بازار تبریز

بازار تبریز از جمله مهمترین و معروف ترین بازارهای تبریز و بازارهای تاریخی ایران به شمار می رود که قدمت بسیار زیادی داشته و جزء بازارهای سنتی سرپوشیده می باشد. شهر تبریز از مهمترین و پز جاذبه ترین کلانشهرهای ایران است که در استان آذربایجان شرقی قرار گرفته و جاذبه های دیدنی و گردشگری زیادی را در خود جای داده است. به دلیل داشتن جاذبه های گردشگری و آثار باستانی متعدد و متنوعی که در این شهر وجود دارند، سالانه میلیون ها گردشگر داخلی و خارجی، تبریز را به عنوان مقصد گردشگری خود انتخاب کرده و به آن سفر می کنند. بازار سنتی و تاریخی تبریز همیشه یکی از بهترین و معروف ترین جاذبه های دیدنی تبریز برای گردش و خرید محسوب می شود. در این مطلب همراه لوکس ویلا باشید تا با بازار تبریز بیشتر آشنا شویم.

بازار تبریز کجاست و مسیر دسترسی به آن

بازار تبریز از مهمترین و معروف ترین بازارهای تاریخی ایران می باشد که به واسطه مساحت زیادی که دارد، به عنوان بزرگترین بازار تاریخی و سرپوشیده در جهان شناخته می شود. این بازار در شهر تبریز و در محدوده میدان عالی قاپو واقع شده است. بازار تاریخی تبریز از بخش شمالی خود به برخی از قسمت های رودخانه میدان چای محدود می گردد. همچنین بخش عمده ای از این بازار در بخش جنوبی میدان چای قرار داشته و حد فاصل خیابان های شهدا، دارایی، فردوسی، چای کنار، جمهوری اسلامی و شهید مطهری را از آن خود کرده است. به طور کلی می توان گفت این بازار تاریخی دارای موقعیت مکانی بوده که از شمال به رودخانه مهران رود، از شرق به عالی قاپو و از غرب به مسجد جامع تبریز منتهی می شوند. اگر در شهر تبریز قرار دارید و یا به این شهر سفر کرده اید و به دنبال مسیر دسترسی به این بازار هستید، چندین مسیر دسترسی از جمله بلوار شهدا، ارتش شمالی، خیابان دارایی و خیابان شفائیه برای رسیدن به بازار تاریخی تبریز وجود دارند که می توانید از آن ها استفاده نمایید. خیابان جمهوری، خیابان دارایی و راسته بازار امکان دسترسی به بازار تبریز را برای شما امکان پذیر نموده اند.

مسیر دسترسی به بازار تاریخی تبریز با مترو

بازار تبریز در محدوده ای از شهر زیبای تبریز قرار گرفته که برای دسترسی به آن می توان علاوه بر استفاده از خودروی شخصی، از وسایل نقلیه عمومی همچون مترو نیز استفاده نمود. چرا که محدوده این بازار جزء مناطق بسیار شلوغ و پر تردد بوده و به سختی می توان جای پارک مناسب را پیدا کرد و یا مدت زمان زیادی را در ترافیک خواهید ماند. لذا می توانید با استفاده از مترو نیز خود را به این بازار تاریخی و قدیمی برسانید. برای این منظور سوار مترو خط ائل گلی – نور (خط 1) و یا فرودگاه تبریز ترمینال تبریز (خط 3) شده و در ایستگاه میدان ساعت که نزدیک ترین ایستگاه مترو به این بازار می باشد از مترو پیاده شده و مابقی مسیر را به صورت پیاده طی نمایید.

ساعت کاری بازار تبریز: همه روزه از ساعت 10 صبح تا 17 عصر

آدرس بازار تبریز: استان آذربایجان شرقی، شهر تبریز، بازار بزرگ تبریز

آشنایی با بازار تبریز

شهر زیبای تبریز که در استان آذربایجان شرقی واقع شده، از زیباترین شهرهای شمال غربی ایران است که به واسطه جاذبه های دیدنی متعددی که در آن جود دارند، گردشگران زیادی در تمام طول سال به آن سفر می کنند. به هر شهری از ایران که سفر کنیم، معمولا یکی از پاهای ثابت گردش و تفریح، سر زدن به بازارها و مراکز خرید آن ها و از جمله بازارهای سنتی آن ها می باشد. بازار تبریز از جمله بزرگترین و معروف ترین بازارهای تبریز بوده که به صورت مسقف می باشد و از قدمت زیادی برخوردار است. بر اساس گفته بسیاری از کارشناسان مورخان، بازار تبریز از زنده ترین آثار باستانی تبریز شناخته می شود و به دلیل شهرت زیادی که در جهان پیدا کرده، در فهرست میراث جهانی یونسکو در ایران ثبت شده است. این بازار کوچه پس کوچه های بسیار زیادی را در خود جای داده و گذشته ای بسیار طولانی و غنی را در پس خود پنهان کرده است و هنگامی که در آن در حال قدم زدن باشید، به گونه ای است که گویا در زمان به گذشته سفر کرده اید.

بازار تبریز با وسعتی بیش از 1 کیلومتر مربع توانسته از بزرگترین بازارهای تاریخی ایران به شمار رود و از بخش های زیادی تشکیل شده که شامل 5.500 حجره، 25 تیمچه، 20 راسته، 35 سرا، مسجد، کاروانسرا، مدرسه و حمام می شوند که همگی در این بازار قدیمی و تاریخی جای گرفته اند. بازار تاریخی تبریز جدا از آن که تنها یک بازار و یا مرکز خرید در تبریز باشد، جزء جاهای دیدنی تبریز نیز محسوب می شود و گردشگران زیادی که به تبریز سفر کرده اند، برای خرید و گردش به سراغ این بازار سنتی می روند. این بازار به صورت جمع آوری، توزیع و خرده فروشی فعالیت دارد و محصولاتی که در حجره های آن به فروش می رسند شامل محصولات سنتی و صنایع دستی می باشند و از بهترین مراکز خرید تبریز برای خرید سوغاتی به شمار می رود و روزانه هزاران گردشگر برای خرید سوغاتی به آن مراجعه می کنند. با توجه به آن که قدمت بازار تاریخی تبریز به سالیانی بسیار دور می رسد، اما همچنان توانسته شور و هیجان و سرزندگی را در خود حفظ کند و از زنده ترین بازارهای تبریز محسوب شود.

از همین رو، بازار تبریز علاوه بر آن که تنها یک بازار یا مرکز خریدی در میان شهر تبریز باشد، یکی از بهترین و مهمترین جاذبه های فرهنگی، تاریخی و حتی اجتماعی در تبریز به شمار می آید. اهالی تبریز از زمان های گذشته تا به امروز، برای مراسم های عزاداری، عزاداری های مذهبی، گردهمایی ها، اعتراضات و بسیاری اعمال اجتماعی دیگر، بازار تبریز را انتخاب کرده و در آن به برگزاری مراسم های خود می پردازند. حجره هایی که در بازار سنتی تبریز وجود دارند، متعلق به افرادی هستند که به صورت نسل به نسل به آن ها به ارث رسیده و تمام نسل ها همان صنف اولیه اجداد خود را ادامه داده اند و همگی اعتقاد به کسب روزی حلال دارند. بازار تبریز را می توان قلب تپنده تبریز و مهمترین مرکز خرید تبریز به شمار آورد. از آنجایی که بخش هایی همچون مسجد و مدرسه در این بازار قرار گرفته اند، مراسم های دیگری همچون اعیاد نوروز و مراسم های رمضان را در آن برگزار می کنند.

هنگامی که ماه محرم فرا می رسد، تمام این بازار به احترام ماه محرم سیاه پوش شده و بسیاری از حجره داران از تاریخ 8 تا 12 محرم حجره های خود را تعطیل کرده و هیچگونه فعالیتی در آن ها صورت نمی پذیرند. بخش هایی از این بازار همچون نیمچه مظفریه به عنوان مرکز اصلی عزاداری ها در بازار تاریخی تبریز معرفی می شوند و عزاداران حسینی در آن تجمع کرده و به عزاداری می پردازند. علاوه بر عزاداری، بسیاری از افراد نیز نذورات خود را به این بازار می آورند و در میان مردم توزیع می کنند. عزاداری های تبریز ها در بازار تبریز به قدری شهرت پیدا کرده که در لیست آیین های ملی ایران با عنوان آیین عزاداری در بازار تبریز به ثبت رسیده است. بازار تاریخی تبریز در طول عمر خود، به دلیل آسیب هایی که به آن وارد شده بود، مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته و در حال حاضر مدیریت آن بر عهده آقای دکتر حسین اسمعیلی سنگری می باشد.

تاریخچه بازار تبریز

از گذشته تا به امروز تاریخ دقیقی برای ساخت بازار تبریز و حتی قدمت آن در دست نیست. اما با توجه به آن که بسیاری از جهانگردان نظیر یاقوت حموی، این بطوطه، مارکوپولو، ژان شاردن، حمدالله مستوفی و گاسپار دروویل از این بازار دیدن کرده اند، می توان این گونه دریافت که این بازار در زمان حکومت قاجار وجود و فعالیت داشته است. همانطور که در بخش های پیشین ذکر شد، این بازار به دلایل مختلفی دستخوش تغییرات شده که از جمله آن ها می توان به زلزله های مخربی اشاره نمود که یکی از مهمترین آن ها در سال 1193 هجری قمری رخ داده بود و باعث تخریب بخش های زیادی از این بازار گردیده بود. اما این بازار برای چندین مرتبه مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است. در سفرنامه های جهانگردان نام برده شده، تعریف و تمجیدهای بسیاری درباره بازار تاریخی تبریز وجود دارد. جالب است بدانید، شهر تبریز بر سر راه جاده ابریشم قرار داشته و بسیاری از کاروان های جهان، برای تردد از این جاده استفاده می کردند. از همین رو بازار تاریخی تبریز که محلی برای فعالیت های اقتصادی این شهر به شمار می رفت، از رونق اقتصادی بسیار بالایی بهره می برد.

اهمیت بازار تبریز به قدری زیاد بود که دروازه های آن را به عنوان دروازه های اصلی شهر تبریز به حساب می آوردند. اگر به اسناد و مدارک قدیمی نگاهی بیاندازیم، خواهیم دید که در نقاشی های دوران سلجوقی، به جای جایگاه فعلی بازار تبریز بازاز دیگری قرار داشته و زمانی که شهر تبریز در زمان حکومت ایخانان به عنوان پایتخت ایران معرفی شد، این بازار شهرت بیشتری پیدا کرد و در پی آن نیز رونق اقتصادی آن نیز افزایش یافت و تا دوران حکومت صفویه هم ادامه داشت. رونق اقتصادی بازار تاریخی تبریز به قدری افزایش یافته بود که افراد زیادی از دیگر شهرهای ایران برای داد و ستد و فعالیت های اقتصادی به سراغ بازار تبریز می آمدند. بر اساس بازسازی هایی که در این بازار صورت پذیرفته اند، قدمت بازار تاریخی تبریز به اواخر دوران زندیه و قاجار باز می گردد.

به دلیل آن که تبریز در دوران حکمت قاجار در فاصله نزدیکی از بازارهای اروپایی واقع شده بود، این شهر تاریخی را شهر ولیعهد نشین لقب داده بودند و روز به روز بر اهمیت اقتصادی شهر تبریز افزوده می شد و به عنوان شاه راه اصلی تجارت و صادرات ایران به اروپا شناخته می شد. در قرن 13 و دوره ای که عباس میرزا ولیعهد قاجار بود، شهر تبریز از مهمترین و معروف ترین مراکز تجاری ایران محسوب می شد و بسیاری از تاجران اروپایی همچون تاجران انگلیسی با استفاده از جاده ابریشم، راهی تبریز می شدند تا بتوانند در بازار تبریز به داد و ستد و کارهای اقتصادی خود بپردازند. حدود 25 تا 33 درصد از میزان اقتصاد کشور در این بازار تاریخی صورت می پذیرفت و به همین جهت از مهمترین بازارهای ایران از زمان گذشته تا به امروز به شمار می رود.

در همان دوره بود که سراها و تیمچه های مختلفی به این بازار اضافه شدند و بر اهمیت بازار افزودند. همچنین بخش های دیگری نظیر مسجد جامع و مدرسه حاج صفرعلی و مدرسه صادقیه در این بازار راه اندازی شدند. از جمله کالاهایی که توسط اروپاییان از طریق بازار تبریز وارد ایران شده بود می توان به پارچه های ابریشمی، مخملی، پارچه چیت موصلی، چلوار، پنبه، شیشه، شکر، فلز، قند و بسیاری کالاهای ماشینی دیگر اشاره نمود. همچنین داد و ستدها باز هم ادامه داشته و ایرانی ها کالاهایی همچون ابریشم، ابریشم ماشینی، خشکبار، مازو، موم، جنگ افزار، رنگ، تنباکو و شال به اروپایی ها می فروختند. اما لازم به ذکر است که اروپاییان از این داد و ستدها بیشترین سود را می بردند. در این بازار بیشترین داد و ستدها با اروپاییان مربوط به ارامنه بود و ارامنه گرجستان موفق شدند برای اولین بار از شهر استانبول، کالاهای انگلیسی ها را خریداری و به مناطق شمالی ایران وارد کنند.

معماری بازار تبریز

معماری بازار تاریخی تبریز به صورتی است که نمای بیرونی آن توانسته با بافت شهری شباهت بسیاری داشته باشد و خوب است بدانیم بنایی که امروزه مشاهده می کنیم، در واقع بنایی است که در طول تاریخ برای چندین مرتبه مورد بازسازی قرار گرفته است. اما بدنه اصلی بازار متعلق به اواخر دوران زندیه و قاجار می باشد. از آنجایی که بازار تبریز توانسته در نمای بیرونی شباهت بسیار زیادی با دیگر بناهای معمولی داشته باشد و در تعامل کامل با بافت شهری قرار گیرد، به عنوان یکی از بی نظیرترین بناهای تاریخی در ایران شناخته شود. سبک معماری ایرانی را می توان به وضوح در طراحی و ساخت این بازار مشاهده کرد. از اصلی ترین مصالح ساختمانی که در این بازار به کار رفته اند می توان به آجر و سفال های آجری اشاره نمود که فضاهای مختلفی را به وجود آورده اند. از اصلی ترین ویژگی های معماری که در ساخت بازار تبریز به کار رفته است، دریاچه هایی هستند که در بخش مرکزی طاق ها قرار گرفته اند و باعث می شوند هوای گرم از آن ها به فضای بیرون خارج شوند. در مقابل نیز برای جلوگیری از وقوع کوران، هیچ نوع دریچه ای برای دیگر بخش های فضای بازار در نظر گرفته نشده اند.

برای نگهداری و حفظ حرارت و دمایی که در فضای داخلی بازار وجود دارد، دیوارهای ضخیم برای آن ساخته شده اند. گنبدهای مختلفی در این بازار وجود دارند که بر روی هر کدام از آن ها یک نورگیر قرار گرفته شده که می توانند هم در تهویه هوا و هم در تأمین نور فضای داخلی بازار کمک به سزایی داشته باشند. به هر کدام از بخش های بازار که توجه کنید، ظرافت هایی را خواهید دید که بر زیبایی و ساخت بهتر این بازار سنتی افزوده اند. ارتفاع سقف این بازار حدود 5 تا 6 متر بوده و عرض آن نیز حدود 4 تا 5 متر می باشد. بازار تبریز از یک بافت اصلی و دو راسته سرپوشیده شمالی – جنوبی و شرقی – غربی تشکیل شده و همانطور که پیش تر ذکر شد، بازار تاریخی تبریز دارای بخش های مختلفی می باشد که هر کدام از آن ها به مرور زمان ساخته شده اند و می توان به 35 سرا، 31 بازار، 29 مسجد، 20 تیمچه، 19 دالان، 8 دروازه، 7 بازارچه، 6 حمام، 5 موزه، 5 راسته، 4 مدرسه، 3 بقعه، 2 کتابخانه، 2 چهارسو، 2 پل بازار، 2 گذر، 1 خانه، 1 زورخانه و 1 یخچال اشاره نمود. در ادامه به آشنایی با تمام بخش های آن خواهیم پرداخت.

تیمچه های بازار تبریز

تیمچه بازار تبریز به صورتی طراحی شده که سقف آن به شکل گنبدی و آجری ساخته شده که با سبک معماری گذشته ایرانی شباهت دارد و همانند دیگر تیمچه ها درب های ورودی بزرگ و مستحکمی برای آن قرار داده شده اند. تیمچه ها فضاهای مختلفی در بازارهای تاریخی هستند که فضاهارا تفیکیک نموده اند و در بسیاری از سبک های معماری ایرانی در ساخت بازارهای قدیمی می توان مشاهده کرد. در ساعات روز این درب ها به روی مردم باز و در ساعات شب و پس از تعطیلی بازار و حجره های آن نیز درب های ورودی بسته می شوند و هیچکس اجازه فرود به داخل بازار را ندارد. همچنین نگهبانانی برای هر تیمچه وجود دارند که آن ها را با نام اوداباشی یا سرایدار می شناسند. به لحاظ کاربری تیمچه به 4 دسته تقسیم می شوند که شامل فضای عمومی و محلی برای انبار و مقدار زیادی از کالاها و محصولات می باشند. دومین بخش زیرزمین تیمچه است که کالاها در آن انبار و نگهداری می شوند.

سومین بخش از تیمچه به اتاق حجره همکف است که در آن امورات داد و ستد و امور اقتصادی صورت می پذیرند. در نهایت چهارمین بخش از تیمچه بازار تبریز به اتاقی برای استراحت بازرگانان غیر تبریزی اختصاص یافته که می توانستند با مراجعه به طبقه دوم حجره به استراحت بپردازند. در حجره های بخش تیمچه های بازار تاریخی تبریز کالاهای خاص و ویژه ای به فروش می رسند. طراحی و معماری این بخش از بازار تاریخی بتریز در نگاه اول در تعداد اضلاع و کادربندی ها به هم شباهت داشته اما در واقع از الگوهای ساخت و طراحی متفاوتی بهره برده اند. برخی از تیمچه ها از طراحی طولی بهره برده اند و نورگیرهایی که در آن ها وجود دارند، ریتمی منظم و جالب توجه از نور و تاریکی را پدید آورده اند. از معروف ترین تیمچه های بازار تبریز می توان به تیچه امیر، تیمچه ملک، تیمچه شیخ کاظم، تیمچه در عباسی، تیمچه مظفریه، تیمچه حاج شیخ، تیمچه شازدا، تیمچه حاجی محمد قلی، تیمچه حاجی صفر علی، تیمچه قند فروشان، تیمچه میرابوالحسن، تیمچه صادقیه، تیمچه بزازان، تیمچه عباچی، تیمچه کوچک شعربافان، تیمچه خان، تیمچه بارچه فروشان، تیمچه کلاهدوزان و غیره اشاره کرد.

همانطور که گفته شد، هر کدام از این تیمچه ها به کالاهای اختصاص یافته اند که می توان به عنوان مثال گفت تیمچه امیر به حجره های طلا فروشی و تیمچه کلاهدوزان همانطور که از نامش پیداست، به حجره های کلاه های پشمی آذری اختصاص یافته اند و از همین رو گردشگران می توانند به راحتی هر نوع کالایی را که بخواهند به سراغ تیمچه مخصوص آن بروند. توجه داشته باشید که اجناس و کالاهایی که در تیمچه های این بازار به فروش می رسند، دارای قیمت های گران تر و بالاتری نسبت به دیگر بازارها می باشند.

راسته های بازار تاریخی تبریز

راسته های بازار معابر عمومی مسقفی هستند که درب ورودی برای آن ها در نظر گرفته نشده و از آن ها به عنوان معابر اصلی بازار استفاده می کنند. راسته های اصلی این بازار توسط راسته های فرعی به یکدیگر متصل شده اند و تیمچه ها و سراها در حد فاصل آن ها قرار گرفته اند. راسته ها دارای تقاطع هایی هستند که سه راهی ها و چهارراهی هایی در آن ها قرار داند و مزین شده به طاق های گنبدی آجری می باشند. خوب است هنگامی که در حال قدم زدن و یا خرید در این بازار هستید، به معماری و تزئینات به کار برده شده در ساخت و طراحی آن دقت کنید و با سبک معماری گذشته آشنا شوید و ببینید که طراحی کاملا مهندسی شده برای آن ها به کار رفته اند. از آنجایی که شهر زیبای تبریز از آب و هوایی سرد و کوهستانی برخوردار است، برای جلوگیری از برودت و بارندگی به داخل فضای بازار، آن ها را به صورت مسقف طراحی نموده اند.

ارتفاع سقف این بازار حدود 5 تا 6 متر می باشد و برای حفظ گرمای فضای داخلی و جلوگیری از خروج گرما، سقف آن نسبت به سایر بازارهای تاریخی دیگر شهرها دارای ارتفاع کمتری می باشند. از مهمترین و معروف ترین راسته های بازار تبریز بازار کفاشان، بازار ابوالحسن، راسته بازار قدیم، بازار دلاله زن بزرگ و دلاله کوچک، بازار جمعه مسجد، بازار یمنی دوز، بازار صفی، بازار توتونچی، بازار پنبه فروشان، بازار رنگی، بازار شاهزاده، بازار شیشه گر خانه، بازار صرفه فروشان و غیره می باشند.

کاروان سراهای بازار تاریخی تبریز

در بازار تاریخی تبریز کاروان سراهای مختلفی وجود دارند. کاروان سراها در واقع محلی برای تخلیه بارهای کاروان های تجارتی بودند و صاحبان کالاها در این محوطه ها به تخلیه کالاها و بار چهارپایان می پرداختند. کاروان سراها از بخش هایی همچون محوطه ای برای تخلیه بار چهارپایان و کالاها، حجره ها، اتاق ها و انبارها تشکیل شده اند. حیاطی نیز در میان کاروانسراها وجود داشتند که از آن به عنوان تنفس گاه بازار استفاده می شد و با توجه به دریچه هایی که بر روی گنبدهای بازار قرار داشتند، هوای تازه و اکسیژن را به فضای داخلی بازار وارد می کردند. از معروف ترین کاروان سراهای بازار تبریز می توان از کاروانسرای بزرگ امیر، کاروانسرای حاج ابوالحسن، کاروانسرای حاج میرزا محمد، کاروانسرای حاج سید حسین کهنه، کاروانسرای کشمش چی لر و غیره نام برد.

سراهای بازار

حیاط روباز کوچک تر از کاروانسراها و واحدهای کوچک بخشی به نام سراها را تشکیل می دهند که در زمان های گذشته صاحبان بار فاقد چهارپایان، بارهای خود را در این محل تخلیه می کردند. سراهای مختلفی در بازار تبریز وجود دارند که می توان به سرای امیر، سرای امید، سرای حاجی رسول، سرای آلمان ها، سرای خان، سرای خرازی ها، سرای حاجی سید حسین، سرای حاجی سید حسین جدید، سرای بزرگ حاج علی اکبر، سرای در عباسی، سرای کچه چی لر، سرای میرزا جلیل و غیره اشاره کرد.

گرمابه های بازار تبریز

همانطور که پیش تر دانستیم، بازار تاریخی تبریز از بخش های مختلفی تشکیل شده است که گرمابه ها نیز از دیگر بخش های بازار می باشند که در محدوده بازار قرار دارند و به لحاظ قدمت زیادی که دارند، از اهمیت بالایی برخوردارند. از حمام ها و گرمابه های تاریخی بازار تبریز می توان به حمام میرزا خانه، حمام میرزا حسن قره یا فردوسی، حمام خان، حمام سید گلابی، حمام قاضی، حمام میرزا مهدی و غیره اشاره کرد.

دالان ها

دالان ها به مکان هایی اطلاق می شود که توسط آن بخش های دیگری همچون کاروان سراها، سراها و تیمچه ها به یکدیگر متصل شده اند و به بازار اصلی راه پیدا کرده اند و نام آن اقتباس گرفته از تیمچه ها و سراها می باشند. دالان های بازار تبریز شامل دالان میرزا مهدی، دالان خونی یا قانلی دالان، دالان میرزا محمد، دالان شعر بافان، دالان دودری، دالان حاجی رحیم، دالان کمپانی و غیره می باشند.

مدارس و مساجد

علاوه بر حجره ها، تیمچه ها و سراهای مختلف، مدارس و مساجد مختلفی در این بازار وجود دارند. مدارس و علوم دینی و اسلامی این بازار به حدود 12 باب می رسند که شامل مدرسه صادقیه، مدرسه مدرسه اکبریه، مدرسه جعفریه، مدرسه حاج صفر علی و غیره می شوند. مساجد نیز از دیگر بخش های بازار تبریز می باشند که به حدود 30 باب می رسند و مزین شده به گنبدهای ضربی، ستون های سنگی و مقرنس می باشند. مسجد مجتهد، مسجد اشراقی، مسجد حجت الاسلام، مسجد دینوری، مسجد میرزا یوسف یا مسجد قیزللی، مسجد صادقیه، مسجد هفتاد ستون، مسجد بادکوبه ای، مسجد دباغ خانه و غیره از مساجد داخل بازار تبریز می باشند.

بازسازی ها و مرمت های بازار تبریز

هر بنا و آثاری که در ایران و یا در کجای جهان ساخته شده اند، در طول عمر خود از حوادث و واقعه های مختلفی گذشته است و داستان های مختلفی را به خود دیده اند. بازار تبریز هم از آن دسته بناهای مهم و تاریخی بوده که در شهر تبریز جای گرفته و در طول عمر خود وقایع مختلفی از آن گذر کرده اند. برخی از این واقعه ها منجر به آسیب رسیدن هایی به این بازار تاریخی شده اند و نیاز به مرمت و بازسازی هایی داشته اند. یکی از آسیب های وارد شده به بازار تبریز مربوط به سال 119 هجری قمری می باشد که زلزله ای مهیب در تبریز رخ داد که در پی آن آسیب های زیادی به بنای بازار وارد شد و همین سبب گردید بعد از این زلزله، حاکم وقت تبریز که نجفقلی خان دنبلی نام داشت، به مرمت و بازسازی این بنا اقدام نماید.

دومین آسیب و خسارتی که به بازار تبریز وارد آمد مربوط به سیلی عظیم بود که در سال 1288 هجری قمری روی داد و باعث شد آسیب و خسارت های زیادی به شهر تبریز، بازار مسگران، بازار کفاشان، بازار یمنی دوز، راسته بازار، راسته کوچه و میدان صاحب الامر وارد شدند. در پی این خسارات و آسیب هایی که به شهر و بازار و دیگر بخش های مختلف وارد شده بودند، فرزند حاج میرزا علی اکبر قوام الملک شیرازی به یاری بازرگانان مبلغی را جمع آوری کردند و مظفرالدین میرزای ولیعهد نیز مبلغی به مقدار 10 هزار تومان را به آن ها اهدا نموده بود که آن را نیز با مقدار پولی که جمع آوری کرده بودند اضافه شد و سدی را برای روی مهران رود ساختند.

در سال 1388 هجری شمسی این بازار در آتش سوخته بود؛ اما این اتفاق به عنوان آخرین آتش سوزی این بازار نبود و متأسفانه بار دیگر این بازار دچار حریق گردید. از دیگر حوادثی که در این بازار روی داد در سال های اخیر و در سال 1398 هجری شمسی رخ دارد. این واقعه که آتش سوزی مهیب و گسترده ای بود منجر شد بخش های زیادی از این بازار مورد آسیب قرار گیرند و حتی بخش هایی از آن فرو ریختند. آتش سوزی یکی از مهمترین عواملی بود که چندین مرتبه در این بازار رخ داده بود و اعتماد السلطنه در این باره نوشته بود که:

سقف بازار تبریز تا چند سال قبل به صورت کامل تیرپوش بود و بدین جهت که صاحبان دکان ‌ها غفلت می ‌کردند، یانیقی (آتشی) حادث می ‌شد و آتش می ‌گرفت. هر سال مبلغی به این جهت متضرر می ‌شدند. در چهار پنج سال قبل به حکم نواب والا شاهزاده مویدالدوله، اغلب سقف ‌های تیرپوش را به صورت طاق ‌پوش درآوردند و قلیلی از آن به حالت اولیه باقی مانده و از این جهت، کمال آسودگی حاصل شده است. بعد از این آتتش سوزی، جمعی از بازاریان در صدد مرمت و بازسازی این بازار برآمدند و بازسازی های آن از اوایل دهه 70 آغاز و تا اواسط دهه 80 به پایان رسید. بر اساس برخی از روایات، هزینه های بازسازی این بنای تاریخی بدین گونه بود که 70 درصد آن را بازاریان و 30 درصد مابقی را سازمان میراث فرهنگی پرداخت نمودند.

بازسازی ها و مرمت های موفقی که در بنای این بازار تاریخی برای چندین مرتبه صورت پذیرفتند، به عنوان الگویی برای بازسازی و مرمت بسیاری بازار تاریخی دیگر در ایران شناخته شد. از دیگر افتخارات این بازار تاریخی می توان به پروژه نوسازی آن اشاره نمود که در سال 1392 هجری شمسی از گزینه های موفق برای دریافت جایزه آقاخان برگزیده گردید و بر اساس گفته ها 20 هزار دلار جایزه دریافت نمود و این جایزه را برای مرمت این بازار صرف نمودند.

بخش های مختلف بازار تبریز

بازار تاریخی تبریز جزء بزرگترین بازارهای تاریخی ایران به شمار می رود و از جندین بخش مختلف تشکیل شده است و در این بخش قصد داریم به آشنایی با تمام بخش های این بازار تاریخی بپردازیم. این بازار به قدری بزرگ است که ممکن است در آن گم شوید و از مسیر اصلی خود خارج شوید. توجه داشته باشید که بازار تاریخی تبریز بسیار بزرگ و وسیع بوده و جاذبه های دیدنی مختلفی را در خود جای داده و بازدید و گردش در میان تمام بخش های آن به یک روز ختم نمی شود و بایستی حداقل دو روز کامل را برای بازدید از این بازار و خرید در نظر بگیرید. چرا که این بازار علاوه بر تیمچه، سراها و حجره های مختلف، انواع جاذبه های تاریخی در آن وجود دارند که گردشگران می توانند از آن ها نیز دیدن کنند. در ادامه با ما همراه باشید تا به آشنایی با تمام بخش های مختلف بازار تبریز بپردازیم.

تیمچه مظفریه

از معروف ترین تیمچه های بازار تاریخی تبریز می توان به تیمچه مظفریه اشاره نمود که قدمت آن به سال 1305 هجری قمری می رسد. تیمچه مظفریه محلی برای خرید و فروش فرش های ارزنده و نفیس تبریزی بوده و تا به امروز نیز همین کاربری خود را حفظ نموده است. این تیمچه از معروف ترین و مهمترین فرش فروشی های تبریز می باشد و اگر به فرش های نفیس ایرانی علاقه مند هستید، تیمچه مظفریه بهترین انتخاب برای شما می باشد. علاوه بر فرش، تابلو فرش های ارزشمند و بسیار زیبایی در این تیمچه وجود دارند که از قیمت های بسیار بالایی برخوردارند. اما بسیاری از گردشگران از این تابلو فرش ها و فرش ها به عنوان سوغاتی تهیه می کنند. تمام فرش ها و تابلو فرش هایی که در تیمچه مظفریه به فروش می رسند، دست بافت هستند و از بهترین کیفیت و طرح و نقش بهره می برند و حاصل دستان هنرمند مردم ایران و به خصوص مردمان تبریز می باشند.

در میان دانستن این نکته نیز می تواند جالب باشد، از آنجایی که این تیمچه در زمان حکومت و پادشاهی مظفرالدین شاه ساخته شده بود، مظفرالدین شاه پس از اتمام ساخت آن، به سراغ این تیمچه رفت و از آن دیدن کرد و محو زیبایی آن شد و به تحسین آن پرداخت. در زمان های گذشته رسم بر آن بود که اگر بزرگی به تحسین از مکانی لب بگشاید، به رسم ادب و احترام آن مکان را پیشکش او خواهند نمود. بانی ساخت این تیمچه شخصی به نام حاج شیخ جعفری قزوینی بود که تیمچه را به نام مظفریه نام گذاری کرد. در نهایت مظفرالدین شاه بسیار از این کار او خرسند و راضی بود که امتیازات ویژه و خاصی را برای او در نظر گرفت و همین موضوع سبب گردید مالک اصلی تیمچه مظفریه، حاج شیخ جعفری قزوینی باقی بماند. اگر به دنبال گران بهاترین و ارزشمندترین فرش ها و تابلو فرش های ایرانی هستید، می توانید تیمچه مظفریه در بازار تاریخی تبریز را برای خود انتخاب نمایید.

تیمچه، بازار و سرای امیر

تیمچه و سرای امیر که با نام بازار امیر در میان بسیاری از افراد شهرت پیدا کرده است، از معروف ترین بخش های بازار تبریز برای خرید و فروش طلا و جواهرات محسوب می شود. مغازه های بازار امیر حدود 112 واحد می باشند که اغلب آن ها در زمینه های طلا و جواهر فروشی، پارچه فروشی و برخی نیز عطر و ادکلن و لوازم آرایشی فعالیت دارند. تیمچه امیر قدمتی طولانی داشته، به صورتی که قدمت آن به دوران قاجار می رسد و از با شکوه ترین و زیباترین تیمچه های بازار تبریز به شمار می رود. این تیمچه از معماری و طراحی بسیار زیبایی بهره برده و طراحی آن به صورت هشت ضلعی می باشد و صحن آن به وسعت 3.350 متر مربع می رسد و به عنوان بزرگترین سرای این بازار شناخته می شود. از مهمترین ویژگی هایی که برای ساخت و طراحی تیمچه امیر به کار رفته، تقارن آن می باشد که دو محور به صورت عمود بر هم می باشند.

حجره هایی که در این تیمچه قرار دارند، به صورت دو طبقه می باشند و اغلب کسبه این بازار، دومین طبقه را به محل دفتر کار خود اختصاص داده اند و از تزئیناتی که برای آن به کار رفته می توان به طاق های مقرنس و گنبدهای آجری آن اشاره نمود. میرزا محمدخان امیر نظام در دوران ولیعهدی عباس میرزا نایب السلطنه به تبریز سفر کرده بود و به ساخت تیمچه، سرا و بازار امیر در بازار تبریز پرداخت. اگر در شهر تبریز به دنبال بازاری هستید که هر نوع طلا و جواهر زیبا و ارزنده ای را به صورت یک جا پیدا کنید، می توانید سری به بازار امیر در بازار تاریخی تبریز بزنید. معمولا در هر زمانی به سراغ این بخش از بازار تبریز بروید، عروس و دامادهایی را خواهید دید که برای خرید طلا و جواهرات عروسی به سراغ این بازار می روند.

راسته بازار تبریز

یکی از بزرگترین بازارچه های تبریز، راسته بازار یا بازار ملی می باشد و از آن به عنوان مسیرهای تردد و عبور مشتریان یاد می شود. حجره ها، سراها و تیمچه های مختلفی در دو سوی این راسته وجود دارند که اجناس و محصولات مختلفی در آن به فروش می رسند. اگر به تبریز سفر کرده اید و به دنبال بازاری هستید تا بتوانید انواع سوغاتی ها و یادگاری های تبریز را از آن تهیه کنید، می توانید به سراغ راسته بازار بروید.

راسته بازار صادقیه تبریز

از دیگر معروف ترین بخش های بازار تبریز می توان به راسته بازار صادقیه تبریز اشاره نمود که موازی با راسته بازار جدید ساخته شده است و از چهار سوق صادقیه آغاز می شود و ادامه آن تا تیمچه صادقیه می باشد. بخش های مختلفی نظیر کاروان سرای حاج حسین اول، دالان میرزا جلیل، تیمچه ملک، بازار کلاهدوزان، دالان خوبی و مسجد صادقیه در این راسته وجود دارند که می توانید از آن ها نیز دیدن کنید.

تیمچه شیخ کاظم

تیمچه شیخ کاظم محلی برای خرید و فروش انواع لباس های زنانه و بچگانه می باشد و اگر به دنبال بازاری هستید که بورس لباس های زنانه و بچگانه باشد، این تیمچه بهترین انتخاب برای شما خواهد بود. تیمچه شیخ کاظم از بخش هایی نظیر یک تیمچه بزرگ، یک نیمچه کوچک و یک سرای تقریبا کوچک تشکیل شده و سقفی گنبدی و بسیار بزرگ برای آن در نظر گرفته شده است. تعدادی نورگیر بر روی این گنبد وجود دارند که از تزئینات این بخش ار بازار محسوب می شود. اما علاوه بر این نورگیرها، تزئینات دیگری در تیمچه شیخ کاظم وجود دارند. طاق بندی های این بازار بسیار زیبا و چشمگیر بوده، به صورتی که به لحاظ اتصال به اطراف خود، از بهترین و معروف ترین سبک های معماری این بازار به شمار می رود. به غیر از لباس، برخی دیگر از حجره ها و مغازه های این تیمچه در حوزه فروش حوله نیز فعالیت دارند.

مدرسه علمیه طالبیه

از معروف ترین مدارس تاریخی که در بازار تبریز وجود دارد، مدرسه علمیه طالبیه می باشد و بسیاری از افراد سرشناس و مشهوری همچون علامه طباطبایی، علامه امینی و علامه جعفری در این مدرسه تاریخی تحصیل کرده اند. بناهایی در شمال و غرب ساختمان این مدرسه قرار دارند که حجره هایی در آن وجود دارند که طلاب دینی می توانستند برای اقامت شبانه روزی خود از آن حجره ها بهره مند شوند. مجاور ساختمان مدرسه، مسجد جامع قرار دارد و در شرق آن نیز یک کتابخانه ارزنده دیده می شود که بالغ بر 350 جلد کتاب خطی، سنگی و سربی و حدود 30 هزار جلد کتاب مرجع در آن وجود دارند. برای آن که از این مدرسه دیدن کنید، می توانید با یک تیر دو نشان بزنید و از مسجد جامع نیز دیدن کنید. از زیبایی های مدرسه علمیه طالبیه می توان به حوضچه ای اشاره نمود که از سنگ سیاه یک دستی ساخته شده که بسیار چشمنواز است.

مسجد جامع تبریز

مسجدی تاریخی و قدیمی که قدمت آن به دوران سلجوقیان و قاجاریان باز می گردد و با نام مسجد جامع تبریز شناخته می شود، در این بازار وجود دارند که در بخش انتهایی بازار و در شلع جنوبی مدرسه علمیه طالبیه واقع شده است. برای ساخت و طراحی این مسجد از سبک معماری کاخ اختصاصی فیروزآباد بهره گرفته شده و به صورتی بود که در زمان های گذشته تنها یک ایوان داشت و پس از چندی به مسجد دو ایوانی تبدیل شد. مسجد جامع تبریز که در بازار تبریز جای گرفته و از بناهای تاریخی تبریز به شمار می رود، در سال 1310 هجری شمسی به فهرست آثار ملی ایران اضافه گردید.

بازار کفاشان

یکی از مشهورترین بازارهایی که در این بازار وجود دارد و خودش نیز از چندین بازار تشکیل شده، بازار کفاشان می باشد. این بازار محلی برای تولید و عرضه کفش و به ویژه کفش های دست دوز تبریزی محسوب می شود. بخش های مختلف بازار کفاشان که با نام بازار باشماقچی شناخته می شود، شامل تیمچه و سرای حاج ابوالقاسم و تیمچه و سرای امید می باشد.

امامزاده جمال

هنگامی که در حال قدم زدن در راسته کوچه هستید، امامزاده ای با نام امامزاده جمال را خواهید دید که می توانید به زیارت ایشان هم بروید. در محدوده و حوالی مدرسه طالبیه تبریز، امامزاده جمال تبریز قرار دارد که از نوادگان امام موسی بن جعفر (ع) می باشد. بنای امامزاده جمال از از بخش هایی نظیر مسجد حاجت، حسینیه، گنبدخانه و تعدادی صحن تشکیل شده و در فضای جنوبی امامزاده نیز دو گلدسته وجود دارند. ساختمان این امامزاده مساحتی حدود 835 متر مربع دارد و برای ساخت آن از مصالحی همچون گچ، سنگ، چوب و آهن استفاده شده است.

حمام خان

یکی از قدیمی ترین حمام های تبریز که حمام خان نام دارد، در بازار تبریز قرار گرفته و به لحاظ سبک معماری، طراحی و قدمت از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. قدمت حمام خان به دوران قاجار می رسد و از به عنوان مکانی چند منظوره از آن مورد استفاده قرار می گرفت. از همین رو در کنار مسجد و مدرسه بازار تاریخی تبریز واقع شده است. جالب ترین نکته ای که در رابطه با حمام خان وجود دارد این است که علاوه بر سبک معماری، از طراحی بی نظیر و زیبایی بهره می برد و برای طراحی های این حمام از تزئینات و هنرهای معماری ایرانی استفاده شده است. وجود یک باغ زیبا و با صفا توانسته تأثیر به سزایی در زیباتر شدن فضای بیرونی حمام تاریخی خان داسته باشد. اگر به بازار تبریز مراجعه کردید، می توانید تنها نمای بیرونی بنای حمام را مشاهده کنید و از زیبایی های آن لذت ببرید؛ چرا که بازدید از فضای داخلی این حمام تاریخی امکان پذیر نمی باشد. لازم به ذکر است بدانید که امروزه این حمام به کارگاه کفاشی تغییر کاربری داده است. در واقع حمام خان را می توان به عنوان زیباترین حمام های تاریخی تبریز به شمار آورد.

بازار بلور فروشان

همانطور که می دانیم، بازارهای متعدد و مختلفی در بازار تبریز وجود دارند که هر کدام از این بازارها مخصوص فروش کالاها و اجناس مختلفی هستند. یکی از بازارهایی که در بازار تبریز وجود دارند، بازار بلور فروشان تبریز می باشد. از آنجایی که از نام این بازار مشخص است، بازار بلور فروشان به فروش بلور و انواع وسایل شیشه ای اختصاص یافته است. بخش های مختلفی در بازار بلور فروشان تبریز وجود دارند که شامل دالان میرزا محمد، دالان حاج شیخ، دالان بامچی لر، تیمچه مظفریه، تیمچه قند فروشان و سرای گرجیلر می باشند.

زورخانه گرشاسب یل

از متفاوت ترین و جالب توجه ترین بناهایی که می توان در بازار تبریز مشاهده کرد، زورخانه گرشاسب یل می باشد که متأسفانه بر اثر بی توجهی ها، در معرض ویرانی قرار گرفته است. زورخانه گرشاسب یل از قدیمی ترین زورخانه های تبریز می باشد که متعلق به شخصی به نام پهلوان حاج علی سقط فروش می باشد. زورخانه ها از قدیمی ترین محل ها برای ورزش به شمار می روند که در زمان های قدیم بسیار پر رونق بودند و مردم در آن ها به ورزش های باستانی ایرانی می پرداختند. در صورت تمایل به آشنایی با این مکان ورزشی، می توانید به زورخانه گرشاسب یل در تبریز بروید و از آن دیدن کنید.

رستوران حاج علی

اگر در بازار تبریز در حال گردش و خرید هستید و بوی خوش انواع کباب به مشامتان رسید، همان رایحه خوش شما را به سمت خود می کشاند. هیچ چیز در حین خرید و گردش لذت بخش تر از خوردن یک غذای خوش عطر و طعم نیست. رستورانی قدیمی و بسیار معروف به نام رستوران حاج علی در بازار کلاهدوزان بازار تبریز قرار دارد که از قدیمی ترین رستوران های تبریز می باشد و انواع کباب های خوشمزه نظیر کوبیده، کباب برگ، چلو کباب و غیره را با بهترین عطر و طعم طبخ کرده و عطری بسیار جذاب و دل انگیز را در فضای بازار کلاهدوزان به راه می اندازد و کمتر کسی می تواند بدون اعتنا به آن، از کنار رستوران گذر کند. صاحب این رستوران خوش نام فردی، همانطور که از نامش پیداست، حاج علی بوده که سالیان پیش از دنیا رفته و اداره رستوران بر عهده پسر وی می باشد که به بهترین صورت در حال ادامه مسیر پدر خویش می باشد و جزء بهترین و معروف ترین رستوران های تبریز محسوب می شود. نا گفته نماند که رستوران حاج علی همان سبک قدیمی خود را حفظ کرده است.

موزه قرآن و کتابت

هر شهری از ایران موزه های قدیمی و مختلفی را در خود جای داده و بسیاری از افراد را که به بازدید از جاذبه های قدیمی و موزه ها علاقه مند هستد را به سمت خودد جذب می کند. یکی از موزه های تبریز که جزئی از بازار تاریخی تبریز محسوب می شود، موزه قرآن و کتابت می باشد که در مسجد شاه طهماسب واقع در خیابان دارایی قرار دارد. انواع نسخ نفیس و ارزنده از کتاب قرآن، انواع پلاک های فلزی و ارزنده، قلمدان های مختلف و آثار خوشنویسی از بهترین هنرمندان تبریزی به نام های علاءالدین بیگ تبریزی و عبدالمجید در موزه قرآن و کتابتت تبریز نگهداری می شوند و در معرض نمایش بازدیدکنندگان قرار گرفته اند. قرآن دست نویس بسیار زیبا، ارزشمند و نفیسی که با خط کوفی نوشته است و برخی از روایت ها عقیده دارند که به دست خط امام رضا (ع) نوشته شده، در این موزه قرار دارد. اما در مقابل نیز برخی عقیده دارند که به دست خط حضرت علی (ع) می باشد و از مهمترین آثار موزه قرآن و کتابت تبریز به شمار می رود. اما تا به امروز هیچ کدام از این نظریه ها توسط تاریخ نویسان رد یا تأیید نشده اند. این موزه در بنای مسجد شاه طهماسب قرار گرفته که قدمت بنای آن به دوران صفویه باز می گردد و این مسجد به عنوان مسجد صاحب الامر شناخته می شود و دارای یک گنبد و دو مناره می باشد.

موزه بازار و مشاغل

موزه ای دیگر از موزه های تبریز که متأسفانه امروز در حال فراموشی است، موزه بازار و مشاغل تبریز می باشد که از ساختمانی 3 طبقه قرار گرفته و دارای 11 غرفه می باشد. از بخش های مختلف موزه بازار و مشاغل می توان به نجاری، عکاسی سنتی و آهنگری اشاره نمود.

دلیل نامگذاری بخش های مختلف بازار تاریخی تبریز

همانطور که تا این بخش از مطلب با بسیاری از بخش های مختلف بازار تبریز آشنا شدیم، دریافتیم که بخش های مختلف این بازار با نام های مختلف نیز شناخته می شوند و شاید برایتان سوال پیش آمده باشد که این نام ها از کجا ریشه گرفته اند و چرا بازارها، دالان ها، تیمچه ها و غیره دارای نام های مختلفی هستند. اغلب تیمچه ها، دالان ها، بازارها، سراها و کاروان سراهایی که در این بازار وجود دارند، اسامی آن ها را از روی سازندگان آن ها، نوع تجارتی که در آن ها صورت می پذیرند و یا رویدادهای مهم تاریخی به اقتباس گرفته اند.

دالان و تیمچه خان: به عنوان مثال می توان به دالان و تیمچه خان اشاره نمود که سازنده آن شخصی به نام احمد خان مقدم بیگلربیگی مراغه بوده و تجارت و صادرات فرش در آن صورت می گرفت، نام گذاری کرده اند.

بازار صادقیه: بازار صادقیه که در بازار تاریخی تبریز قرار گرفته، توسط شخصی به نام میرزا صادق خان در سال 1068 هجری قمری وقف شده و از آن برای احداث مسجد، مدرسه و یخچال مورد استفاده قرار گیرد.

تیمچه مظفریه: تیمچه مظفریه توسط حاج شیخ محمد جعفر قزوینی بنا شده و دالان و سه تیمچه حاج شیخ نیز در حال حاضر از معروف ترین بازارها و بورس های عمده منسوجات آذربایجان می باشد.

تیمچه حاج صفرعلی: بازرگانانی که از شهر خوی آمده بودند و در زمان نایب السلطنه در این شهر زندگی می کردند، نام آن ها را بر روی تیمچه حاج صفر علی قرار داده اند.

دالان خونی: از عجیب ترین داستان های نام گذاری بخش های مختلف بازار مربوط به دالان خونی می باشد که این واقعه بر این اساس است که در سال 1263 هجری قمری داروغه وقت تبریز به نام حاج رجبعلی خان داروغه محلسی به پا کرده بود که در آن مجلس توهین هایی به تبریزی ها کرده بود. این توهین ها به گوش حاج الهیار که از پهلوانان آن دوره بود رسید و به همراه جمعی که تعداد آن ها به 27 نفر می رسید، به سراغ داروغه رفتند و با او در حجره کریم نیل فروش رو به رو شدند و او را به قتل رساندند. همین موضوع باعث شده نام دالان حاج سید حسین را به دالان خونی یا قانلی دالان قرار دهند.

سرا و تیمچه میرزا مهدی: شخصی به نام میرزا سید مهدی قاضی طباطبایی سرا و تیمچه میرزا مهدی را در زمان های گذشته بنا کرده و آن را به همین نام می شناسند.

سرای آلمانی ها: در زمان پیش از جنگ جهانی اول یک شرکت آلمانی در محل بازار تبریز کارخانه بزرگ قالی بافی را احداث نمود که همین موضوع سبب گردید یکی از سراهای بازار تبریز را به سرای آلمان ها نام گذاری کردند. اما این کارخانه بزرگ در زمان پایان جنگ جهانی اول ورشکست شد و این ورشکستگی به تعطیلی کارخانه انجامید.

سرای گرجی لر: در زمان های گذشته نیز عده ای از بازارگانان ارمنی و گرجی در این سرای بازار مشغول به فعالیت بودند و محصولات خانگی روسیه را به فروش می رسانند، با نام سرای گرجی لر شناخته می شود.

بازار یمنی دوز: در گذشته عده ای در بازار یمنی دوز بازارر تبریز به دوخت کفش محلی مشغول بودند که بعدها به همین دلیل نام بازار یمنی دوز را برای آن انتخاب کردند.

بازار صفی: سازنده بازار صفی که فرزند شاه عباس بزرگ صفوی بود، این بخش از بازار تبریز را بنا نمود و نام بازار صفی را بر روی آن نهادند.

کاروانسرای حاج سید حسین میانه: کاروانسرای حاج سید حسین میانه نیز از آن دسته بخش های بازار تاریخی تبریز است که نام سازنده آن را بر روی آن قرار دادند و تا به امروز با همین نام شناخته می شود.

سرا بازار و تیمچه میرزا ابوالحسن: یکی از اشخاص وابسته به دربار بازار، سرا و تیمچه میرزا ابوالحسن را بنا نمود و آن ها را به نام خود زد.

تیمچه و سرای میرزا شفیع: میرزا شفیع از جمله بزرگان دربار قاجار بوده که اقدام به ساخت تیمچه و سرایی در بازار تبریز نمود و با نام تیمچه و سرای میرزا شفیع شناخته می شوند.

تیمچه و سرای شازده: در سال 1240 هجری قمری شاهزاده عباس میرزا نایب السلطنه دستور ساخت سرا و تیمچه ای را صادر نموده بود که نام خود را برای آن انتخاب کرد و تا به امروز با نام تیمچه و سرای شازده می نامند.

بهترین زمان بازدید از بازار تبریز

بازار تاریخی تبریز از آن دسته جاذبه های گردشگری و دیدنی می باشد که برای بازدید از آن محدودیت زمانی وجود نداشته و گردشگران می توانند در هر زمانی که ساعت کاری این بازار باشد، به آن مراجعه کنند و به گردش و خرید بپردازند. شهر تبریز که در استان آذربایجان شرقی و در شمال غرب ایران واقع شده است، با توجه به اقلیم کوهستانی آن، از شهرهای سردسیر ایران محسوب می شود و در بسیاری از مواقع سال و به خصوص نیمه دوم سال، فصل های پاییز و زمستان، دارای آب و هوایی بسیار سرد و کوهستانی به همراه بازندگی های فراوان می باشد. اگر به عنوان گردشگر می خواهید از شهری دیگر به تبریز سفر کنید و در حین سفر خود از مراکز خرید تبریز و بازار تاریخی تبریز دیدن کنید، بایستی به سلیقه شخصی خود توجه کرده و فصل سفر خود را تعیین نمایید.

از آنجایی که تبریز در فصل پاییز و به خصوص زستان دارای آب و هوایی بسیار سرد و بارش برف و باران می باشد، نسبت به فصل های نیمه اول سال خلوت تر بوده و در پی آن نیز بسیاری از جاذبه های دیدنی و گردشگری آن هم خلوت می باشند و گردشگران می توانند گردشی با آرامش و دلنشین تر از دیگر زمان های سال را تجربه نمایند. همچنین به دلیل کم بودن تعداد گردشگران، بسیاری از مغازه ها و مراکز خرید تبریز تخفیف های متنوعی را برای اجناس خود در نظر می گیرند و این موضوع نیز می تواند ویژگی خوبی برای انتخاب فصل های نیمه دوم سال برای سفر به تبریز به شمار رود. به صورت کلی می توان این گونه نتیجه گیری کرد که اگر به گردش، تفریح و خرید در زمان های خلوت علاقه دارید و حوصله گشت و گذار و خرید در شلوغی ها را ندارید، بهتر از است فصل های پاییز و به خصوص زمستان را برای بازدید از بازار تبریز انتخاب نمایید.

ساعت کاری بازار تبریز

حجره هایی که در بازار تاریخی تبریز وجود دارند و مشغول به فعالیت هستند، ساعت کاری دقیق و مشخصی ندارند که هر روز بر اساس آن حجره های خود را بگشایند و شب ها نیز در ساعت مشخصی حجره های خود را تعطیل کنند. اما می توان ساعت کاری حجره های این بازار را بدین ساعت دانست که همه روزه از ساعت 10 صبح حجره های خود را باز کرده و فعالیت خود را آغاز نموده و در ساعت 17 عصر نیز معمولا به فعالیت خود پایان می دهند. لذا پیشنهاد می شود برای گردش و خرید در این بازار، بهتر است این بازه زمانی را در نظر داشته باشید و در زمان مناسب به آن مراجعه نمایید.