قلعه کیقباد

در این مطلب قصد داریم که سفری کوتاه داشته باشیم به استان بی نظیر البرز و شهرستان زیبای طالقان که شگفتانه های بسیاری را در دل خود پنهان کرده است. قلعه ای گم شده و حیرت انگیز در شهرستان طالقان با نام قلعه کیقباد هرنج که یکی از جاذبه های بی نظیر استان البرز به شما می رود.

قلعه کیقباد در3 کیلومتری شمال غربی روستای هرنج طالقان قرار دارد و یادگار دوره اسماعیلیه می باشد. در ادامه با لوکس ویلا همراه باشید تا اطلاعات کامل تری از این قلعه باستانی بدانید و با آن بیشتر آشنا شوید.

معرفی قلعه کیقباد

دژها یا همان قلعه ها، در زمان های گذشته یک ساختمان کامل و مستحکم و پایدار محسوب می شدند که در طول سده های میانی توسط نجیب زادگان در اروپا و خاور میانه ساخته می شدند. در کشور عزیزمان ایران نیز، سابقه ساخت قلعه و ارگ های شاهی و حکومتی به پیش از اسلام باز می گردد.

جالب است بدانید که قلعه ها، از مهم ترین آثار تاریخی و معماری ایران به شمار می روند و این قلعه ها در ایران با کارکرد های مختلفی طراحی و ساخته می شدند که برخی از آنها دارای کارکرد ها و کاربرد های نظامی بودند و برخی دیگر به عنوان محل اسکان والی یک شهر به حساب می آمدند و برخی دیگر از قلعه هایی که ساخته می شدند کاربردی به عنوان مکانی برای اداره ی شهر داشتند.

همچنین لازم به ذکر است که جایگاه و موقعیتی که قلعه ها در آن ها بنا می شوند، می توانند نشانی بر کارکرد آنها باشند. به طور مثال قلعه هایی که خارج از شهر ها و روستا ها ساخته می شوند، دارای موقعیتی کوهستانی هستند و کارکرد های نظامی و دفاعی دارند و از این نوع قلعه ها بیشتر برای مقابله با دشمنان و به قصد دفاع از شهر و مردمان آن استفاده می شود.

همانطور که گفتیم، قلعه کیقباد هرنج در فاصله 3 کیلومتری شمال غربی روستای هرنج بر فراز کوه واقع شده است و ارتفاع این قلعه از سطح دریا حدود 2900 متر می باشد. این قلعه بر فراز و بالای یک کوه ساخته شده است و مربوط به سده های چهارم و پنجم هجری قمری می باشد.

همانطور که از نام این قلعه آشکار است، قلعه کیقباد هرنج در روستایی با همین نام یعنی روستای هرنج از شهرستان طالقان واقع شده است. این قلعه و اثر تاریخی و محبوب، در تاریخ 12 بهمن ماه سال 1381 با شماره ثبت ملی 7080 به عنوان یکی از آثار تاریخی ایران به ثبت ملی رسیده است.

قلعه کیقباد بر روی یک کوه بلند و بر فراز آن ساخته شده است و همین امر سبب شده تا علاقمندان به کوهنوردی صعود سبک در روزهای پاییزی که به این قلعه بروند و از فضای زیبای اطراف آن استفاده کنند.

تاریخچه قلعه کیقباد فشم

همانطور که گفتیم و به آن اشاره کردیم، سابقه ساخت قلعه زیبای کیقباد به دوره اسماعیلیه باز می گردد و یادگاری از این دوران است. اسماعیلیه یا باطنیه گروه و فرقه ای از شیعه امامیه است. آن‌ها در میان اهل سنت به (باطنیان) مشهور هستند و شیعه هفت امامی نیز نامیده می‌ شوند. قلعه کیقباد هرنج از جاهای دیدنی طالقان به شمار می‌ آید.

قلعه ی کیقباد دارای موقعیت استراتژیکی مناسبی بود و اسماعیلیان در قلعه های خود با روش هایی که در ان زمان بسیار پیشرفته به حساب می آمدند مانند ایجاد آب‌انبار یا چاه در صخره‌ها، آب رسانی می کردند.

جالب است بدانید که قلعه زیبای کیقباد نیز دارای چنین ویژگی و خصوصیتی بوده است و مکان ساخت این قلعه، دقیقا جایی انتخاب شده بود که از لحاظ آب رسانی خودکفا و بی نیاز بوده است. همچنین لازم به ذکر است که کشت غلات به منظوره ذخایر غذایی سربازان در اطراف این قلعه صورت می گرفته است.

همچنین خوب است بدانید که قلعه های اسماعیلی کاربرد های متنوعی و کارآمد و مختلفی داستند که به آن ها اشاره کردیم، از جمله این کاربرد ها می توان از استفاده از قلعه برای زندان و ارگ حکومتی، خزانه دولتی، پناهگاه مخالفان و یاغیان، استفاده به‌عنوان پناهگاه مردمی در مقابله با دشمنان، تامین امنیت شهرها و جاده‌ها و برای دفاع از مرزها مورد استفاده قرار می گرفتند، یاد کرد.

مسئله ی جالب این است که قلعه کیقباد، با عظمت و ساختار محکم و استواری که داشت، اما همچنان جزو قلعه های رده پایین اسماعیلیان محسوب می شد و جزو قلعه های اصلی و مهم آنها نبود،  اما تمامی کارکردهای قلاع بزرگی چون قلعه الموت و قلعه قهستان و دیگر قلاع اصلی اسماعیلیان در قالبی کوچک ‌تر در این قلعه و دیگر قلاع فرعی اسماعیلیه نیز به کار برده شده بود.

بخش های مختلف قلعه کیقباد

همانطور که گفتیم، در جبهه شرقی، تنگه هملون نامیده می شود و بر بالای صخره های سنگی که مشرف به تنگه هملون می باشد، آثار بقایای قلعه ای زیبا به چشم می خورد که به قلعه کیقباد مشهور است.

قلعه کیقباد شامل دو بخش و قسمت می باشد:

• قسمت اول سطح قلعه است که در آن آثاری از معماری سنگ و گل دیده می شود. این قسمت از این اثر تاریخی بر اثر حفاری‌های بسیار به طور کامل تغییر شکل یافته شده و آثاری از هویت اولیه آن قابل رویت نیست.
• در قسمت دوم این این قلعه یکسری فضا های شبه غار وجود دارند که سه طبقه ای هستند و در بخش پایینی فضای اولیه این غار واقع شده اند.

موقعیت جغرافیایی قلعه کیقباد

قلعه کیقباد در منتهی الیه جنوب غرب روستای ایگل و در دامنه شرقی ارتفاعاتی که نهایتا به قله توچال منتهی می شود و خانه های ده در دامنه آن واقع شده است و در موقعیت جغرافیایی 35 درجه و 54 دقیقه و 44 ثانیه عرض جغرافیایی و 51 درجه و 29 دقیقه و 2 ثانیه طول جغرافیایی و در ارتفاع 2062 متر از سطح دریا و در جبهه جنوب شرقی و پایین صخره سنگی که در مجاورت ده و خانه های آن قرار دارد واقع شده است.

وضعیت فعلی قلعه کیقباد

از قلعه کیقباد هرنج، امروزه جز بقایای دیوارهایی از ملات ساروج، چیزی باقی نمانده و کاملا تخریب شده است.

امروزه و در حال حاضر، بسیاری از بخش های قلعه کیقباد به به کلی نابود شده و حفاری‌های غیرمجاز در آن نیز موجب مخدوش شدن چهره اولیه‌ این قلعه زیبا شده است. با این وجود این قلعه هنوز دارای ارزش علمی فرهنگی بالایی می باشد و ثبت و ضبط این قلعه می‌ تواند زمینه را برای مطالعات بیشتر و کاوش علمی در آن فراهم نماید.

شکل و ساختار قلعه کیقباد

دهانه غار قلعه کیقباد به سمت غرب و قدری بالاتر از دهانه غار اسحاق قرار گرفته است. در کنار نوار صخره ‌ای و در کف زمین حفره ای تنگ به ابعاد حدود نیم متر مربع جلب نظر می کند که همان دهانه غار مورد نظر ماست. برای ورود به این غار می بایست از دهلیزی مایل و تنگ عبور کرد. از همان ابتدا و با نصب کارگاهی طبیعی اقدام به فرود می کنیم.

شکل و ساختار این غار بسیار جالب و منحصر به فرد بوده و به گونه ای است که غارنورد خود را در لوله ای تنگ و طولانی تصور خواهد کرد. تمام مسیر این چاه بسیار تنگ بوده و تنها در قسمتی در میانه آن قدر فراخ تر می شود.

در همین قسمت دوباره با استفاده از شرایط موجود کارگاه دیگری تعبیه کرده و تا انتهای چاه فرود می رویم. درکف این چاه از طناب جدا شده و دو مسیر چپ و راست پیش روی ما قرار می‌گیرند. هر دو مسیر بعد از اندکی بن بست شده و راه را بر ما می بندند. با توجه به تنگناهای موجود، عملیات صعود و بازگشت به وقت و انرژی بیشتری نیاز دارد.

جاذبه های دیدنی و گردشگری اطراف قلعه کیقباد

در نزدیکی و اطراف قلعه کیقباد، دیدنی های دیگر بسیاری قرار دارند که پیشنهاد می شود حتما آن ها را نیز در لیست جاهای بازدیدی خود قرار دهید. در ادامه برایتان چند مورد از آنها به همراه فاصله شان تا قلعه کیقباد آورده شده است.

آبشار کرکبود

آبشار کرکبود یکی دیگر از جاهای دیدنی طالقان است. این آبشار در فاصله 700 متری شمال روستای کرکبود، در میان یک دره صخره‌ای و عظیم قرار گرفته است. آبشار پنج متری و رود خروشان آن، از ارتفاعات حصارچال مازندران سرچشمه می‌گیرند. آب این آبشار آهکی پس از گذر از دره‌ای عمیق، به رودخانه شاهرود می‌پیوندد.

آبشار کرکبود با اینکه ارتفاع زیادی ندارد اما قدرت و حجم آب عبوری از آن که از دهانه‌ای باریک می‌گذرد، بسیار باشکوه به‌نظر می‌رسد. به آبشار کرکبود، آبشار «کر» هم می‌گویند که کر در زبان محلی به معنی صخره یا تخته سنگ است. فاصله این آبشار تا قلعه 19.3 کیلومتر، 35 دقیقه می باشد.

خانه آیت الله طالقانی

خانه آیت الله محمود طالقانی مربوط به دوره معاصر است. این خانه در روستای گلیرد طالقان قرار گرفته است. سید محمود طالقانی در 15 اسفند ماه سال 1289 در طالقان، در روستای گیلیرد متولد شد. این مکان بر حسب تاکید آیت‌الله طالقانی به مدت 20 سال محل تعلیم و تربیت دانش‌آموزان مردم فقیر روستای گیلیرد و روستای مجاور آن بوده است.

فاصله این جاذبه ی گردشگری تا قلعه کیقباد حدود 18.5 کیلومتر می باشد که طی کردن این مسیر حدود 30 دقیقه طول می کشد.

قلعه ارژنگ

قلعه ارژنگ یکی دیگر از جاذبه های گردشگری اطراف قلعه کیقباد می باشد که فاصله آن با قلعه کیقباد حدود 64 کیلومتر فاصله دارد. قلعه ارژنگ در جنوب روستای میناوند در شهرستان طالقان قرار دارد و قدمت آن به دوره‌های پس از اسلام می‌ رسد.

این قلعه در کوه ارژنگ در سال 544 هجری به دست امیر کیا محمد بزرگ امید ساخته شده‌ است. از روستای میناوند تا این قلعه حدود 2 الی 3 ساعت راه است. قلعه ارژنگ در تاریخ 12 بهمن ماه سال 1381 با شماره ثبت 7081 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

ارتفاع این قلعه از سطح دریا 2850 متر است. در این قلعه راهروهای زیرزمینی وجود دارد که برخی از آن‌ها توسط تونل‌هایی به هم متصل شده‌اند.

قلعه کیقباد کجاست و مسیر دسترسی به آن

برای دسترسی به قلعه کیقباد با استفاده از خودروی شخصی، از طریق بزرگراه شهید بابایی و جاده لشکرک به دوراهی لواسان – فشم ( میدان قائم ) بروید و از آنجا وارد جاده فشم شوید. سپس پس از 16 کیلومتر رانندگی به میدان فشم می رسید. از فشم تا میگون 5 کیلومتر و از میگون تا هملون 5 کیلومتر دیگر را پیش رو دارد که پس از طی کردن مجموع این 10 کیلومتر، به قلعه زیبا و عظیم کیقباد خواهید رسید.

اجاره روزانه آپارتمان در فشم

شهرستان طالقان یکی از مناطق ییلاقی و خوش آب و هوا در نزدیکی های تهران می باشد، جاذبه های دیدنی و گردشگری متنوعی را در خود جای داده است. اغلب افرادی که می خواهند برای گذراندن اوقات فراغت خود به شهر طالقان بروند و یک الی چند روز را در آنجا بگذرانند، نیمه اول سال را انتخاب می کنند.

بهترین گزینه برای اقامت در نزدیکی طالقان و قلعه کیقباد، اجاره آپارتمان مبله در فشم است، با اجاره آپارتمان های مبله در فشم، می توانید اقامتی خوش و مقرون به صرفه را در این منطقه خوش آب و هوا و بی نظیر تجربه کنید و خاطرات خوشی از این سفر داشته باشید. در این زمینه مثل همیشه، لوکس ویلا در کنار شماست تا شما را در انتخاب بهترین گزینه ها برای اقامت و مقرون به صرفه ترین پیشنهادات راهنمایی کند.