محل، اقدام به مرمت بنای سازمان حفاظت از آثار باستانی، سنگ قبری را به عنوان یادبودی از امام محمد غزالی در مقابل بنا قرار دادند و این موضوع سبب گردیده این بنا را به عنوان آرامگاه امام غزالی بشناسند.

یکی دیگر از نظریه پردازان که عبدالحمید مولوی نام داشت، با مراجعه به اسناد و مدارک تاریخی دریافته که بنای هارونیه به عنوان خانقاه خواجه عثمان بن هارون استاد معین الدین چشتی قطب صوفیه چشتی در هند بوده که آن را به عنوان یادبودی از پدر خویش در منطقه طابران طوس ساخته و قدمت آن به قرن به 6 هجری قمری باز می گردد. بر اساس این نظریه، عبدالحمید مولوی نظریه مقبره امام محمد غزالی را قبول نداشت و رد کرد و حتی بسیاری از تاریخ شناسنان و چهانگردانی که به بازدید از این بنا اقدام کرده اند، مقبره امام محمد غزالی را در محلی خارج از محدوده قبرستان عمومی شهر عنوان کرده و امروزه که تحقیقات بسیاری در این زمینه انجام شده اند، بنای هارونیه را در محدوده داخل حصار طوس عنوان نموده اند.

حتی برخی از نظریه پردازان بر این باورند که هارون الرشید از این بنا به عنوان زندانی برای مجرمان استفاده می کرد. برخی از اسناد و مدارک این موضوع را شهادت می دهند که امام موسی کاظم (ع) و برخی از پیروانش را در این محل زندانی و شکنجه می دادند. برخی دیگر از متون بر این موضوع تآکید دارند که از این بنا به عنوان نقاره خانه و مامونیه استفاده می کردند. با توجه به آن که مدت زمان زیادی از قدمت این بنای تاریخی می گذرد، اما همچنان از کاربری دقیق بنای بقعه هارونیه مشهد اطلاع دقیقی به دست نیامده و بسیاری از مردم آن را به عنوان مقبره و آرامگاه امام محمد غزالی می شناسند. در ادامه به آشنایی دقیق تری با افسانه ها و داستان های مختلفی که درباره کاربری این بنا از گذشته تا امروز وجود دارند، می پردازیم.

روایات مختلفی از کاربری های بقعه هارونیه مشهد

پیش تر کمی با انواع کاربری ها و نظریه های مختلفی که درباره این بنای تاریخی وجود داشتند، آشنا شدیم و در این بخش می خواهیم به معرفی بیشتر و دقیق تر آن ها بپردازیم. هر بنای تاریخی که در شهرهای مختلفی از ایران به جای مانده اند، روایات و داستان های مختلفی درباره قدمت و کاربری آن ها وجود دارند که دهان به دهان چرخیده اند و برخی از آن ها فاقد ارزش و اعتبار می باشند. در ادامه این بخش به آشنایی با برخی از معروف ترین روایات و افسانه هایی که درمورد بنای بقعه هارونیه وجود دارند، خواهیم پرداخت.

بقعه هارونیه به عنوان زندان هارونیه

از جمله معروف ترین داستان ها و افسانه هایی که درباره کاربری بنای بقعه هارونیه مشهد وجود دارند، این است که از این بنا به عنوان زندان هارونیه استفاده می شده و مجرمان را در آن زندانی می کردند. اما اگر به طور دقیق تری بخواهیم این نظریه را بسنجیم خواهیم دید که بر اساس نقشه و حتی شکل ظاهری، این بنا هیچگونه شباهتی به زندان نمی تواند داشته باشد. همچنین بر اساس استناد به مدارک و اسناد تاریخی می توان دریافت که هارون الرشید در قرن 2 هچری قمری زندگی کرده و سبک معماری این بنا نیز به دوره ایلخانیان در قرن 8 هجری قمری مربوط می شود و بسیاری دیگر از بخش های این بنا که امروزه مشاهده می کنیم، در زمان تیموریان به این بنا اضافه گردیده اند.

هارونیه به عنوان خانقاه خواجه عثمان بن هارون

بعد از قرن های 6 و 7 هجری قمری، گردشگران، جهانگردان و تاریخ شناسان متعددی به شهر طوس سفر کردند و بر اساس نوشته ها و سفرنامه هایی که از آن ها به جا مانده اند، دریافته ایم که گزارش کرده اند محل دفن امام محمد غزالی در محلی خارج از قبرستان عمومی شهر قرار داشته و عبدالحمید مولوی نیز بر اساس اطلاعاتی که به دست آورده بود، این نظریه را که بر خانقاه و مقبره امام محمد غزالی بود، رد کرد و نپذیرفت. اما در ادامه بقعه هارونیه مشهد را به خانقاه خواجه عثمان بن هارون، استاد معین الدین چشتی قطب صوفیه چشتی در هند ربط داده بود.

محلی برای تدریس امام محمد غزالی

در بخش شمالی این بنای تاریخی، تعدادی اتاق در کنار یکدیگر وجود دارند که وجود آن ها سبب به وجود آمدن نظریه ای دیگر درباره کاربری های مختلف این بنا شده است و بر این باور است که امام محمد غزالی از بزرگترین اشخاص آن زمان بود که از طرف نظامیه بغداد پیشنهاد تدریس به وی شده بود و ایشان این پیشنهاد را رد کرده بودند و در مقابل نیز در طوس محلی برای عبادت و تدریس به طلاب را انتخاب کردند و به صورت شبانه روزی در حال عبادت و ستایش خداوند بود و در یکی از همان روزها، غزل خداحافظی را خواند و زندگی وی به پایان رسید. امام محمد غزالی در همان محل تدریس و عبادت خود به خاک سپرده شد و سنگ قبری برای مقبره ایشان قرار داده شد و امروزه از این مکان به عنوان محل دفن و آرامگاه امام محمد غزالی یاد می کنند.

بنای هارونیه به عنوان مسجد و آتشکده

بر اساس روایت دیگری، قدمت این بنا را به دوران پیش از اسلام مربوط دانسته اند و روایت شده که در دوران حکومت ساسانیان که از این ینا به عنوان آتشکده استفاده می کردند، پس از آن که اسلام وارد ایران شد، مسلمانان به این بنا را به مسجد تبدیل کردند و کاربری آن را از آتشکده به مسجد تغییر دادند.

بقعه هارونیه، محلی برای شکنجه امام موسی کاظم و یارانش

برخی از روایات نیز بر این موضوع تأکید کرده اند که از بقعه هارونیه مشهد به عنوان محلی برای شکنجه امام موسی کاظم (ع) و یارانش استفاده می کردند. از همین رو بنای هارونیه را محل شکنجه امام موسی کاظم می شناسند.

سبک معماری بنای بقعه هارونیه

در بخش های پیشین که با قدمت و کاربری این بنای تاریخی آشنای شدیم، گفته شد که این بنا از سبک معماری دوران سلجوقیان بهره برده و به شکل بنایی 4 گوش ساخته شده است. قدمت این بنا را به قرن 8 هجری قمری مربوط می دانند و در طول زمان مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته و بخش های متعددی به آن اضافه گردیده اند. هنگامی که مشغول تماشای جزئیات بنای هارونیه باشید، بخش هایی را خواهید دید که از هنر معماری سبک سلجوقیان به یادگار مانده اند. این بنا که به صورت 4 گوش می باشد، نقشه ای مربعی شکل داشته و شامل بخش هایی نظیر دو لچکی، ایوان، چنجره های مشبک، 4 ایوان به صورت صلیبی در داخل، سردابه، نغول های عمودی و افقی، 8 طاق نما با قوس جناغی و غیره می باشد. گنبدی که برای این بنا طراحی و ساخته شده، از جنس آجر بوده و ارتفاع آن تا زمین به حدود 22 متر می رسد.

تزئیناتی هم که برای بخش های مختلف این بنا به کار برده شده اند، بر زیبایی و شکوه آن افزوده اند و بسیاری از گردشگران را که به بازدید از آرامگاه فردوسی در طوس می روند، به بازدید از بقعه هارونیه مشهد مجاب می سازند. چرا که این بنا نیز از بناهای تاریخی و ارزنده ایران بوده و بازدید از آن خالی از لطف نمی باشد. برای روشنایی و تأمین نور فضای داخلی بقعه هارونیه از ترکیب بخش هایی همچون منفذهای ساده نورگیر، چندین نغول مختلف هنگام ساخت، چندین طاق نما با قوس 5 و 7 و غیره روشنایی دلنشینی را برای فضای داخلی بنا ایجاد نموده اند. همانطور که گفته شد، تزئیناتی ساده و در عین حال چشمگیر برای این بنا به صورت ماهرانه و هنرمندانه در نظر گرفته شده اند که می توان به مقرنس کاری های فضای داخلی متعلق به دوران تیموریان، طراحی های خطوط عمودی و موازی بر روی سطوح نما، 4 طاق نمای تزئینی، آجرکاری های زیبا در نمای بیرونی بنا و غیره اشاره نمود که هر کدام از آن ها سبب زیبایی هر چه بیشتر بنا گردیده اند. تمام نمای بیرونی بنای هارونیه آجری بوده و از سبک معماری آذری استفاده شده است.

همچنین سنگ یادبود کوچکی در فضای بیرونی بقعه هارونیه مشهد قرار دارد و باغچه ای به صورت مستطیلی در مقابل ایوان بنا ساخته شده است. ابعاد بنای هارونیه در ضلع شمالی 19.5 متر، ضلع شرقی 28 متر، ضلع غربی 2 متر و ضلع جنوبی 20 متر می باشد. همانطور که پیش تر اشاره شد، خطوط عمودی و موازی که بر روی سطح بنا وجود دارند، سبب بلندتر و مرتفع تر دیده شدن بنا می شوند. از دیگر ویژگی ها و سبک های معماری که در این بنا به کار رفته اند و این ادعا را تقویت می کنند که از قرن 8 به در میان طوس به یادگار مانده اند، نورگیرها و فضاهای خالی و پر، طاق نماها و غیره می باشند. نا گفته نماند که برای ساخت این بنای تاریخی از مصالحی نظیر گچ، آجر، ماسه و ملات استفاده شده اند.

آشنایی با بخش های مختلف بقعه هارونیه مشهد

بنای هارونیه که از جاذبه های تاریخی توس به حساب می آید، از بخش های مختلفی تشکیل شده که در این بخش می خواهیم به آشنایی با تمام آن ها بپردازیم. از برجسته ترین و چشمگیر ترین ویژگی های این بنای تاریخی، منابع روشنایی فضای داخلی آن می باشند که پیش تر با آن ها آشنا شدیم.

گنبد

از مهمترین و برجسته ترین بخش های هارونیه مشهد، بخش گنبد آن می باشد که بر روی این بنا قرار گرفته است. این گنبد دارای دهانه ای به ارتفاع حدود 11.30 متر از سطح زمین و ارتفاع 26 متر تا زمین دارد و از حیرت آور ترین ویژگی های معماری این بنای تاریخی به حساب می آید. این گنبد از دو پوسته برخوردار بوده و روی سطح خارجی گنبد داخلی، آثاری از تیغه های آجری دیده می شوند. قسمت داخلی این گبند ساده و زیبا بوده و برای تزئینات آن از مقرنس کاری های سبک تیموری استفاده شده و بر زیبایی آن افزوده شده اند. ناگفته نماند که گنبد کوچک از ارتفاع 11 متری برخوردار بوده و گنبد خانه نیز دارای طول و عرض 12 متر می باشد و از کف تا کمرپوش بنا حدود 9 متر ارتفاع وجود دارد.

ورودی هارونیه

ورودی هارونیه که به صورت سردری بلند و با شکوه می باشد، در قسمت جنوبی بنا واقع شده و برای ورود به داخل بنا بایستی از آن عبور کرد. با توجه به آن که این سر در هیچگونه کاشی کاری برای آن در نظر گرفته نشده و همانند دیگر بخش های نمای بیرونی بنا از آجر ساخته شده، اما زیبایی چشمگیری داشته و با شکوه به نظر می رسد. یک ایوان کفش کن به همراه قوس جناغی با ارتفاع 15.50 متر برای آن در نظر گرفته شده و عمق آن 3 متر و عرض آن نیز 8 متر می باشد. برای زیبایی بیشتر سر در بنا، دو جرز عریض به همراه دو طاق نمای کشیده و بلند و یک حاشیه پهن افقی در نظر گرفته شده اند. اما لازم به ذکر است که در زمان های گذشته، این بنا دارای 3 ورودی بوده که امروزه خبری از آن ها نبوده و آن ها را به صورت پنجره های مرکب مشاهده خواهیم کرد.

فضای داخلی هارونیه

ابتدا که وارد فضای داخلی بنای هارونیه شوید، گنبدخانه ای بزرگ در مقابل شما قرار دارد که آن را مشاهده خواهید کرد و بیشترین فضای سقف به آن تعلق یافته است. در ضلع شمالی این بنا 3 اتاق فرعی قرار داشته و همچنین چهار پلکان مارپیچ در این بخش وجود دارند. بنای هارونیه متشکل از 3 طبقه بوده که یکی از طبقات سرداب و ورودی سرداب در دیگر طبقه قرار دارد. ایوان هایی در بخش اضلاع بنا وجود دارند که هر کدام از آن ها از تزئیناتی همچون مقرنس های گچی بهره برده اند و ابعاد آن ها بدین صورت است که هر کدام از آن ها دارای عمق 2.75 متر و عرض 3.75 متر می باشند. همچنین جالب است بدانید، بادگیرهایی در این ساختمان به کار رفته اند که عملیات تهویه هوای فضای داخلی گنبد هارونیه را بر عهده داشتند.

بین دو ایوان نیز توسط جرزهایی پهن و به صورت راهرویی فاصله وجود داشته و در طبقه همکف بنا راهرویی دیده می شود که پلکان مارپیچ در آن قرار داشته و طبقات را به یکدیگر متصل می کند. اتاق های گوشواره ای که در سومین طبقه این بنا قرار دارند، از داخل طاق ها بیرون آمده اند و سبب گردیده اند بنای چهارگوش را به بنایی هشت ضلعی در بخش های فوقانی تبدیل کرده اند. سازه ای مربعی شکل در بخش ایوان شمالی بنا قرار گرفته که برای تزئین آن از مقرنس های سینه کفتری استفاده شده است. همچنین تعداد 12 پنجره برای این بخش در نظر گرفته شده اند که نور و روشنایی را تأمین می کنند. سبک قرینگی در این بنا به خوبی رعایت شده است و می توان یکی از موارد قرینگی را در اتاق های شرقی و غربی آن مشاهده نمود.

این دو اتاق که به صورت قرینه در دو بخش شرقی و غربی بنا ساخته شده اند برای رفتن به محوطه زیر گنبد و خارج شدن از محوطه زیر گنبد، مورد استفاده قرار می گرفتند. با توجه به نشانه ها و علائمی که امروزه در این اتاق ها مشاهده می شود، می توان دریافت که اتاق ها از ابعاد بزرگتری برخوردار بودند و همچنین از متعلقات بزرگتری بهره مند بودند و بر اثر گذر زمان از بین رفتند و تنها موردی که از این اتاق ها به جا مانده و امروزه می توان آن ها را مشاهده کرد، محراب هایی با عرض 1 متر می باشند. جالب است بدانید برای استحکام بیشتر گنبد، از کلاف های چوبی برای آن استفاده شده که در برابر بلایای طبیعی نظیر زلزله مقاومت می کند.

فضای بیرونی و محوطه بقعه هارونیه

این جاذبه تاریخی و با شکوه، در میان محوطه ای زیبا قرار گرفته و مقابل آن مملو از سنگ های آرامگاهی می باشد که برخی از آن ها سنگ قبرهای روستا و شهرهای اطراف می باشند.

بهترین زمان بازدید از بقعه هارونیه مشهد

بقعه هارونیه مشهد در طوس و در اطراف شهر مشهد قرار گرفته است و برای بازدید از آن بایستی از مشهد خارج شوید. شهر مشهد در فصل های نیمه اول سال دارای آب و هوایی گرم و خشک و در نیمه دوم سال نیز دارای آب و هوایی بسیار سرد می باشد. برای سفر به این شهر و بازدید از جاذبه های دیدنی مشهد، بهتر است ابتدا فصل سفر مورد علاقه خود را در نظر بگیرید. چرا که بنای بقعه هارونیه مشهد فضایی به صورت سرپوشیده بوده و در تمام فصل های سال امکان بازدید از آن وجود دارد. از همین رو بهتر است فصل مورد علاقه خود انتخاب کرده تا بتوانید از انواع دیدنی ها و جاذبه های تفریحی دیدن کنید. اما به صورت کلی فصل های بهار و و اوایل پاییز که خبری از گرمای شدید و سرمای طاقت فرسا نبوده، از بهترین زمان های بازدید از بقعه هارونیه مشهد و بسیاری دیگر از جاذبه های گردشگری مشهد می باشند.

ساعت کاری و قیمت بلیط بقعه هارونیه مشهد

ساعت کاری این مجموعه تاریخی از ساعت 8 صبح تا 18 عصر می باشد و علاقه مندان می توانند در این بازه زمانی به بازدید از این جاذبه تاریخی اقدام نمایند. همچنین برای بازدید از بقعه هارونیه مشهد بایستی بلیط ورودی تهیه نمایید. قیمت بلیط ورودی بقعه هارونیه برای گردشگران داخلی 4 هزار تومان و برای گردشگران خارجی 30 هزار تومان می باشد. اما توجه داشته باشید که با توجه به نوسانات قیمت ها، ممکن است قیمت بلیط ورودی مجموعه هارونیه متفاوت باشد.