موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان

موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان موزه ای تاریخی و تماشایی در محله ای قدیمی به نام محله دالان آلتی بوده که توجه بسیاری از تاریخ دوستان و حتی گردشگران را به خود جلب نموده و گردشگران زیادی به بازدید از آن اقدام می کنند. موزه ها علاوه بر آن که ما را با تاریخ گذشته ایران آشنا سازند، از بهترین محل ها برای آشنایی ما با فرهنگ و تمدن گذشته ایران محسوب می شوند. خوشبختانه در اغلب شهرهای کشور، موزه های متعددی وجود دارند که انواع ابزار و وسایل تاریخی در آن ها به نمایش گذاشته شده اند و قدمت آن ها به هزاران سال گذشته می رسد و هر یک از آن ها روایت های زیادی برای گفتن دارند. شهر زنجان که در شمال غربی ایران جای گرفته، موزه های متنوعی در آن وجود دارند که از دوران مختلفی از تاریخ باقی مانده اند و امروزه به جاذبه ای دیدنی و تماشایی تبدیل شده اند و گردشگران زیادی به سراغ بازدید از آن ها می روند. موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان از موزه های تاریخی این شهر است که روایت های زیادی برای گفتن دارد که در ادامه این مطلب می خواهیم به آشنایی با آن بپردازیم. پیشنهاد می شود تا انتهای مطلب همراه لوکس ویلا باشید تا با این موزه تاریخی و حیرت انگیز بیشتر آشنا شویم.

موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان کجاست و مسیر دسترسی

موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان یکی از زیباترین عمارت هایی است که قدمت زیادی را پشت سر گذاشته و یکی از منحصر به فردترین موزه های ایران را در خود جای داده است. اگر جزء افرادی هستید که به بازدید از جاذبه های تاریخی علاقه مند باشید و همیشه بازدید از موزه های تاریخی را در اولیت گردش های خود قرار خواهید داد، موزه مردان نمکی را فراموش نکنید و بهتر است در میان بازدید از جاذبه های گردشگری زنجان از این موزه هم دیدن کنید.

این موزه تاریخی در یکی از قدیمی ترین محله های شهر زنجان که دارای بافتی تاریخی بوده، قرار گرفته و هنگامی که به این محله مراجعه نمایید، می توانید تاریخی بودن این منطقه را احساس کنید. برای دسترسی به موزه مردان نمکی زنجان، مسیرهای دسترسی مختلفی پیش روی شما قرار دارد که می توانید هر یک از آن ها را که برایتان مقدور است را انتخاب کرده و به راحتی خود را به آن برسانید. برای این منظر ابتدا خود را باید به شهر زنجان رسانده و به خیابان جماران حرکت کنید و در طول این مسیر خیابان سعدی را پشت سر گذاشته و تا تقاطع زینبیه پیش بروید.

سپس به سمت راست رفته و در حالی که در حال حرکت در این خیابان هستید، در اواسط خیابان زینبیه شرقی و مقابل پارک ذوالفقاری، عمارتی تاریخی و زیبا نگاه شما را به سمت خود جلب خواهد نمود که عمارت ذوالفقاری بوده و می توانید به سمت آن رفته و از داخل آن دیدن کنید.

شماره تماس موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان: 02433033412

ساعت کاری موزه مردان نمکی زنجان: نیمه اول سال 9 تا 19، نیمه دوم سال 8 تا 17

قیمت بلیط موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان: گردشگران داخلی 10 هزار تومان و گردشگران خارجی 50 هزار تومان (سال 1401)

آدرس موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان: استان زنجان، شهر زنجان، انتهای خیابان سعدی، میدان انقلاب

آشنایی با موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان

هنگامی که برای اولین بار نام موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان به گوشتان می خورد، شما را به فکر فرو برده و سوال های زیادی در رابطه با آن در ذهنتان شکل خواهند گرفت. خوب است تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید تا به جواب بسیاری از سوالات خود برسید. هنگامی که می خواهیم با جاذبه های تاریخی و قدیمی که بسیاری از موزه نیز جزء آن ها محسوب می شوند آشنا شویم، گویا در زمان در حال سفر به گذشته هستیم؛ چرا که در بسیاری از این موزه ها انواع آثار تاریخی و واقعی وجود دارند که از دوره های مختلفی از تاریخ به جای مانده اند و امروزه ما می توانیم با مراجعه به موزه ها، از آن ها دیدن کنیم و آشنایی بیشتری نسبت به گذشته کشور و تمدن کشور خود به دست آوریم.

موزه مردان نمکی زنجان در عمارتی تاریخی و قدیمی به نام عمارت تاریخی ذوالفقاری جای گرفته است. این بنای تاریخی نمونه ای بی نظیر و زیبا از دوران قاجار است که به یادگار مانده و از معماری چشمنوازی بهره برده و امروزه به یکی از معروف ترین موزه های ایران تبدیل شده است. بنای عمارت تاریخی ذوالفقاری جدای از این که موزه مردان نمکی را در خود جای دهد، خود به دلیل بهره مندی از معماری چشمنواز و قدمت طولانی، یکی از شاهکارهای معماری دوران قاجار به شمار رفته و جزء دیدنی ترین بناهای تاریخی ایران به حساب می آید. چرا که برای طراحی و معماری این ساختمان، از مهندسی و تزئینات خارق العاده ای استفاده شده است. شاید موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان جزء عجیب ترین و حیرت انگیزترین موزه هایی باشد که در طول عمر خود می توانید از آن دیدن کنید.

تبدیل این بنا به موزه باستان شناسی و مردان نمکی به سال 1372 بازمی گردد که در زمستان سال 1372 تعداد 6 جسد مرد نمکی از دل یک معدن نمک کشف گردیدند و سپس آن ها را به عمارت تاریخی ذوالفقاری زنجان منتقل نمودند و از آن پس این بنای تاریخی، به یکی از موزه های زنجان تبدیل شد. در زمان های گذشته که امکانات بسیار کم و محدود بوده اند، این انتقال با کمی تأخیر مواجه گردیده بودند و در سال 1386 به صورت موقت اجساد را به آن انتقال دادند. در ادامه به آشنایی بیشتر با تاریخچه این موزه آشنا خواهیم شد.

تاریخچه موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان

عمارت تاریخی ذوالفقاری زنجان یا خانه ذوالفقاری یکی از معروف ترین جاذبه های تاریخی این شهر است که به جرأت می توان گفت تمام اهالی شهر زنجان آن را می شناسند. این خانه تاریخی محل زندگی خاندان ذوالفقاری که از قدیمی ترین و معروف ترین خانواده های زنجانی بود، به حساب می آید و در یکی از قدیمی ترین محله های این شهر به نام محله دالان آلتی جای گرفته است.

قدمت ساخت این عمارت تاریخی به اواخر دوران سلطنت قاجاریان می رسد و در آن زمان محله دالان آلتی، از جمله بهترین و اعیانی ترین محله های شهر زنجان به حساب می آمد که علاوه بر عمارت ذوالفقاری، عمارت های تاریخی دیگری نظیر خانه خدیوی و عمارت دارایی در این منطقه وجود دارند و همین موضوع سبب گردیده منطقه ای تاریخی در دل بافت قدیمی شهر زنجان پدید آید. در واقع بنای خانه ذوالفقاری توسط پدر محمود خان که سردار اسعدالدوله نام داشت، بنا گردید و بعد از سردار اسعدالدوله، پسرش محمود خان در آن اقامت کرد. از آنجایی که مدت زمان زیادی از ساخت این بنای تاریخی گذشت، درست در زمان بعد از انقلاب آسیب های زیادی به بنای این مجموعه تاریخی وارد آمدند و این آسیب ها به قدری زیاد و عمیق بودند که بر اثر آن ها بسیاری از بخش های عمارت ذوالفقاری از بین رفت و بخش بیرونی آن تقریبا سالم باقی ماند.

از آن زمان به بعد، این بنا به نام عمارت محمود خان ذوالفقاری شناخته شده و همچنین در سال 1379 بازسازی ها و مرمت هایی توسط سازمان میراث فرهنگی استان زنجان در طی چندین مرحله بر روی آن صورت پذیرفتند تا این بنای باشکوه همچنان بتواند در جای خود باقی بماند و از معروف ترین بناهای تاریخی زنجان به شمار می آید. یکی از بیشترین آسیب هایی که به این بنا وارد گردید، مربوط به جریان توسعه و تعریض خیابان طالقانی بود که سبب شد سردر ورودی این عمارت به صورت کامل تخریب شود.

همچنین طرح های عمران شهری نیز باعث آسیب های فراوانی به عمارت ذوالفقاری شد. در نهایت پس از بازسازی های لازم که بر روی این خانه تاریخی انجام شدند، در سال 1386 اجساد مومیایی شده ای که از معدن نمک چهرآباد کشف شده بودند را به این عمارت منتقل نمودند و در سال 1388 موزه ای موقت به نام موزه موفقت مومیایی ها در این محل افتتاح گردید. این موزه به عنوان نخستین موزه باستان شناسی استان زنجان شناخته می شد که در تاریخ 25 اسفند ماه سال 1375 با شماره 1852 به فهرست آثار ملی ایران اضافه گردید.

معماری عمارت ذوالفقاری

عمارت ذوالفقاری که از قدیمی ترین بناهای شهر زنجان بوده و در بافت تاریخی این شهر قرار گرفته است، از سبک معماری اواخر دوران قاجار بهره برده و الهام گرفته از بناهای گوتیک اروپایی می باشد. به دلیل قرارگیری در میان بافت قدیمی شهر، به خوبی توانسته خود را با بناهای اطراف خود سازگار کند و محیطی جالب و تاریخی را پدید آورند. با توجه به آن که برای ساخت این بنای زیبا و تاریخی از سبک معماری غربی الهام گرفته شده، اما به خوبی معماری سنتی ایرانی را نیز در خود حفظ کرده و به همین جهت است که توانسته توجه بسیاری از افراد را به خود جلب نماید و امروزه از آن به عنوان جاذبه ای تاریخی و تماشایی در شهر زنجان یاد شود و توجه ها را به خود جلب نماید.

بنای موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان دارای مساحتی حدود 1.176 متر مربع بوده که به صورت 2 طبقه ساخته شده که در ابتدا دارای بخش هایی نظیر سردر ورودی، حصار، بخش مسکونی، بخش اداری و حیاط بوده که طبقه همکف قسمت هایی نظیر بخش اداری و دفتری این عمارت تاریخی را در خود جای داده بود و بخش مسکونی نیز در طبقه اول آن قرار داشت. سقف بنای این عمارت به صورت شیروانی ساخته شده بود که عمارت تاریخی ذوالفقاری به عنوان یکی از نخستین نمونه های پوشش شیروانی در زنجان به شمار می آمد.

جالب است بدانید پوشش سقف شیروانی از سبک های معماری دوران پهلوی می باشد که برای ساخت این خانه نیز از آن استفاده شده است. همچنین برای ساخت این خانه از مصالحی نظیر آجر، خشت و سنگ استفاده شده اند و توانسته به خوبی با در کنار هم قرار گرفتن، عمارتی با شکوه و زیبا را پدید آورند و با گذر سالیان طولانی که از عمر آن می گذرد، همواره زیبایی های خود را حفظ نماید و در میان شهر زنجان بدرخشد و هنر معماری دوران قدیم ایران را به رخ تمام جهانیان بکشد. یک کلاه فرنگی زیبایی بر روی این عمارت قرار گرفته که به عنوان نورگیر بنا از آن یاد می شود و در بخش مرکزی سقف بنا قرار گرفته است.

تزئینات عمارت ذوالفقاری

همانطور که گفته شد، عمارت ذوالفقاری از زیباترین بناهای تاریخی شهر زنجان است که تزئینات زیبا و چشمنوازی برای آن به کار رفته اند و از شاهکارهای دوران خود به شمار می رود. یکی از مواردی که سبب زیباتر شدن این بنای تاریخی گردد، سقف شیروانی آن است که پشت بام کل بنا به صورت شیروانی بوده و در نگاه اول شما را به خود خیره خواهد کرد. سردر ورودی بنا نیز در زمان خود دارای تزئینات چشمنوازی بود که به دلیل مرور زمان خبری از آن نبوده و تخریب شده است.

از جمله تزئینات این بنا می توان به تزئیناتی نظیر آجری، چوبی، سنگی، کاشی و فلزی اشاره نمود که هر یک از آن ها در بخش های مختلفی از بنا به کار برده شده اند. دیوارهای طبقه همکف این عمارت با کاشی کاری های برجسته ای پوشانده شده اند که شامل رنگ های قرمز، زرد و قهوه ای می باشند و ستون هایی هم در این طبقه وجود دارند که به تزئینات سنگی و گچی مزین شده اند و بر زیبایی این بخش از مجموعه افزوده اند.

بیشترین تزئیناتی که می توان در موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان مشاهده نمود، در نمای جنوبی عمارت بوده و همچنین سقف اغلب اتاق های این عمارت با نقش های زیبا و لمبه کاری چوبی مزین شده اند. از آنجایی که بیشترین تزئینات بنا در نمای جنوبی به کار برده شده اند می توان گفت که انواع آجرچینی هایی که دارای طرح های مختلفی هستند، مزین گردیده و جلوه ای زیبا و چشمنواز را به وجود آورده اند.

پنجره هایی که برای این بنا به کار برده شده اند، پنجره هایی دو لنگه و به صورت مشبک می باشند که دارای شیشه های رنگارنگ بوده و زمانی که نور آفتاب به آن ها می تابد، جلوه ای بسیار زیبا را به نمایش می گذارند. طبقه همکف بنا دارای نعل درگاهی پنجره مسطح بوده و طبقه منتهی الیه جنوب غربی حیاط نیز به خیابان اشراف دارند و ورودی بنا نیز به طاق نماهای تزئینی زیبایی مزین گردیده است.

روایت کشف مردان نمکی در موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان

این عمارت تاریخی با نام موزه مردان نمکی نیز شناخته می شود و اولین موردی است که می تواند بعد از شنیدن نام مجموعه، ما را به فکرر فرو برد که چرا این بنا با نام موزه مردان نمکی نامیده می شود. مردان نمکی در واقع اجساد مومیایی شده ای هستند که با کشف آن ها رواتی تازه را در تاریخ ایجاد کردند و امروزه موزه ای تاریخی و مشهور در شهر زنجان برای آن ها ساخته شده است. مردان نمکی 6 نفر بودند که هر یک از آن ها به صورت جداگانه کشف شده اند و روایت های مختلفی دارند. در این بخش از مطلب می خواهیم به آشنایی با سرگذشت و داستان هر یک از این مردان مومیایی آشنا شویم و در صورتی که به جاذبه های تاریخی علاقه مند باشیم، برایمان بسیار جالب خواهند بود.

کشف اولین مرد نمکی

اولین مرد نمکی در سال 1372 هجری شمسی کشف شد. داستان اولین مرد نمکی کشف شده از این قرار است، هنگامی که کارگران در حال کار در معدن نمک چهرآباد بودند، متوجه نیم تنه ای از یک مرد شدند که همان مرد نمکی اول بود که جسم بی جان او را از میان این معدن پیدا کرده و تحقیقات گسترده ای بر روی آن انجام شدند. طی این بررسی ها متوجه قدمت طولانی آن شدند که قدمت آن به حدود 1700 سال گذشته می رسد و آن ها پس از سالیان طولانی که از مرگ این مرد گذشته بود، آن را کشف و پیدا نمودند.

حتی بر اساس یک سری اسناد و مدارکی که توسط باستان شناسان از این مرد مومیایی کشف شدند، سن او را 37 سال، قد حدود 175 سانتی متر و گروه خونی B+ دانستند. اما سند و مدرک دقیقی برای مرگ او کشف نشد و بر اساس شواهد، دلیل مرگ این مرد مومیایی را سقوط داخل یکی از گودال های این معدن حدس زدند که ضربه به جمجمه وی وارد شده و در نهایت منجر به مرگ او شده است. این مرد هنگام مرگ، لباس ها و زیورآلاتی همراه او بوده و دریافته اند که او جزء قشر مرفه و سطح بالای جامعه بوده است. حتی چکمه چرمی که پای او بوده و پارچه های گلدوزی شده که به همراه داشته نیز دلیلی بر این حدس و گمان می توانند باشند.

داستان کشف دومین مرد نمکی

بعد از آن که اولین مرد نمکی در معدن کشف شد، سال ها گذشت و هیچ خبری از بقایای انسانی در این محل نبود و هیچ گونه مابقی از انسان دیگری کشف نشد. اما حدود 10 سال گذشت و در سال 1383 هجری شمسی، مردمانی موفق شدند بقایایی از انسان دیگر را به عنوان دومین مرد نمکی کشف کنند. در واقع دومین مرد نمکی طی عملیاتی که در حال حفاری معدن با بولدوزر بودند، توانستند بقایایی از این مرد نمکی که به صورت اسکلت باقی مانده بود، کشف کنند.

هم زمان با کشف این مرد، اشیای دیگری همچون طناب های گیاهی، سبد و میخ های چوبی، منسوجات و غیره را کشف کردند که این مرد همراه خود داشته است. بر اساس این اشیاء و لوازم هایی که مردان نمکی به همراه خود داشتند، محققان و باستان شناسان می توانند به یافته های مهمی دست بیابند. محققان و باستان شناسان بر اساس بقایایی که از دومین مرد نمکی به همراه اشیائی که همراه وی بود کشف نمودند، اطلاعاتی درباره آن مرد به دست آورند که این مرد میانسال قدی حدود 180 سانتی متر داشته است.

به حدس هایی هم در مورد نحوه مرگ وی رسیدند که این مرد بر اثر ریزش دیواره ها و سقف تونل جان خود را از دست داده است. زمانی که دومین مرد نمکی میانسال هم کشف شد، تحقیقات باستان شناسی را در منطقه چهرآباد به صورت جدی ادامه دادند و به کشفیات جدیدی دست یافتند. در دی ماه سال 1383 کاوش هایی برای نجات بخشی آثار و بقایای به جا مانده به سرپرستی امیر الهی آغاز گردید تا بهمن همان سال انجام پذیرفت و سپس به عهده ابوالفضل عالی قرار گرفت و فصل دوم کاوش در پاییز سال 1384 صورت پذیرفت.

روایت کشف سومین مرد نمکی

بعد از آن که مرد دوم نمکی را کشف نمودند و در موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان قرار دارد، حدس هایی زده شد و عملیات جستجو را از سر گرفته و به صورت جدی تر ادامه دادند. مدت زمان زیادی طول نکشید که سومین مرد نمکی را هم کشف نمودند و به عنوان سومین مرد نمکی کشف شده شناخته شد. هنگامی که در حال عملیات باطله برداری با بولدوزر بودند، مرد سوم نمکی پیدا شد که پیکر او به صورت تکه تکه و متلاشی بود.

سومین مرد بر خلاف دو مرد نمکی کشف شده، اشیاء زیادی با خود به همراه نداشته و تنها از روی لباسی که به تن داشته دریافته اند که از معدن چیان بوده و نحوه کشته شدن او نیز بر اثر ریزش تونل و سقوط یک سنگ با وزن چندین تن بر روی وی بوده که سبب کشته شدن او بود.

داستان کشف چهارمین مرد نمکی

در طی عملیات کشف در این منطقه، چهارمین مرد نمکی هم کشف شد و نکته ای که در رابطه به چهارمین مرد وجود دارد این است که بر خلاف دیگر مردهای نمکی کشف شده که همگی به صورت متلاشی و تکه تکه بودند، پیکر کشف شده این مرد نمکی تقریبا به صورت سالم کشف شد و اغلب نقاط بدن او سالم بودند. به صورتی که چهارمین مرد نمکی را می توان به عنوان سالم ترین و کامل ترین مومیایی مشف شده در این منطقه شناخت که اجزای پیکر بود شامل بخش هایی نظیر استخوان ها و بافت نرم روی آن می شد. هنگامی که مرد چهارم را کشف نمودند، به صورت دمر بوده و بخش های جلویی بدن او رو به زمین بوده اند و فرم بدن او را به صورت واضح مشاهده کرده بودند.

این مرد را در حالی کشف نمودند که دمر بوده و دست چپ او بر روی زمین، دست راست به صورت مشت شده و هر دو دست از بخش آرنج خم شده بودند. پای چپ وی در زیر شکم او جمع شده بود و پای راست نیز به حالت نیمه باز قرار داشت. دلیل مرگ مرد مومیایی چهارم به علت شکستگی جمجه و پراگی قلب بوده و تونل و آوار میز می تواند دلیلی بر این حدس باشد. چهارمین مرد نمکی دارای س و سال کمتری نسبت به دیگر مردان کشف شده بود و بر اساس تحقیقات و جستجوهایی که روی او انجام شدند، دریافتند که این پسر نوجوان تنها 16 سال داشته، با موهای خرمایی و قدی حدود 170 سانتی متر.

این مرد نمکی نیز وسایل و اشیائی به همراه داشته که می توان به مواردی نظیر کوزه سفالی، یک مهره کوچک آبی رنگ، چاقوی فلزی، 11 تکه سفال، طناب های گیاهی و غیره اشاره نمود. این مرد لباس هایی به تن داشت که شامل یک بالاپوش بلند و شلوار می شدند و کفش چرمی به پا داشت و چندین زیورآلات از او آویخته بودند. از میان مردهای مومیایی که تا این بخش از ماجرا در این معدن کشف شدند، چهارمین مرد نمکی به عنوان متفاوت ترین مرد نمکی شناخته شد.

کشف مرد نمکی پنجم

عجیب ترین قسمت ماجرای کشفیات مردان نمکی مربوط به پنجمین مرد مومیایی می باشد که جسد او تقریبا به صورت کامل از بین رفته بود و تنها بخش هایی همچون صورت، سینه، لگن و پاها باقی مانده بودند که این ها نیز حتی کامل نبوده و بخش هایی از آن ها قابل روئیت بودند. طبق جستجوها و تحقیقاتی که بر روی این جسم بی جان انجام شد، علت مرگ وی را دلیل تخریب و ریزش تونل اعلام نمودند. در حال حاضر تنها سر و صورت پنجمین مرد نمکی در موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان قرار داده شده و قابل مشاهده می باشد.

داستان کشف ششمین مرد نمکی

ششمین مرد نمکی که در این معدن کشف شد، جمجه وی نشان از آن است که قدمت آن به دوران ساسانیان می رسد. در سال 2008 استخراج این معدن با ممانعت مواجه گردید و متوقف شد و به همین جهت بقایای کشف شده این جسم بی جان، دست نخورده به جا ماند.

آشنایی با بخش های مختلف عمارت ذوالفقاری

عمارت ذوالفقاری که از قدیمی ترین خانه های شهر زنجان بوده و امروزه به عنوان موزه ای تماشایی در این شهر شناخته می شود، انواع جاذبه های دیدنی را در خود جای داده که بسیاری از گردشگران را به سمت خود جذب می کند. علاوه بر آن که خود بنا به دلیل قدمت زیاد از بناهای تاریخی به شمار می رود و علاقه مندان زیادی به بازدید از آن اقدام می کنند، در این جاذبه انواع دیدنی های دیگری وجود دارند که می توانند برای بسیاری از افراد جالب توجه باشند.

اجسادی که در معدن چهرآباد کشف شدند، در این موزه نگهداری و به نمایش گذاشته شده اند. 3 جسد از میان اجساد کشف شده متعلق به دوران هخامنشی و 2 جسد کشف شده دیگر نیز متعلق به اواخر دوران ساسانی می باشند. جسد 5 مرد نمکی که به همراه اشیاء لوازمی که به همراه آنان بود، کشف شدند و به این موزه انتقال یافتند و امروزه بازدیدکنندگان زیادی به سراغ بازدید از آن ها می روند. علاوه بر موزه مردان نمکی، انواع دیدنی های دیگری در موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان وجود دارند که می توانید در صورت مراجعه به این موزه، از آن ها نیز دیدن کنید.

سایر بخش های موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان شامل موارد زیر می شوند:

علاوه بر بخش هایی که مردان نمکی در آن به نمایش گذاشته شده اند، بخش های مختلف دیگری در عمارت تاریخی ذوالفقاری وجود دارند که بازدیدکنندگان می توانند از آن ها نیز دیدن کنند.

آثار مربوط به پیش از تاریخ

آثاری در این بخش از موزه باستان شناسی وجود دارند که به 4 تا 8 هزار سال پیش تعلق داشته و می توانید از آن ها هم دیدن کنید.

آثار مربوط به دوره تاریخی

یکی از بخش های این موزه به عصر آهن تعلق داشته که اشیاء متنوعی در آن به نمایش گذاشته شده اند که قدمت آن ها به حدود 3 هزار سال گذشته می رسد. تماشای آثار و اشیاء قدیمی برای بسیاری از افراد می تواند بسیار جالب و لذت بخش باشد و این بخش از موزه دارای طرفداران زیادی می باشد.

آثار مربوط به دوره اسلامی

یکی دیگر از بخش های این موزه تاریخی به قرن های 4 و 5 هجری قمری بازمی گردد که به عنوان جدیدترین بخش موزه شناخته می شود و آثاری که در آن مشاهده می کنید، متعلق به قرن های 4 و 5 هستند که نسبت به دیگر بخش ها جدیدتر می باشند.

محل نگهداری اجساد کشف شده

جسد بی جان اولین مرد نمکی، در معدن نمک چهرآباد کشف شد که در فاصله 1 کیلومتری از جنوب روستای حمزه لو در غرب شهرستان زنجان قرار گرفته است. پس از آن که عملیات کشف اولین مرد مومیایی انجام شد، سر و پای چپ وی را به موزه ایران باستان تهران انتقال دادند و برای نمایش عمووم قرار گرفته است.

همچنین 3 جسد دیگری که کشف شدند، به عمارت ذوالفقاری منتقل شده و در آن جا می توان از آن ها دیدن کرد. از همین رو این موزه با نام موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان شناخته می شود که علاوه بر بازدید از انواع اشیاء قدیمی، می توانید از آن ها نیز دیدن کنید.

پژوهش های انجام شده بر مردان نمکی

پس از کشف اجساد مردان مومیایی، برای پی بردن به یک سری اطلاعات از روش آزمایش های سالیابی به روش کربن 14 استفاده کردند و قدمت آن ها به 1.700 سال گذشته، یعنی اواخر دوران اشکانی و اوایل دوران ساسانی نسبت دادند. حتی آزمایشات دی ان ای نیز بر روی مردان نمکی نیز انجام شدند که سن اولین مرد نمکی کشف شده دارای سنی حدود 37 سال و قدی حدود 175 سانتی متر بوده است. همچنین آزمایش هایی بر روی سلول های موی سر وی انجام شدند که گروه خونی وی نیز B+ بود.

آقای دکتر جلال جلال شکوهی آزمایشات دیگری همچون سی تی اسکن و رادیولوژی را انجام دادند و علت مرگ اولین مرد نمکی را وارد شد ضربه شدید ب ناحیع راست جمجمه و صورت عنوان نمودند. علاوه بر آزمایش های علمی و پزشکی، مطالعات و تحقیقات باستان شناسی نیز بر روی اجساد کشف شده مردان نمکی صورت پذیرفتند که بسیاری از اطلاعات خود را از وسایل و اشیاء قدیمی و متعددی که به همراه داشتند، به دست آوردند.

به عنوان مثال می توان به سبک مدل موی آن ها، چکمه های چرمی، آویختن گوشواره طلا در گوش چپ، نوع بافت تکنیکی پارچه لباس و غیره اشاره نمود که دریافته اند این جسد متعلق به کارگر ساده معدن نبوده و جزء افراد مرفه و جایگاه اجتماعی بالا محسوب می شد. تنها نکته ای که با گذر مدت زمان زیاد هنوز به آن دست نیافته اند، علت حضور، سقوط سنگ و ریزش معدن و مرگ مرد نمکی می باشد. جالب است بدانید اولین و پنجمین مرد نمکی مشف شده با رودیکر کشف یافته های نو، در یکی از مراکز علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران سی تی اسکن را بر روی آن ها انجام دادند.

انگل شناسی

یکی از مردان نمکی که قدمت آن به حدود 2.200 سال گذشته گزارش شده است، در سال 2012 پژوهش هایی بر روی او انجام شد که دریافتند بقایای تخم کرم کدو در دستگاه گوارشی وی پیدا شده و مبتلا شدن به کرم کدو از بیماری هایی است که نشان می دهد بر اثر استفاده از گوشت کم پخته شده به آن مبتلا شده است.

پارچه ها

هنگامی که اجساد مردان نمکی کشف می شدند، لباس هایی به تن داشتند که بعد از کشف مومیایی ها، لباس های آن ها را نگهداری نمودند. از روی لباس ها نیز اطلاعات مفیدی نیز همچون رنگ پارچه لباس ها، نحوه پوشش و بافت پارچه را به دست آوردند. چهارمین مرد مومیایی دارای لباس کامل به تن بود که همچنان توانسته تا به امروز در بهترین وضعیت خود باقی بماند.

بهترین زمان بازدید از موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان

بازدید از جاذبه های دیدنی که در مکان های سربسته قرار دارند، محدودیتی برای بهترین زمان نداشته و گردشگران می توانند هر بازه زمانی را که بخواهند برای بازدید از آن ها انتخاب کنند. موزه مردان نمکی نیز که در عمارت ذوالفقاری قرار داشته و موزه ای سربسته می باشد و به دنبال بهترین زمان بازدید از آن هستید، اگر ساکن شهر زنجان نیستید، می توانید بهترین زمان سفر به شهر زنجان را در نظر گرفته و سپس در طول سفر خود به این شهر، از موزه مردان نمکی زنجان نیز دیدن کنید.

از بهترین زمان های سفر به زنجان، فصل های بهار و تابستان می باشند؛ چرا که این شهر دارای آب و هوایی سرد و با بارندگی های فصلی بوده و در فصل های نیمه اول سال دارای آب و هوایی دلنشین تر و بدون سرما و بارندگی می باشد. موزه رختشویخانه زنجان نیز یکی دیگر از زیباترین موزه های این شهر بوده که در خیابان سعدی قرار داشته و در صورتی که اهل موزه گری باشید، می توانید از آن هم دیدن کنید.

ساعت بازدید و قیمت بلیط موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان

معمولا هر جاذبه ای دارای شرایط و محدودیت هایی برای بازدید می باشد که این محدودیت ها شامل ساعت کاری و قیمت بلیط می باشند که موزه باستان شناسی و مردان نمکی نیز جزء این جاذبه ها با محدودیت و شرایط مخصوص به خود می باشد. ساعت بازدید از موزه  مردان نمکی در نیمه اول سال از ساعت 9 صبح تا 19 عصر و نیمه دوم سال از ساعت 8 صبح تا 17 بعد از ظهر می باشد که گردشگران می توانند در این بازه زمانی هر ساعتی را که بخواهند، برای بازدید از این جاذبه انتخاب نمایند.

توجه داشته باشید که این موزه در روزهای تعطیلات رسمی همچون روزهای تاسوعا و عاشورا، شهادت امام علی (ع)، رحلت پیامبر (ص)، 15 خرداد و شهادت امام جعفر صادق (ع) تعطیل می باشد. همچنین جهت بازدید از این موزه بایستی بلیط ورودی تهیه نمایید که در سال 1401 قیمت بلیط موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان برای گردشگران داخلی 10 هزار تومان و برای گردشگران خارجی 50 هزار تومان می باشد. اما ممکن است به دلیل نوسانات قیمت، هزینه بلیط این موزه نیز افزایش یافته باشد.