جنگل ارسباران

جنگل ارسباران از زیباترین و سرسبزترین جاذبه های دیدنی در میان طبیعت شهر تبریز است که منظره ای فوق العاده زیبا و تماشایی را پدید آورده و از گردشگری ترین جاذبه های تبریز به حساب می آید. طبیعتی سرسبز و جنگلی را پدید آورده است. همه ما می دانیم که تبریز از جمله زیباترین طبیعت و پر تنوع ترین جاذبه های گردشگری در ایران را تشکیل داده و سالانه هزاران گردشگر داخلی و خارجی به آن سفر می کنند تا جاذبه های گردشگری و دیدنی آن را از نزدیک لمس کنند. اغلب ما زمانی که به دنبال طبیعتی سرسبز و گردشگری در میان طبیعت ایران هستیم، نخستین گزینه ای که مد نظر خواهیم گرفت، طبیعت خطه شمال است که انواع جنگل ها و کوهستان های سرسبز را در خود جای داده است. اما اگر کمی بیشتر در میان شهرهای مختلف کشور جستجو کنیم، جنگل های سرسبز و زیبایی نظیر جنگل ارسباران را خواهیم یافت که کم از جنگل های شمال نداشته و از بهترین جاذبه های گردشگری تبریز برای طبیعت دوستان و جنگل نوردان به شمار می آید. در ادامه این مطلب همراه لوکس ویلا باشید تا با جنگل ارسباران تبریز که از زیباترین جنگل های استان آذربایجان شرقی می باشد، آشنا شویم.

جنگل ارسباران کجاست و مسیر دسترسی

جنگل ارسباران از زیباترین و پر طرفدارترین جاذبه های طبیعی شهر تبریز محسوب می شود که در شمال استان آذربایجان شرقی قرار گرفته و جزء طبیعت خارق العاده ناحیه شمال غرب ایران به حساب می آید. این منطقه جنگلی و زیبا که حدود 130 هزار هکتار از ناحیه شمال غرب ایران را به خود اختصاص داده، در فاصله نزدیکی از شهر کلیبر قرار داشته و تا تبریز حدود 220 کیلومتر فاصله دارد. در زمان های گذشته منطقه ارسباران به عنوان مناطقی که از رود ارس آغاز می شد و تا مغان و کوه های سلان، سهند و بزقوش ادامه داشت، شناخته می شد.

اما امروزه که تخریب ها و تغییرات مختلفی در این منطقه صورت پذیرفته اند، از محدوده این جنگل ها کاسته شده و شامل مرزهای شهرستان کلیبر، اهر و ورزقان می شوند. حتی مسیری هم که برای رسیدن به منطقه ارسباران طی می کنید، بسیار زیبا و تماشایی می باشد. برای دسترسی به جنگل ارسباران مسیرهای دسترسی مختلفی وجود دارند که می توانید هر کدام از آن ها را که بخواهید انتخاب کرده و خود را به این منطقه زیبا، جنگلی و سرسبز برسانید. از بخش شمالی این منطقه جاده مرزی جلفا – پارس آباد و از بخش شرقی آن نیز جاده کلیبر عاشقلو عبور کرده اند.

همانطور که گفته شد، جنگل ارسباران منطقه ای وسیع از تبریز را در اختیار خود قرار داده و اگر بخواهید از تمام بخش های آن دیدن کنید به مدت زمان زیادی نیاز خواهید داشت. اما اگر بخواهید گردش در این منطقه را خلاصه وار تجربه کنید و از زیباترین بخش های آن دیدن کنید و به دنبال مسیر مناسبی هستید، می توانید سفر خود را از جاده مرزی آغاز کرده و در ادامه به سراغ جاده عاشقلو – کلیبر بروید. این جنگل های سرسبز در فاصله ای حدود 220 متر از تبریز قرار داشته و اگر در شهر تبریز باشید و بخواهید به سمت آن بروید، بایستی مسیر خود را به سمت شمال شرقی ادامه دهید تا به کلیبر برسید. پس از آن که به کلیبر رسیدید، حدود 50 کیلومتر دیگر نیز باید پیش بروید تا به جنگل های زیبای ارسباران دسترسی پیدا کنید.

آدرس جنگل ارسباران: استان آذربایجان شرقی، 220 کیلومتری تبریز، 46 کیلومتری کلیبر، منطقه حفاظت شده ارسباران

آشنایی با جنگل ارسباران

جنگل ارسباران از زیباترین جاذبه های طبیعی تبریز است که منظره ای خارق العاده با چشم اندازی تماشایی را پدید آورده و از ارزشمندترین جنگل های ایران محسوب می شود و از پوشش گیاهی متنوعی بهره می برد. اگر به شهر تبریز سفر کنید و به هر کجای این شهر قدم بگذارید، جاذبه ای تماشایی و گردشگری را خواهید دید که شما را به سمت خود جذب خواهند کرد. جنگل ارسباران که در منطقه ای کوهستانی و جنگلی واقع شده، همانند جنگل های خطه شمال کشور، از سبک ساختاری هیرکانی بهره برده و در حدفاصل شهرستان کلیبر و سیه رود واقع شده است و از شمال خود به رود ارس و از جنوب نیز به شهرستان اهر منتهی می گردد.

جنگل های ارسباران را به عنوان منطقه ای حفاظت شده می شناسیم و از آب و هوایی نظیر منطقه قفقاز بهره می برد. طبیعت این منطقه به قدری زیبا و دل انگیز است که هر عاشق طبیعت و طبیعت گردی را به سمت خود دعوت می کند. اگر این بار تصمیم دارید برای طبیعت گردی و جنگل نوردی به سراغ جنگل ارسباران بروید، به تجربه ای جدید و بی نظیر دست خواهید یافت. این جنگل سرسبز و خارق العاده علاوه بر آن که جزء زیباترین جنگل های طبیعت تبریز است، به لحاظ تاریخی نیز از ارزش بالایی برخوردار می باشد. منطقه ای که جنگل های ارسباران در آن قرار گرفته اند، از زیباترین، بکرترین و حیرت انگیزترین جاذبه های طبیعی است که می توانید در ایران به سراغ آن بروید و طبیعت واقعی را از نزدیک لمس کنید. بالغ بر 70 هزار هکتار از زمین های این منطقه که به عنوان ذخیره گاه زیست کره از طرف یونسکو معرفی شده است.

تاریخچه جنگل ارسباران

همانطور که پیش تر ذکر شد، جنگل ارسباران از آثار تاریخی تبریز محسوب می شود و از گذشته ای غنی بهره می برد. در زمان های گذشته این جنگل با نام های دیگری همچون آرازبار، قراچه داغ، قره داغ و ارسبار شناخته می شد. لازم به ذکر است که برای نامگذاری این منطقه از رودخانه ارس یا آراز و کوه قره داغ بهره گرفته شده است. یاقوت حموی که از تاریخ نگاران ایران بوده، حدود 800 سال گذشته صحبت هایی در رابطه با شخصی به نام بابک خرمدین در نوشته های خود آورده است.

از آنجایی که این جنگل سرسبز و تماشایی به لحاظ تاریخی از ارزش بالایی برخوردار بوده، بناهای تاریخی مهمی نظیر قلعه جوشین، قلعه پشتو، بقعه شیخ شهاب الدین اهری، قصر آیینه لو و دژ قهقهه اشاره نمود که نشانه هایی از قدمت زیاد این جنگل را نشان می دهند. اما تا کنون اطلاعات دقیقی درباره تاریخچه این منطقه به دست نیامده است. بر اساس نوشته هایی که از یاقوت حموی به جا مانده، منطقه کوهستانی این جنگل در میان آذربایجان و اران قرار دارد و همان منطقه ای است که بابک خرمدین علیه معتصم قیام کرد.

قلعه بابک خرمدین که از مهمترین آثار تاریخی این جنگل به شمار می رود، در زمان ساسانیان ساخته شده بود. از دیگر نوشته های تاریخی که درباره این منطقه به دست آمده و جزء اسناد و مدارک این جنگل به حساب می آیند، نوشته هایی از ابن هوقال، جغرافی دان قرن 4 هجری قمری، از جنگل ارسباران نام برده و محل زندگی مردم ترک زبان بود. کلیساهای مختلفی همچون کلیسای وینق، کلیسای آینالو و کلیسای ناپشته در این منطقه وجود دارند که قدمت آن ها به حدود 100 سال گذشته می رسند.

آشنایی با ویژگی جغرافیای جنگل های ارسباران

جنگل های ارسباران که در شهر تبریز استان آذربایجان جای گرفته اند، بخش وسیعی از این شهر را که در شمال غربی ایران واقع شده را از آن خود نموده و چهره ای کم نظیر و خارق العاده را برای این بخش از کشور پدید آورده است. جنگل های ارسباران که وسعتی حدود 12 هزار کیلومتر از ناحیه شمال غربی ایران را به خود اختصاص داده و از طرف سازمان جهانی یونسکو به عنوان ذخیره گاه زیست کره معرفی شده است. این منطقه زیبا و جنگلی، با قرار گرفتن در شعاع اقلیم های خزری و قفقازی، از آب و هوای مدیترانه ای بهره می برد و به دلیل ارتفاع زیادی که از سطح دریا دارد، آب و هوایی دلچسب و متفاوت در آن وجود دارد که همین موضوع از ویژگی های منحصر به فرد این جنگل ها به حساب می آیند.

همانطور که می دانیم، شهر تبریز در منطقه ای از ایران واقع شده که میزان بارندگی بالایی داشته و بر اساس تحقیقاتی که در طول 20 سال اخیر در این منطقه صورت پذیرفته، دریافته این که سالانه حدود 461 میلی متر بارش که بیشتر آن نیز به شکل برف می باشد، محاسبه گردیده است. بر همین اساس جویبارهای متعددی در آن پدید آمده اند که در آخر در رودخانه ارس سرازیر می شوند. همچنین بخش چشمگیری از منبع تأمین آب این منطقه به عهده مه – بارش بوده و توده عظیم و بزرگی را در این منطقه پدید می آورد.

آب و هوای جنگل ارسباران

جنگل های ارسباران که در میان مناطق کوهستانی تبریز و استان آذربایجان شرقی قرار گرفته اند، دارای آب و هوایی سرد و کوهستانی بوده و اغلب روزهای سال دمان آن حدود 10 درجه نسبت به شهر تبریز و دیگر مناطق پایین تر بوده و آب و هوای سردتری در آن حکم فرماست.

جمعیت مردم منطقه ارسباران

زمانی که جنگ های بین ایران و روش به تازگی آغاز شده بود، جمعیت چشمگیری در منطقه ارسباران به صورت عشایری زندگی می کردند که 1500 خانوار از طایفه چلبیانلو، 2.500 خانوار از طایفه قره چورلو، 800 خانوار از طایفه حاج علیلو، 200 خانوار از طایفه دیللو و 50 خانوار از دیگر طایفه ها در این منطقه بودند. تا حدود 2 قرن بعد نیز بر تعداد این خانوارها افزوده نشد و تعداد آن ها تقریبا به همان صورت باقی ماند.

رفته رفته در طول زمان، تعداد انبوهی از عشایری ها به روستاها کوچ کردند و به زندگی روستایی روی آوردند. همچین در سال 1350 هجری شمسی، منطقه ارسباران به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام گردید و با توجه به آن که خسارات مالی اهالی منطقه را جبران نکرد، از جمله بزرگترین فاجعه های انسانی در این منطقه به حساب آمد.

موقعیت جغرافیایی جنگل های ارسباران

جنگل های ارسباران که طبیعتی بی نظیر و سرسبز را در میان شهر تبریز پدید آورده اند و جزء گردشگری ترین جاهای دیدنی تبریز محسوب می شود و در استان آذربایجان شرقی بوده و بخش های چشمگیر و وسیعی از ناحیه شمال غربی کشور را از آن خود نموده و از سرسبزترین جاهایی است که در استان آذربایجان شرقی می توان پیدا کرد. این جنگل های سرسبز و زیبا در مناطق کوهستانی این استان قرار گرفته اند و با کشورهای ارمنستان و جهوری آذربایجان همسایه اند.

منطقه ارسباران که در جنوب شهرستان اهر قرار گرفته، از کوه قره داغ شروع شده و بخش هایی از آن نیز تا رود ارس امتداد دارد. به جرأت می توان گفت که اگر به جنگل ارسباران بروید، یکی از بهترین طبیعت گردی های طول عمر خود را تجربه خواهید کرد. منطقه ارسباران از شمال به کوه قوشا داغ، از شرق به شهرستان مشگین شهر و پارس آباد، از غرب به شهرستان تبریز و شهرستان مرند و از جنوب به شهرستان هریس می رسد و با آن ها هم مرز می شود.

پوشش گیاهی منطقه حفاظت شده ارسباران

منطقه ارسباران که منطقه کوهستانی و جنگلی می باشد، انتظار می رود که پوشش گیاهی و جانوری متنوعی نیز در آن وجود داشته باشد. جنگل های ارسباران خوشبختانه به لحاظ پوشش گیاهی و جانوری از تنوع بالایی برخوردار بوده و کمیاب ترین گونه های جانوری را نیز در خود جای داده اند. همانطور که می دانیم، این منطقه جزء مناطق بکر و بسیار سرسبز در میان دیدنی های تبریز است که در میان سال های 1350 تا 1352 به عنوان منطقه ممنوعه معرفی شدند و سپس نیز جزء مناطق حفاظت شده اعلام گردید.

انواع گیاهان و درختان مختلف در این طبیعت وجود دارند که درختان آن شامل کیکم، زرشک، بلوط، سیب وحشی، انار وحشی، گلابی وحشی، سماق و انواع بوته های میوه نظیر بوته تمشک و بوته زغال اخته می شوند. شاید جالب باشد بدانید میوه ای به نام قره قات به عنوان میوه بومی این منطقه شناخته می شود و بوته های آن در هر سال بین 3 تا 4 کیلو در اواسط تابستان میوه می دهند. اگر در فصل تابستان به این منطقه سفر کنید، می توانید از این میوه تابستانی و خوشمزه ای که دارای طعم ترش می باشد، لذت ببرید. گونه های گیاهی بسیار متنوعی در این منطقه وجود دارند که برخی از آن ها دارای نام های محلی می باشند.

علاوه بر درختان و بوته هایی که نام برده شدند، گیاهان و قارچ های متنوعی در این منطقه می رویند که به حدود 2.400 گونه گیاهی می رسند و می توان گفت که حدود 1.400 گونه از کل گونه های گیاهی آذربایجان را شامل می شوند. قارچ هایی که در این منطقه شناسایی شده اند به حدود 250 گونه می رسند و می توان به قارچ دنبلان که قارچ زیرزمینی می باشد، اشاره نمود که دارای دو نوع سیاه و سفید بوده و از قیمت های بالایی برخوردارند. در محدوده روستای دریلو و بیشه های ارسباران به میزان زیادی از این نوع قارچ ها دیده می شوند.

قارچ دنبلان زمانی که در حال رشد می باشد، خاک روی خود را بالا آورده و این ویژگی منحصر به فرد نوع قارچ دبنلان بوده و از این طریق مورد شناسایی قرار می گیرد. به صورت کلی می توان گفت که حدود 15 درصد از گونه های گیاهی کل کشور در این منطقه جای گرفته که در این میان 20 درصد از آن ها جزء گیاهان زینتی، 17 درصد جزء گیاهان تغذیه ای و 46 درصد دیگر نیز جزء گیاهان دارویی محسوب می شوند. حدود 28 درصد از این گیاهان، علوفه محسوب شده و 10 درصد از آن ها گیاهان حفاظت شده و 50 درصد جزء گیاهان صنعتی به حساب می آیند. درختانی همچون توت، ممرز، بلوط و چنار در این طبیعت پراکنده شده اند که بر زیبایی و چشمنوازی این طبیعت تأثیر به سزایی داشته و گردشگران می توانند نهایت لذت را از این طبیعت ببرند.

انواع درختان ارسباران

همانطور که پیش تر ذکر شد، انواع گونه های درختان مختلف در طبیعت ارسباران وجود دارند که بر زیبایی و رطوبت محیط افزوده اند. سماق یکی از انواع درختانی است که در این جنگل وجود دارند و بیشترین تعداد آن ها در بخش هوراند اهر بوده و میوه سماق بار می دهد. اهالی این منطقه و روستاهای اطراف میوه های این درخت را چیده، خشک کرده و سپس آن ها را آسیاب می کنند و از آن ها در تهیه غذا و رنگرزی مورد استفاده قرار می دهند. به دلیل وجود انواع درختان و گیاهان سرسبز و زیبایی که در این منطقه وجود دارند، طبیعتی مخملی با چشم اندازی بسیار زیبا و تماشایی را پدید آورده که بهترین محیط را برای استراحت، دور شدن از آلودگی و شلوغی ها و طبیعت گردی پدید آورده اند. لازم به ذکر است که درختان منطقه ارسباران جزء درختان پهن برگ محسوب می شوند.

پوشش جانوری جنگل ارسباران

در کنار پوشش گیاهی متنوع این منطقه، پوشش جانوری متنوعی را نیز شاهد هستیم و جنگل های ارسباران جزء مناطق حفاظت شده به شمار می آیند. از جانورانی که در این منطقه وجود دارند می توان به 220 گونه پرنده، 48 گونه پستاندار، 38 گونه خزنده، 22 گونه ماهی و 5 گونه دوزیست اشاره نمود. پستاندارانی که در این جنگل ها زندگی می کنند، شامل جانورانی نظیر بز، قرقاول، کبک، دراج، خرس قهوه ای، کل، وشق، گراز و پلنگ می شوند از جمله ویژگی های جنگل ارسباران حفظ و احیای نسل گونه ای جانوران به نام مارال که نوعی آهو است، می باشد.

در این راستا نیز، در سال های اخیر 7 رأس مارال که در پارک ملی گلستان می زیستند، به منطقه حفاظت شده ارسباران منتقل شدند و محوطه ای به مساحت 7 هکتار به آن ها اختصاص داده شد. منطقه ای که مارال ها در آن زندگی می کنند، حصارکشی شده و در کنار جاده قرار داشته و اگر از جاده عبور کنید، شاید موفق به تماشای مارال های زیبا بشوید. مارال یا مرال گونه ای از گوزن های بومی بوده که بر اثر شکارهای بی رویه ای که از آن ها صورت پذیرفته، نسل آن ها رو به انقراض رفته و بر همین اساس سازمان حفاظت از محیط زیست، مراکزی را به راه انداخته تا بر تعداد آن ها بی افزایند و از شکار آن ها جلوگیری کنند.

جاهای دیدنی جنگل ارسباران

منطقه ارسباران که خود یکی از پرطرفدارترین جاذبه های گردشگری تبریز محسوب می شود، خود نیز انواع جاذبه های دیدنی را شامل می شود که در طبیعت آن وجود دارند و گردشگران می توانند علاوه بر گردش در میان طبیعت ارسباران، از آن ها نیز دیدن کنند. همانطور که گفته شد انواع بناها و آثار تاریخی مختلف در طبیعت ارسباران وجود دارند که از گذشته های دور به جا مانده اند و قدمت طولانی و تاریخی این منطقه را به نمایش می گذارند. این منطقه جنگلی به قدری زیبا و حیرت انگیز است که اگر به آن سفر کنید، به این نتیجه خواهید رسید که بسیاری از جنگل های شمال ایران، گوشه ای کوچک از ارسباران می باشند. به خصوص اگر زمانی که هوا مه آلود باشد و در حال قدم زدن در مناطق مرتفع و یا ییلاقات آن باشید، به گونه ای است که در حال قدم زدن میان ابرها هستید. در ادامه این بخش می خواهیم به آشنایی با انواع جاهای دیدنی منطقه ارسباران بپردازیم.

ییلاقات ارسباران

منطقه ارسباران که منطقه ای کوهستانی و سرسبز در میان استان آذربایجان است، انواع ییلاقات و مناطق مرتفع سرسبز و زیبا در آن وجود دارند که هر کدام از آن ها زیبایی مخصوص به خود را داشته و گردش در آن ها بسیار لذت بخش می باشد. ییلاقات دارای ارتفاع بیشتری نسبت به دیگر مناطق بوده و از همین رو آب و هوایی خنک تر و دلپذیر تر در آن ها حاکم است. ییلاقات ارسباران از بهترین مناطق گردشگری برای استراحت و دور شدن از شلوغی ها و آلودگی ها می باشد و جان می دهد یک تا چند روزی را در این طبیعت سپری کنید و از تمام مشغله های زندگی و کاری خود دور شوید.

ییلاق ایل بسطاملو از زیباترین و معروف ترین ییلاقات ارسباران و جزء ییلاقات مسکونی بوده حدود 23 هزار کوچ نشین در آن زندگی می کنند. ییلاق بسطاملو دارای ارتفاع زیادی از سطح دریا بوده و همین امر سبب گردیده آب و هوایی سرد داشته باشد و از بهترین جاهای دیدنی ارسباران برای روزهای گرم تابستان به شمار رود. اما با توجه به آن که این منطقه ییلاقی بوده و آب و هوای سرد و کوهستانی دارد، شب ها دمای هوا کاهش می یابد. لذا پیشنهاد می شود اگر شب ها قصد چادر زدن در این طبیعت را دارید، لباس و پتوی گرم حتما همراه خود داشته باشید. این ییلاق در حدفاصل قلعه بابک و روستاهای شجاع آباد واقع شده است.

قلعه بابک

از مهمترین و معروف ترین آثار تاریخی و بناهای به جا مانده در طبیعت جنگل ارسباران، قلعه بابک می باشد و روایات مختلفی درباره آن وجود دارند. در واقع بابک خرمدین در زمان حکومت معتصم عباسی یکی از سرداران منطقه آذربایجان محسوب می شد که موفق به مقاومت در حدود 20 سال در برابر دستگاه حکومتی گردید. در زمان های گذشته این قلعه به عنوان پایگاه فرماندهی و مبارزه گروهی به نام خرمدینان بوده و در ارتفاع زیادی نسبت به دیگر مناطق اطراف خود قرار دارد. منطقه ای که قلعه بابک در آن واقع شده به لحاظ استراتژیکی از موقعیت مناسبی برخوردار بوده و با ارتفاعی حدود 2.300 متر از سطح دریا، بر تمام مسیرهای ورودی به سمت خود مشرف می باشد.

از آنجایی که برای ساخت قلعه بابک از مصالحی نظیر سنگ استفاده شده، معماری آن در ایران نمونه ای کم نظیر محسوب می شود. قلعه بابک از بخش هایی نظیر تالارها، اتاق ها، زندان، آب انبار و غیره تشکیل شده است. قلعه بابک که امروزه به عنوان یکی از جاهای دیدنی ارسباران شناخته می شود و در میان جنگل های سرسبز ارسباران قرار گرفته است، چهره ای متفاوت را برای این جنگل زیبا پدید آورده و تلفیقی از تاریخ و طبیعت را در کنار یکدیگر می توانید مشاهده کنید. این منطقه زیبا بهترین بهشت برای طبیعت گردان و علاقه مندان به آثار تاریخی و بناهای باستانی می باشد.

برای ساخت این قلعه تاریخی سعی شده همانند مانعی سخت و بزرگ باشد تا از بابک خرمدین و اطرافیانش در برابر حملات دشمنان محافظت نماید. اگر به بازدید از بناهای تاریخی و آثار تاریخی مختلف علاقه مند هستید، قلعه بابک در میان جنگل های ارسباران از بهترین گزینه هایی است که می تواند شما را با گوشه ای از تاریخ این منطقه آشنا سازد. همچنین به دلیلموقعیت مکانی این قلعه که بر نوک قله کوه قرار داشته، برای رسیدن به آن بایستی کوهنوردی کنید که در این صورت می توانید لذت جنگل نوردی، کوهنوردی و بازدید از قلعه ای تاریخی را تجربه نمایید.

مسیرهای دسترسی به قلعه بابک

قلعه بابک دارای سه مسیر دسترسی به ورودی های آن می باشد که عبارتند از:

• اولین مسیر که می توانید به ورودی این قلعه دسترسی پیدا کنید، استفاده از مسیر گذرگاه دره سی می باشد که نسبت به دیگر مسیرها دشوارتر بوده و به بخش جنوبی قلعه می رسد.
• دومین مسیر، استفاده از مسیر ورودی هتل بابک است که در محدوده روستای شجاع آباد بوده و می توانید برای رسیدن به قلعه بابک از طریق آن اقدام نمایید.
• سومین مسیر از طریق ورودی ییلاق می باشد که می توانید با استفاده از خودرو حدود 1.5 کیلومتر از آن را طی کنید. این مسیر نسبت به دو مسیر قبلی آسان تر بوده و اگر به دنبال چالش در طبیعت نیستید، بهتر است از این مسیر برای رسیدن به قلعه بابک استفاده کنید.

آدرس قلعه بابک خرمدین: استان آذربایجان شرقی، تبریز، 3 کیلومتری کلیبر

پارک جنگلی مکیدی

با توجه به آن که جنگل های ارسباران محدوده وسیعی از تبریز را به خود اختصاص داده اند، دیدنی های مختلف و متنوعی در آن وجود دارند که گردشگران می توانند برای گردش و تفریح بیشتر در طبیعت به سراغ آن ها بروند. اگر از عاشقان طبیعت و علاقه مند به گردش در طبیعت هستید، این بار مسیرتان را به سمت قلعه دره سی و علی آباد ادامه داده تا با طبیعتی فوق العاده و حیرت انگیز مواجه خواهید شد که گویا بهشتی را در مقابل خود مشاهده می کنید. جنگل و روستای مکیدی در کنار یکدیگر قرار گرفته اند و طبیعتی بی نظیر را برای گردش های تابستانی پدید آورده اند و گردشگران می توانند برای روزهای گرم تابستان به سراغ آن بروند و چند روزی را به استراحت در این طبیعت زیبا و خنک سپری کنند.

با توجه به توریستی بودن منطقه، اخیرا امکانات رفاهی متنوعی نظیر آلاچیق و آب آشامیدنی برای آن در نظر گرفته شده تا گردشگران بتوانند از تفریح و گردش خود در پارک جنگلی مکیدی نهایت لذت را تجربه کنند. انواع گیاهان دارویی در طبیعت این پارک جنگلی وجود دارند که گردشگران می توانند از آن ها جمع آوری نموده و از خواص دارویی آن بهره مند شوند. داروهای گیاهی این منطقه شامل آویشن، بومادران، شیرین بیان و بابونه می باشند که هر کدام از آن ها انواع خواص دارویی دارند. بهترین فصل برای جمع آوری گیاهان دارویی در طبیعت دره و جنگل مکیده، اواسط فصل بهار تا اوایل فصل تابستان می باشد. همچنین در این فصل ها طبیعت این منطقه در سرسبز ترین حالت ممکن خود بوده و درختان کوتاه و بلندی که در این جنگل وجود دارند، سایه هایی را ایجاد می کنند تا گردشگران بتوانند در زیر سایه سار آن ها بنشینند و استراحت کنند و از طبیعت اطراف خود نهایت لذت را ببرند.

چگونه به دره جنگلی مکیدی برویم؟

اگر قصد گردش در طبیعت وسیع جنگل ارسباران را دارید و دره جنگلی مکیدی را برای گردش خود انتخاب کرده اید، خوب است بدانید که این دره زیبا و سرسبز در بخش غربی قلعه بابک قرار داشته و برای رسیدن به آن می توانید از جاده آسفالتی که در نزدیکی این قلعه وجود دارد استفاده نمایید. پس از آن که وارد این جاده شدید و به مسیر خود ادامه دادید، در این مسیر از روستاهای مختلفی نظیر هجراندوست، شجاع آباد، آغویه و علی آباد عبور خواهید کرد و آن ها را پشت سر می گذارید. منطقه ای کوهستانی به نام جاویدان وجود دارد که پارک جنگلی مکیدی را در پشت خود پنهان کرده و بایستی خود را به آنجا برسانید.

آدرس پارک جنگلی مکیدی: استان آذربایجان شرقی، تبریز، 20 کیلومتری شهرستان کلیبر

منطقه حفاظت شده آینالو

منطقه حفاظت شده آینالو از دیگر جاذبه های دیدنی و گردشگری جنگل های ارسباران بوده که در می توانید با تماشای زیبایی های آن، به قدرت خداوند پی ببرید. این منطقه که در محدوده جنگل های ارسباران قرار گرفته همانند دیگر بخش های این جنگل از پوشش گیاهی متنوعی برخوردار بوده و انواع گیاهان و درختان مختلف را در طبیعت خود جای داده که می توان به درختانی نظیر گلابی وحشی، افرا، زالزالک، بلوط، گیلاس و غیره اشاره نمود که به وفور در این منطقه دیده می شوند. منطقه حفاظت شده آینالو علاوه بر آن که از پوشش گیاهی متنوعی برخوردار است، پوشش جانوری متنوعی نیز در آن وجود داشته که بسیاری از گونه های جانوری نادر را در خود جای داده است.

پوشش جانوری این منطقه شامل خرگوش، مارمولک، آهو، شغال، گربه جنگلی، روباه، چشم ماری، خرس قهوه ای و غیره می شوند که مارال از مهمترین و معروف ترین گونه های نادر این منطقه به حساب می آید. همچنین روستایی به نام آینالو نیز در میان طبیعت آینالو قرار گرفته و قلعه ای تاریخی نیز در این منطقه دیده می شود که از قدمتی طولانی برخوردار بوده و یک تاجر ارمنی مالک بوده و باتوجه به آن که مدت زمان زیادی از ساخت آن سپری شده، آسیب هایی به بنای آن وارد گردیده بود و مرمت هایی برای آن صورت پذیرفته است. آینالو به عنوان بکرترین و زیباترین بخش های جنگل ارسباران شناخته می شود. پس اگر به جنگل های ارسباران سفر کردید، بازدید از منطقه حفاظت شده آینالو را فراموش نکنید.

کمپ آینالو

آینالو منطقه ای بکر، آرام و بسیار زیبا در طبیعت جنگل های ارسباران است که از بهترین مناطق برای کمپ زدن و استراحت در طبیعت به شمار می آید. اگر اهل شب خوابی و کمپ زدن در طبیعت هستید، منطقه آینالو بهترین فرصت را برای شما فراهم آورده تا بتوانید حداقل یک شب از سفر خود را در طبیعت سپری نمایید و از آرامش حاکم در منطقه لذت ببرید. شب های آینالو بسیار آرامش بخش بوده و می تواند شما را از تمام دغدغه ها و مزاحمت ها رها سازد و آرامش را به شما هدیه کند.

کلیسای آینالو

در میان طبیعت سرسبز و بکر آینالو، کلیسایی تاریخی و زیبا وجود دارد که با گذشت سالیان زیاد، همچنان توانسته زیبایی خود را حفظ کند و از معروف ترین آثار تاریخی جنگل های ارسباران به شمار بیاید. کلیسای آینالو در بخش جنوب شرقی آینالو قرار داشته و از زمانی که ارامنه در این منطقه حضور داشتند، به یادگار مانده و امروزه به یکی از دیدنی های ارسباران تبدیل شده است. از آنجایی که این کلیسا دارای صومعه بوده، محل ساخت آن دور از شهر و محیط زندگی اهالی این منطقه می باشد. نکته ای که بایستی به آن توجه شود این است که برای رسیدن به کلیسای آینالو باید حدود 1 کیلومتر پیاده روی کنید.

آدرس کلیسای آینالو: استان آذربایجان شرقی، تبریز، ارتفاعات جنگل های ارسباران

آرامگاه مادر تیمور لنگ

در کتاب ها و روایت های تاریخی، نام تیمور لنگ بارها و بارها به گوشمان خورده است. حال اگر کمی به جستجو در طبیعت بپردازیم، می توانیم به یکی از آثار تاریخی که با تیمور لنگ در ارتباط است، برسیم. آرامگاه مادر تیمور لنگ در روستایی با فاصله 25 کیلومتری از کلیبر که روستای آس نام دارد، واقع شده و از آثار تاریخی منطقه ارسباران به شمار می آید. برج مقبره ای که برای این آرامگاه ساخته شده، مربوط به دوران ایلخانیان می باشد و نقوش و حکاکی های زیبایی را می توان بر روی آن مشاهده کرد. آرامگاه مادر تیمور لنگ نیز در آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آدرس آرامگاه مادر تیمور لنگ: استان آذربایجان شرقی، تبریز، روستای آس، 25 کیلومتری کلیبر

گردش در میان طبیعت جنگل های ارسباران

طبیعت گردی از جمله تفریحات سالمی است که می توان برای اوقات فراغت خود به سراغ آن رفت و گردش در طبیعت زیبای ایران را تجربه کرد. هر بخش از ایران دارای طبیعتی بی نظیر و زیبا می باشد که برای گردش و طبیعت گردی شما را به سوی خود دعوت می کنند. جنگل های ارسباران که در میان شهر تبریز قرار گرفته اند و وسعت زیادی از استان آذربایجان شرقی را در اختیار خود گرفته اند، یکی از زیباترین بخش های طبیعت این ناحیه هستند که می توانید با مراجعه به آن ها، آرامش، لذت گردش و تفریح در طبیعت را تجربه کنید. طبیعت ارسباران که دارای پستی و بلندی های زیادی است، به صورت مخملی سبز رنگ است که در میان تبریز مانند نگین می درخشد. همچنین علاوه بر گردش در طبیعت، می توانید انواع جانورانی که در معرض انقراض قرار دارند را مشاهده کنید.

برای رفتن به جنگل ارسباران رعایت نکات زیر ضروری است

• اگر برای طبیعت گردی، جنگل های ارسباران را انتخاب کردید و قصد رفتن به این منطقه را داشتید، از روشن کردن آتش پرهیز کنید؛ چرا که ممکن است سبب آتش سوزی در میان طبیعت ارسباران گردد.
• هنگامی که برای گردش و کمپ زدن در طبیعت به سراغ جنگل های ارسباران رفتید، حتما یک کیسه زباله همراه خود داشته باشید و زباله های خود را در طبیعت رها نکنید.
• منطقه ای که جنگل های ارسباران در آن قرار گرفته اند، منطقه ای کوهستانی بوده و دارای آب و هوایی سرد و کوهستانی می باشد. لذا حتی اگر در تابستان هم به این منطقه سفر کردید، لباس گرم، بارانی و ضد آب را فراموش نکنید.
• برای کوهنوردی و جنگل نوردی در این منطقه، کفش مناسب کوهنوردی به همراه داشته باشید.
• لوازم شخصی و ضروری نظیر آب، خوراکی، موبایل، پاوربانک، دوربین، کوله پشتی و غیره را با خود به این منطقه ببرید.
• ممکن است در برخی از نقاط این جنگل ها، حیواناتی را که مشاهده کنید که بایستی از نزدیک شدن به آن ها خودداری نمایید.
• در آخر این نکته را در نظر داشته باشیم که طبیعت، در دست انسان امانت بوده و به خوبی از آن نگهداری کنیم و از آسیب رساندن به جنگل، درختان و طبیعت خودداری کنیم.

بهترین زمان برای سفر به جنگل های ارسباران

جنگل ارسباران از زیباترین جاذبه های طبیعی در میان شهر تبریز است که همانند بهشتی در ناحیه شمال شرقی می درخشد و طبیعت دوستان و گردشگران زیادی را به سمت خود فرا می خواند. این بهشت سرسبز، علاوه بر زیبایی های طبیعی، انواع بناها و آثار تاریخی مختلف را در خود جای داده و همین امر سبب گردیده طبیعت و تاریخ در کنار یکدیگر قرار گیرند و بهترین گزینه برای طبیعت گردان و علاقه مندان به تاریخ باشد. همانطور که دریافتیم، جنگل های ارسباران در منطقه ای کوهستانی قرار داشته و دارای آب و هوایی سرد و کوهستانی می باشد.

لذا اگر به دنبال بهترین زمان سفر به این منطقه هستید، فصل های بهار و تابستان از بهترین زمان های سفر به جنگل ارسباران به حساب می آیند. هنگامی که در حال گردش در این طبیعت هستید، بادها و نسیم های خنکی که می وزند را احساس خواهید کرد و وجود شما را سرشار از آرامش می سازند. همچنین اگر برای تابستان های خود به دنبال جاذبه ای هستید تا بتوانید از گرمای طاقت فرسا به آن پناه ببرید، طبیعت جنگل ارسباران از بهترین مناطق برای شما به حساب می آیند. اگر فصل های پاییز و زمستان را برای سفر به این طبیعت انتخاب کنید، دمای هوا در این منطقه به شدت کاهش یافته و سرمای کوهستانی در جنگل حاکم است و حتما لباس گرم را باید همراه خود داشته باشید. اما به صورت کلی فصل های پاییز و به خصوص زمستان، زمان مناسبی برای سفر به جنگل ارسباران نمی باشند.

بافت هیرکانی جنگل های ارسباران

جنگل های ارسباران که در استان آذربایجان قرار دارند، از بافت جنگل های هیرکانی که از دوره سوم زمین شناسی به جا مانده اند محسوب می شود. جالب است بدانید میلیون ها سال از عمر این جنگل ها گذشته و امروزه به دست ما رسیده و بایستی به بهترین نحو از آن ها نگهداری کنیم تا برای نسل های بعد نیز باقی بمانند. جنگل های هیرکانی از ارزشمندترین منابع طبیعی محسوب می شود و تنوع بالایی از گونه های گیاهی را در خود جای داده اند و به هر نقطه ای از آن قدم بگذارید، سرسبزی و طراوت را مشاهده و احساس خواهید کرد. بیشترین زیبایی این جنگل ها را سرسبزی های آن تشکیل داده اند. درختان مختلفی نظیر سرخدار، بلوط، زرشک، ممرز، افرا، انار وحشی، گلابی وحشی، سیب وحشی، سماق، گردو، زغال اخته و غیره در آن وجود دارند که زیبایی دو چندانی را برای این طبیعت فراهم آورده اند.

بومیان جنگل ارسباران

منطقه جنگل ارسباران منطقه ای تاریخی در استان آذربایجان شرقی می باشد که افراد مختلفی در زمان های گذشته در آن زندگی می کردند و بومیان این منطقه بودند. بابک خرمدین از معروف ترین افرادی بود که این منطقه را برای محل زندگی پایگاه مقاومتی خود انتخاب کرده بود و قلعه ای تاریخی به نام قلعه بابک را برای خود ساخته بود. بابک خرمدین از تأثیرگذارترین و معروف ترین چهره ها در جنبش مشروطه به شمار می رفت. این منطقه که تاریخچه ای طولانی را پشت سر گذاشته، در زمان های قدیم نیز نقش سیاسی مهمی را ایفا می کرد. از جمله مهمترین رویدادهای سیاسی که در این منطقه رخ داده، جنگ بین قاجار عباس میرزا با نیروهای روس بوده که میدان جنگ آن ها در اهر بود. عشایر ارسباران نیز در این جنگ نقش به سزایی را ایفا نمودند.