مسجد شیخ لطف الله

مسجد شیخ لطف الله شاهکار معماری ایرانی در دوران صفویه است. این مسجد به فرمان شاه عباس اول و با هنر معماری محمدرضا اصفهانی ساخته شده است. هدف از ساخت این مسجد، تجلیل از جایگاه عالمی مشهور و معتبر به نام شیخ لطف الله میسی بوده که در آن دوران می زیسته است. در حقیقت اهمیت بالای مذهب شیعه در دوران صفوی موجب شده بود که علمای دینی آن زمان جایگاهی والایی در نزد حاکمان بیابند. البته شیخ میسی پدر زن شاه عباس نیز بوده است. معماری مسجد شیخ لطف الله، ویژگی های شگفت انگیزی دارد که از جمله آنها می توان به طرفند جالب معماران آن برای رفع مشکل جهت قرارگیری آن در بازار و رو به قبله نبودنش اشاره کرد.

مسجد شیخ لطف الله کجاست و مسیر دسترسی به آن

همان طور که می دانید این مسجد در شهر زیبای اصفهان و در میدان نقش جهان دقیقا رو به روی کاخ زیبا و باشکوه عالی قاپو قرار دارد. میدان نقش جهان پس از انقلاب سال 1357 تغییر نام داد و در نقشه به اسم میدان امام ثبت شد. ولی عموم مردم همچنان این میدان را با نام قدیمی اش، یعنی نقش جهان می شناسند.    قطعا به محض آنکه وارد میدان نقش جهان شوید در چشم برهم زدنی می توانید این مسجد را با گنبد نخودی رنگ معروفش پیدا کنید. برای رسیدن به این میدان، دو مسیر وجود دارد. یکی در خیابان حافظ است که به شرق میدان می رسد، دیگری از راه خیابان سپه است که به غرب میدان می رسد.

با توجه به اینکه خیابان سپه به صورت عمود بر زاینده رود ساخته شده و پارکینگ میدان در آن واقع است، عموم مردم از این طریق وارد آن می شوند. البته کوچه پشت مطبخ و نیز کوچه های موازی با آن در خیابان استانداری در فاصله اندکی از میدان قرار دارند و از طریق آن ها نیز می توان به نقش جهان رفت. نزدیکترین ایستگاه اتوبوس به میدان نقش جهان ایستگاه میدان امام حسین است که در فاصله 800 متری میدان واقع شده که باقی مسیر را می توان پیاده روی کرد. ایستگاه بیمارستان خورشیدی نیز در فاصله 700 متری ورودی مسجد قرار دارد. اگر قصد دارید که با مترو خودتان را به مقصد برسانید باید در ایستگاه امام حسین پیاده شوید و باقی مسیر را یا با تاکسی های جلوی مترو و یا به صورت پیاده طی کنید.

آدرس مسجد شیخ لطف الله اصفهان: اصفهان، میدان نقش جهان، رو به روی عالی قاپو

معرفی مسجد شیخ لطف الله اصفهان

بنایی باشکوه در یکی از اضلاع میدان شگفت انگیز نقش جهان، توجه عموم مردم جهان را سال هاست به خود جلب کرده. این بنا در مقابل کاخ عالی قاپو به شکلی قد علم کرده که انگار آن را برای اثبات زیباتر بودنش به مبارزه می طلبد. خبرگزاری اسپوتنیک روسیه که مخاطبانی از سراسر جهان دارد مسجد شیخ لطف الله اصفهان را یکی از عجایب ناشناخته دنیا معرفی می کند. ویژگی سبک معماری اصفهان در ساختار و تزئینات این بنا به وضوح نمایان است. با این وجود خلاقیت های منحصر به فردی که در ساخته آن برای تبدیلش به بنایی منحصر به فرد به کار گرفته شده، پر رنگ تر از سبک اصفهان دیده می شود. این مسجد، نمایی خیره کننده در میدان نقش جهان اصفهان دارد.

تحلیل مسجد شیخ لطف الله

این مسجد به خاطر تزئینات کاشیکاری و معماری شگفت انگیز و اسرارآمیزش در بین مردمان علاقه مند به هنر شناخته شده است. ذوق زیبایی شناسانه ای که در ساخت و طراحی بنا به کار گرفته شده ارزش بسیار بالایی به آن داده است. هندسه پیچیده و بسیار دقیقی که در ساخت آن به کار گرفته شده فضایی را به وجود آورده که با نگاه به آن می توان به الهامات مذهبی معمارانش پی برد. سال ها پیش از آنکه مردمان و هنرمندان ایرانی بخواهند با نسبت های طلایی داوینچی آشنا شوند، هنرمندان معمار ایرانی، موقعیت قرارگیری این مسجد در ضلع شرقی میدان نقش جهان، را بر پایه تقسیمات طلایی تنظیم کرده بودند.

آن هم با الهامات هنری خودشان و نه بر اساس تقلید و تکرار از آموزه هنرمندان بیگانه. شاید اگر اکنون ایران، به جهت پیشرفت و تمدن مانند کشورهای اروپایی بود، هنرمندان ایرانی می توانستند سال ها پیش از داوینچی تقسیمات طلایی را به نام خود ثبت کنند. یکی دیگر از معجزات معماری این بنا این است که فضای نمازخانه نسبت به محور تقارن ورودی بنا جا به جا شده است. بنای این مسجد در همان سال های نخست ساماندهی به میراث باستانی ایران، یعنی سال 1310 در فهرست آثار ملی قرار گرفت. میدان نقش جهان نیز در فهرست میراث جهانی جای دارد و این مسجد نیز بخشی از آن به شمار می رود.

جلوی مسجد در گذشته یک حوض هشت ضلعی بسیار زیبا وجود داشته که طی سال های 1316 تا 1318 برداشته شده شده است. در مورد علت حذف این حوض از مسجد، علت خاص و دقیقی به دست نیامده است. برخی از کاشی های آن نیز در دوران قاجار یا از بین رفته اند و یا از میان برداشته شده اند. با وجود تمامی این آسیب ها اما این مسجد به لحاظ زیبایی مانند یک نگین می درخشد. اما تلخ ترین اتفاق در خصوص گنبد مسجد شیخ لطف الله است که در هنگام مرمت آن در سال های اخیر دچار تغییر رنگ و فرم شده است. به طوریکه این تفاوت در مقایسه با نیمه دیگر گنبد به شدت به چشم می آید و آزار دهنده است.

تاریخچه مسجد شیخ لطف الله

زمانی که در راستای توسعه و آبادانی اصفهان نقشه چهارباغ و باغ هزار جریب در حال اجرا بود، طرح مسجد شیخ لطف الله نیز به آماده اجرا شد. کلنگ ساخت این بنای رفیع تاریخی در سال 1011 قمری به فرمان شاه عباس اول خورده شد. از آن جایی که ساخت این مسجد با پیچیدگی، ظرافت و دشواری های فراوانی همراه بود هجده سال به طول انجامید. اولین نماز در این مسجد در سال 1029 اقامه گردید. محمدرضا اصفهانی فرزند استاد حسن بنا اصفهانی معماری این بنا را برعهده گرفت و ساخت این مسجد بر روی خرابه های مسجد قبلی را به سرانجام رسانید. شیخ لطف الله که امام جماعت این مسجد بود استفتا کرد که در زمان غیاب امام زمان (ع) می شود نماز جمعه را برپا نمود. به همین خاطر او نماز جمعه را در این مسجد به جا می آورد و مریدانش نیز به وی اقتدا می کردند و در پشت سر او نماز می خواندند.

روایت هایی وجود دارد که بر طبق آن ها می گویند نام این مسجد در طول دوره های مختلف چندبار دستخوش تغییر شده و در زمان هایی با نام های صدر و ملا فتح الله نیز خوانده می گردیده است. اما سرانجام به نام اصلی خود بازگشته است. در دوران قاجار بخش هایی از ساختمان و نیز تزئینات آن دستخوش تغییرات و آسیب هایی شد. پرفسور آرتور پوپ، باستان شناس امریکایی که به این شهر علاقه فراوانی داشت از رضا خان درخواست کرد تا بنای آن را مورد مرمت قرار دهد. رضاخان نیز درخواست وی را پذیرفت و این بنا را هم در بخش های ساختار اصلی اش و هم در جنبه های تزئیناتی و ظاهری مورد مرمت قرار داد. ژان شاردن، جهانگرد فرانسوی نقاشی از این مسجد کشیده که در زیر می توانید مشاهده نمایید.

علت نامگذاری مسجد شیخ لطف الله اصفهان

حکومت صفویان بر پایه ترویج و تبلیغ مذهب شیعه پایه گذاری شده بود. به همین خاطر علمای دینی در آن دوران دارای ارزش و جایگاهی بسیار بالا بوده اند. خصوصا آنکه، اگر این سران مذهبی با حاکمیت همکاری و تعامل داشته بوده باشند، ارتقاء درجه نیز می یافتند. در دوران صفویه عرفا و فلاسفه بزرگی ظهور کردند اما به دلیل آنکه به چاپلوسی از شاه عباس نپرداختند، جایگاه والایی به دست نیاوردند ولی نامشان در تاریخ جاودانه شد.

اما پدر همسر اول شاه عباس، شخصی بود با نام شیخ لطف الله جبل عاملی که در نزد عوام با عنوان شیخ میسی شناخته می شد. او یک فقیه لبنانی از فقهای خاندان امامیه بود و سال های زیادی از عمرش را در مناطق ساحلی لبنان به سر برده بود. پادشاه صفوی از او برای سکونت و ترویج دین در ایران دعوت به عمل آورد، او نیز پذیرفت. البته در ابتدا مشهد را برای زندگی در ایران انتخاب کرد و در آنجا ساکن شد.

در مدتی که در این شهر به سر می برد به نزد بزرگانی مانند ملاعبدالله شوشتری رفت تا دانش دینی اش را افزایش دهد. پس از دست یافتن به مراتب تحصیلی عالی از سوی شاه عباس به عنوان خادم حرم امام رضا (ع) برگزیده شد. او مدتی در آستان قدس رضوی به خدمتگزاری و تدریس مشغول بود. پس از مدتی به قزوین رفت و در آنجا کار تدریس را ادامه داد و در این امر نیز به شدت موفق بود. آوازه او دوباره به شاه صفوی رسید.

سرانجام شاه عباس دستور داد که او به اصفهان بیاید و در آنجا ساکن شود و علوم مذهبی را ترویج دهد. او رفتار و کردار شیخ لطف الله را پسندید و دخترش را به عقد خود درآورد و دستور داد تا مسجدی با نامش ساخته شود. این چنین بود که مسجد شیخ لطف الله ساخته شد. او در این مسجد نماز جماعت را اقامه می کرد و مردم اصفهان نیز پشت سرش نماز می خواندند. اینگونه شد که مسجد شیخ لطف الله با نام این شیخ در تاریخ معماری ایران به ماندگاری رسید.

معماری مسجد شیخ لطف الله

در معماری سبک اصفهانی که در ساختار مسجد شیخ لطف الله به کار گرفته شده، ویژگی هایی وجود دارد که از جمله آن ها می توان به ساده و مختصر شدن طرح ها و نقوش در ساختار بنا و چهار پهلوها اشاره کرد. شکل های هندسی از حالت منحنی فاصله گرفته و خطوط زاویه دار و شکسته بیشتر مورد استفاده قرار گرفتند. پخ شدن زاویه ها در بخش های مختلف ساختمان از این دوران آغاز گردید. هر بنایی از جمله این مسجد به صورتی ساخته می شد که با آن بخش از فضای شهر که در آن قرار می گرفت، همخوانی و تناسب داشته باشد. در کل می توان گفت که علم معماری و شهرسازی دست به دست هم می دادند تا بنایی زیبا و شگفت انگیز ساخته و در تاریخ ماندگار شود.

معماران قدیمی ایرانی استاد به کارگیری علم هندسه به بهترین شکل ممکن در ساختار بناهای مختلف بوده اند. هندسه می تواند کمک کند تا بین روابط بین اجزای مختلف یک بنا، به طور آگاهانه با هم ارتباط برقرار کنند. بنایی که بر اساس تناسبات دقیق هندسی طراحی شده باشد به جهت تناسبات و نظم به دور از برداشت های سلیقه ای، زیبایی اش قابل ادراک خواهد بود. معماری مسجد شیخ لطف الله را می توان عالی ترین نمونه به کارگیری علم هندسه و تناسبات در معماری دانست. البته معجزات و حقایق حیرت انگیز در خصوص معماری این مسجد، محدود به اصولی بودن هندسه شگفت انگیز آن نمی توان کرد.

معماری که این بنا را طراحی کرده  است با به کاری هوشمندانه ابزارهای معماری توانسته به شکلی خلاقانه مفاهیم عقیدتی و بنیان های فکری عارفانه را در ساختمان مسجد نمایش دهند. از جمله این مفاهیم می توان به بازتاب کثرت در عین وحدت اشاره کرد که در نقوش زیر گنبد آن به خوبی دیده می شود. ایده فضا و زمان بی انتها، نظم کیهانی و غیره از جمله دیگر مفاهیمی هستند که معماری این مسجد به وضوح خود را نشان می دهند. افرادی که با این بنیان های فکری آشنایی دارند و به آن ها علاقه مند هستند قطعا با گردش در فضای این مسجد و مشاهده معماری و تزئینات آن دچار حالتی معنوی می شوند.

تزئینات مسجد

ساختمان این مسجد در بیشتر قسمت هایش از طاق و ایوان گرفته تا گنبد و مناره ها با کاشی آراسته شده است. کاشی ها نیز با خوشنویسی و موتیف های مختلف زینت یافته اند. خطوط به کار رفته در کاشی های کتیبه ای شامل نسخ، ثلث، تعلیق و نستعلیق بوده اند. نقوش به کار رفته نیز به دو دسته گیاهی و هندسی تقسیم می شوند. کاشی های کتیبه ای اکثر به صورت معرق و یا معقلی ساخته شده اند. نقوش گیاهی به کار رفته در تزئینات این مسجد اکثرا شکلی ساده دارند که برگرفته از موتیف های اسلیمی و ختایی می باشد. نقوش انتزاعی از گل هایی که به دور خطوط مارپیچ به رقص درآمده اند در اکثر کاشی کاری ها و گچکاری های بناهای مختلف ایرانی حتی در دوران پیش از اسلام هم دیده می شود. گردش پرپیچ و خم شاخه هایی که از آن ها گل هایی متفاوت روییده در هنر تزئین مساجد ایرانی، نظم و زیبایی جهان هستی را به نمایش در می آورد. این نقوش گیاهی فضایی بهشتی در زمین را مجسم می شوند. در دوران پس از اسلام به دلیل ممنوع بودن تصویرسازی از انسان و حیوان، به کارگیری نقوش گیاهی به شدت رواج یافت. تمامی نقوش گیاهی به دوره دایره می چرخند و بر پایه اصول هندسی ترسیم می شوند. نقوش هندسی اما به صورت نمادین به کارگرفته می شدند. قاعده نقوش، در اکثر مواقع مربع است و ترکیب هایی از مثلث، دایره و مستطیل در این قاعده به نمایش در می آید. مشهورترین موتیف های هندسی، شمسه و ترنج هستند. سقف مسجد شیخ لطف الله و نیز تمامی تزئینات مقرنس آن پوشیده از نقوش هندسی هستند. بیشترین رنگ هایی که در تزئین این مسجد به کار رفته اند، نخودی، فیروزه ای و آبی لاژوردی هستند. رنگ های فیروزه ای و لاژوردی تمثیلی از آسمان و جاودانگی هستند. البته رنگ سبز نیز دیده می شود و که مقصود از به کارگیری آن اشاره به عالم ملکوت و ایجاد فضای روحانی است.

 کتیبه های مسجد شیخ لطف الله

در این مسجد بیش از سایر خطوط از خط ثلث برای نگاشتن بر روی کاشی ها استفاده شده است. کتیبه های فراوانی با خط ثلث و به رنگ سفید بر روی زمینه لاژوردی دیده می شود. محتوای کتیبه های مسجد شیخ لطف الله، آیت قرآنی است. اسامی اساتیدی از جمله علیرضا عباسی و باقر بنا بر روی این کتیبه ها به عنوان خوشنویس، نگاشته شده است. در برخی از نقاط نیز خطوط بنائی به رنگ مشکی بر زمینه سفید نیز دیده می شود. در دو سوی شرقی و غربی مسجد، با خط ثلث اشعار و ابیاتی به زبان عربی نیز نوشته شده اند که این اشعار از نظر بسیاری از صاحبنظران، سروده شیخ بهایی می باشند. خطاطی این اشعار بر عهده استاد باقر بنا بوده است. قدیمی ترین تاریخی که بر کاشی های این مسجد دیده شده سال 1011 است که در شبستان قدیمی زیرزمین قرار دارد. از سوی دیگر کتیبه های موجود بر سردربنای مسجد تاریخ سال 1012 قمری را نشان می دهند. در حاشیه گنبد مسجد شیخ لطف الله نیز کتیبه ای وجود دارد که تاریخ سال 1028 بر آن نوشته است. کتیبه هایی به تاریخ سال های 1307 و 1325 نیز وجود دارند که خبر از انجام تعمیرات در آن زمان می دهند.

نوع کاشی کاری مسجد شیخ لطف الله

مشهورترین بخش تزئینات مسجد شیخ لطف الله مربوط به بخش کاشیکاری می شود. تمامی کاشی های این مسجد از سطوح پایینی تا بالایی از جنس کاشی معرق هستند. با وجود آنکه در دوره صفوی ساخت کاشی هفت رنگی به سبب آسانتر و سریعتر بودن فرآیند تولیدش به شدت رواج پیدا کرد اما این مسجد در نزد سازندگانش آن چنان اهمیت و جایگاهی داشت که تمامی کاشی های آن به صورت معرق ساخته شدند. نحوه ساخت کاشی معرق به این صورت است که با تیشه ای مخصوص تمامی نقوش جداگانه تراشیده می شوند و سپس در کنارهم قرار می گیرند. اما در کاشی هفت رنگی، نقوش روی سطح کاشی نقاشی می شوند. در دوران قاجار بخش زیادی از کاشیکاری های موجود بر سردر بنا و نیز میله طلایی اش فرو می ریزد. بخشی از کاشی های آن نیز برداشته می شوند.

نورپردازی مسجد

همانطور که می دانید زاویه تابش نور در نیمه نخست سال با نیمه دوم، متفاوت است. در گذشته نیز برای بهره گیری از نور طبیعی در معماری تدابیری به کار گرفته می شد. در این مسجد نیز شیوه بهره مندی از نور طبیعی با توجه به تغییر زاویه نور در فصل های سرد و گرم، متفاوت است. در زیر گنبد اصلی مسجد، بیست پنجره که شامل 16 پنجره کوچک و 4 پنجره بزرگ می شود، تعبیه گردیده است. بزرگترین پنجره در شمال شرقی قرار دارد و از آن به منظور تامین نور فضای داخلی در ساعات اولیه روز استفاده می شود. دومین منبع نور این مسجد، دریچه بالای ورودی می باشد. باقی دریچه ها به صورت آمبیانس، تامین کننده نور فضای درونی هستند.

یکی از تدابیر هوشمندانه در خصوص نورپردازی این مسجد، استفاده از حالت شکست نور در پنجره های دوجداره آن است. نورهای شکسته شده می توانند محیط روحانی را در مسجد ایجاد کنند. از سوی دیگر رنگ های به کار رفته در کاشی ها و نیز تزئینات گنبد و ستون ها، با کمک چنین نورهایی، به هم پیوسته تر به نظر می آیند. بیشترین نور در هنگام ظهر و زمانی که نور خورشید به صورت عمودی بر زمین می تابد وارد بنا می گردد. با گذشت زمان و تاریک شدن هوا، میزان نور ورودی به داخل مسجد رفته رفته کم و کمتر می شود و در نهایت نزدیک غروب، تنها از پنجره های مشبک پایینی نور به داخل مسجد می تابد.

یکی دیگر از عوامل موثر در به چرخش و رقص در آمدن نور در مسجد، زوایایی است که دارای تورفتگی و برآمدگی می باشند که کنتراستی جالب در اشکال هندسی ایجاد می کنند. با استفاده از زاویه تابش نور و اینکه در هر ساعتی از روز، بخشی از پنجره ها در معرض تابش قرار می گیرند، می توانسته روز را به چند ساعت تقسیم کنند و زمان را بسنجند. در حقیقت این پنجره ها مانند یک ساعت بودند که از طریق نور خورشید زمان را نشان می داده اند. در کل برای نورپردازی مسجد شیخ لطف الله تدابیری به کار گرفته شده که هم فضایی روحانی ایجاد شود و هم زمان سنجی بتواند اتفاق بیفتد.

تاثیر اندیشه های عرفانی ملاصدرا در ساختار مسجد

داشتن نگاه جدید و متفاوت در هنگام آفریش اثر هنری، یکی از چهارچوب های فکری ملاصدا را تشکیل می داد. زمانی که معماران این مسجد، شروع به آفرینش می کنند و مسجد عرصه خلقت هنرشان می شود آن ها باید تغییر را جایگزین عادت کنند. در مسجد شیخ لطف الله نیز اولین تغییر و خلاقیت با ایجاد راهرویی برای رفع مشکل رو به قبل نبودن بنا آغاز می شود و با حذف مناره ادامه می یابد. این نگاه و آفرینش متفاوت در نهایت باید تبدیل به یک حس تازه شود. به نحوی که هر فردی که پا به داخل مسجد گذاشت حس تازه ای را تجربه کند که با سایر حس هایی که در بیرون از مسجد با آن ها دست و پنجه نرم می کند متفاوت باشد.

معماری اصیل ایرانی و اسلامی، مظهری برای تجلی اندیشه های انسانی است و فرصتی را فراهم می کند تا غنی ترین ابعاد وجود انسان در تعامل با هنر فرصت ابراز وجود پیدا کنند. از دیدگاه ملاصدرا آن چه که در خلق اثری هنری حائز اهمیت بسیار زیاد است و به هنر معنی و ارزش می دهد نگاه هنرمند است. این فیلسوف دانشمند، یکی هنری را محصول نگاه و تصویر می دانست. کافی است با کمی دقت بیشتر به نورپردازی مسجد شیخ لطف الله نگاهی بیندازیم تا شیوه به کارگیری آن را برای ایجاد توالی فضایی متوجه شویم. به این صورت که روش های نجات انسان از تاریکی های جهل و نافهمی و رسیدن به نور حق و روشنایی را با جایگذاری پنجره های مختلف برای دریافت های متفاوتی از بازتابش نور نشان داده شده است.

البته این تمام تلاش معمار برای این بیان این مساله نبوده بلکه او حتی از راهروی ورودی بنا و کم شدن تدریجی نور بیرون بدون بر هم خوردن عادت چشم ها هم استفاده کرده است. یکی دیگر از اندیشه های ملاصدرا در خصوص هنر آن است او هنر را زمینه ای برای ابداع و تجسم بخشیدن به امور نادیدنی می داند. امور نادیدنی که در عرفان ایرانی، صور خیال نامیده می شوند به شکل نقوش و موتیف (نقشمایه و عنصر نقاشی مانند برگ، گل و…) هایی با رنگ های خاص در آثار هنری دیده می شوند. تمامی این نقوش باید از مادیات خالی باشند و از عواطف جسمی به دور تا انسان را به معنویت برساند. جلوه چنین تفکری را به خوبی در نقوش مسجد شیخ لطف الله می توان مشاهده کرد.

انسان به محض آن که وارد فضای مسجد می شود تفاوت عظیمی بین دنیای بیرون مسجد و فضای داخل مسجد شیخ لطف الله احساس می کند. این مسجد در میدانی شلوغ قرار دارد، ولی پس از ورود به فضای درونی آن، به واسطه نقوش و رنگ های به کار رفته در بنا حس آرامش معنوی را دریافت می کنند. از سوی دیگر جدا شدن از محیطی های بازاری و تجاری درون میدان و عبور کردن از کنار کاخی که نشانه قدرت پادشاهی و این دنیایی است اولین مرحله برای ورود به مسجد است. انسان باید در مرحله اول از تمامی امور دنیوی دل بکند و تا بتواند از آرامش روحانی و معنوی برخوردار شود و به معبود برسد. اینکه گنبدهای مساجد ایرانی ابتدا روی یک هشت ضلعی قرار می گیرند و بعد روی بنا مستقر می شوند نیز حکمتی در دل خود دارد.

گنبد نمادی از عرش الهی است و طبق روایات، هشت فرشته آسمانی عرش خدا را در آسمان بر دوش می کشند. معماران ایرانی در کنار در نظر گرفتن اصول هندسی و معماری و حفظ سنت های هنری ایران پیش از اسلام، باز هم توانسته اند حتی در بخش های دشوار بنا، اصول فکری و عقیدتی را به شکلی لطیف و زیبا در بنا پیاده سازند. توالی نور و تاریکی نیز در پایین گنبد، ترتیب فضایی ایجاد می کنند که چشم بیننده را با خود درگیر می کند. قسمت های روشن به واسطه انرژی بالاتری که دارن چشم بیننده را جذب می کنند و نقاط تاریک دافعه دارند. اما از همین طریق می توان ساعات مختلف روز را متوجه شد. نور تمثیلی از جلوه های خداوندی نیز به شمار می رود. در آیاتی از قرآن گفته شده که خداوند نور آسمان و زمین است.

چند نکته شگفت انگیز در خصوص مسجد شیخ لطف الله

مسجد شیخ لطف الله بر ویرانه های یک مسجد قدیمی تر ساخته شده است. این بنا با سایر مساجد اسلامی تفاوت هایی دارد. البته به بیان بهتر باید گفت که با سایر بناهای تاریخی تفاوت هایی دارد. این تفاوت ها با هوشمندی های معمار آن تبدیل به تمایز شده است. این مسجد در زمان شاه عباس، تنها از سوی خانواده سلطنتی مورد استفاده قرار می گرفت و مردم عادی حق استفاده از آن را نداشتند. شبستان و صحن ورودی مسجد به طرزی نامحسوس از ساختمان حذف شده تا تقارن میدان نقش جهان از میان نرود. اما این مساله با آنچنان زیبایی و زیرکی خاصی رفع شده که هیچ بیننده ای کمبودی در آن حس نمی کند. همین اندک تفاوت در ساختار موجب یگانه بودن بنای این مسجد شده است.

بسیاری از گردشگران به خاطر متفاوت بودن پلان مسجد شیخ لطف الله از این بنا استقبال به عمل می آورند. این مسجد همچنین تنها مسجدی است که رو به قبله نمی باشد ولی هوشمندی سازندگانش این مساله را رفع کرده است. رفع مشکل سنگین بودن وزن گنبد کم ارتفاع این مسجد نیز از جمله دیگر عجایبی است که توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. بازی شکست نور و انعکاس آن روی نقوش و ایجاد چرخه رنگی، بدون استفاده از پنجره ارسی و شیشه های رنگی، از جمله دیگر نکات حیرت انگیز در این ساختمان تاریخی است. تغییر رنگ گنبد در ساعات مختلف روز نیز از دیگر نکات تمایز این مسجد با سایر ابنیه مذهبی در ایران و جهان است.

الهام گیری طراح میدان آزادی از طرح گنبد مسجد شیخ لطف الله

شاید برایتان جالب باشد که بدانید طرح پوسته داخلی گنبد این مسجد یکی از منابع الهام طراح میدان آزادی بوده است. حسین امانت معمار معاصر ایرانی، پلن قرارگیری باغچه های دورتادور میدان آزادی را متاثر از طرح داخلی گنبد این مسجد طراحی کرده و از این طریق در یکی از شلوغ ترین میدان های پایتخت، حس کثرت و رسیدن به وحدت را تدائی کرده است. او این باغچه ها را در فضایی بیضی شکل قرار داده است و میدان آزادی در میان آن ها قرار دارد. برای درک بهتر این فضا می توانید عکس هایی که از زاویه بالا از این میدان گرفته شده اند را مشاهده نمایید.

تفاوت معماری مسجد شیخ لطف الله با دیگر مساجد ایران و جهان

این مسجد هیچ مناره و گلدسته ای ندارد. در معماری ایرانی، گنبد نماد زن است و مناره نماد مرد می باشد. بنا بر یکی از روایات که هنوز هیچ سندی برای اثبات آن وجود ندارد، زنان حرمسرای شاه عباس در آن نماز می خواندند. البته از نظر برخی دیگر، علت فاقد مناره بودن این مسجد آن است که وجود مناره یا گلدسته می توانست توازن موجود در میدان نقش جهان را بهم بزند. این مسجد، حیاط 4 ایوانی ندارد. البته کلیت آن نیز در سبک چهار ایوانی ساخته نشده است. سال های پیاپی اکثر مساجد ایران به شیوه چهار ایوانی ساخته می شدند. رنگ گنبد این مسجد در طول روز و با تغییر زاویه تابش نور خورشید، دگرگون می شود و این موضوع نیز جلوه ای دیگر از هنرنمایی و محاسبات دقیق معمار آن است. اما عجیب ترین بخش این مسجد آن است که شبستان ورودی ندارد و به جای آن یک پلکان در ورودی اش واقع شده است. علت حذف شبستان در این بنا حفظ جلوه مسجد به صورت متقارن در میدان نقش جهان بوده است که دقیقا رو به روی عالی قاپو قرار دارد. یکی دیگر از التزامات در خصوص ساخت این مسجد آن بوده که امکان ساخت حیاط و صحن رو به قبله در آن وجود نداشته است.

جهت قبله مسجد

تمامی عناصر معماری این مسجد، حالتی متفاوت و شگفت انگیز دارند و برای به انجام رسیدن شان برنامه ریزی های ویژه ای شده است. همانطور که می دانید و در این مقاله نیز چندین بار یادآوری شد این مسجد در میدان نقش جهان قرار دارد و برای اینکه شکل ظاهری متوازن این میدان حفظ شود معماری این مسجد دستخوش تغییراتی شده است. مکان قرارگیری مسجد از اساس رو به قبله نبوده ولی این مشکل با هوشمندی هنرمندان ایرانی رفع شده است. استاد محمدرضا اصفهانی برای رفع مشکل رو به قبله نبودن بنا مجبور شده پلان آن را تا حدودی کج کند.

محور این مسجد در جهت جنوب به شمال دارای چرخشی 45 درجه می باشد. ولی نکته جالب آن است که با تدبیر هوشمندانه ای که استاد محمدرضا اصفهانی به کار بسته هیچ بیننده از بیرون بنا متوجه این کجی نمی شود. یک پاشنه که شامل یک راهرو می شود در ورودی این بنا قرار دارد. مسیر این راهرو به این صورت طراحی شده که ابتدا به چپ می چرخد و سپس به سمت راست چرخش پیدا می کند. این راهرو و یا پاشنه در عین سادگی به زیبایی و هوشمندی توانسته است مشکل رو به قبله نبودن مسجد را بدون اینکه نمای ظاهری این دستخوش مشکل شود رفع نماید.

بخش های مختلف مسجد

در این مسجد با وجود آنکه بخشی از اجزای اصلی که در عموم مساجد اسلامی وجود دارد حذف شده اما نقص و کمبودی مشاهده نمی شود. ورودی، راهروی ورودی، شبستان اصلی، محراب، تونل مخفی و گنبد بخش های مختلف این مسجد را شکل می دهند که در نهایت زیبایی و آراستگی ساخته شده اند. هر چند که فرسودگی و مرور زمان باعث به وجود آمدن آسیب هایی در بخش های مختلف مسجد شده و مرمت های نه چندان خوبی در آن صورت نگرفته اما هنوز هم زیبایی بنا در بین علاقمندان به هنر و میراث فرهنگی زبانزد است. در ادامه توضیح مختصری در خصوص بخش های مختلف بنای مسجد شیخ لطف الله آورده می شود.

تونل مخفی

یک تونل مخفی، کاخ عالی قاپو را به مسجد متصل می کرده است. این تونل مخفی که در زیر میدان نقش جهان قرار داشته است در دوران صفویه از سوی زنان حرمسرای دربار قاجار برای رسیدن به مسجد مورد استفاده قرار می گرفته است. آن ها علاوه بر اقامه نماز، به جهت دریافت پاسخ مسائل شرعیشان از سوی شیخ لطف الله به مسجد مراجعه می کردند. پادشاه صفوی علاقه ای نداشته که همسران و یا دیگر زنان حرمسرایش از وسط میدان عبور کنند و در معرض دید عموم قرار بگیرند.

به همین خاطر دستور ساخت چنین تونلی را داد. هی تصویر و یا نقاشی از این تونل که متعلق به ادوار گذشته باشد تاکنون منتشر نشده است. با توجه به برخی از شواهد باستان شناسی به نظر می رسد زمانی که تصمیم به ساخت حوض در این مسجد گرفته شده و مکان احداث آن حفاری شده، سقف این تونل ریزش کرده و راهروی آن از بین رفته است. البته حوض این مسجد نیز اکنون حذف شده و در زمان ساخت بنای اولیه نیز وجود نداشته است.

ورودی مسجد

نخستین بخشی از این بنای تاریخی که در مقابل چشمانمان قرار می گیرد، جلوخان مسجد است. جلوخان و یا ورودی مسجد، عبارت است از فضایی نسبتا بزرگ که در مقابل در مسجد قرار دارد و پیش از ورود به ساختمان اصلی دیده می شود. ورودی مسجد شیخ لطف الله نسبت به خط میدان، دارای اندکی عقب نشینی است. چهار پله در آن تعبیه شده و از طریق این پلکان می توان به سردر ورودی مسجد رسید. این سردر پوشیده از کاشی کاری های زیبایی است در کنار سنگ های مرمر زرد قرار گرفته اند.

بالای سردر نیز مقرنس کاری هایی دیده می شود که نهایت ظرافت را دارند و با کاشی های هفت رنگی پوشیده شده اند. یک کتیبه بزرگ در بالای جلوخان وجود دارد که از با کاشی معرق لاژوردی ساخته شده و روی آن خوشنویسی استاد علیرضا عباسی دیده می شود. درها و پنجره های چوبی این این سردر مشبک و منبت کاری شده و بسیار زیبا هستند. نقوش گل و گیاهی که بر این سردر دیده می شود یادآور باغ بهشت هستند. شخصی که در مقابل این جلوخان قرار می گیرد با دیدن این همه نقش و تزئینات و هنر، برای ورود به بنایی بهشتی و شگفت انگیز آماده می شود. بسیاری از علاقمندان به هنر، با دیدن زیبایی این سردر ورودی آنچنان میخکوب می شوند که دل کندن از را دشوار می دانند. این سردر دارای سه وجه می باشد تا تو رفتگی آن جبران شود.

راهروی ورودی

پس از عبو از جلوخان، وارد هشتی می شویم. این هشتی به راهروی ورودی شبستان راه دارد. طول این دالان 28 متر می باشد و دیوارهایش مزین به کاشی کاری هستند. نقوش این کاشی ها اکثرا به رنگ های سبز و آبی می باشند و حس و حالی ملکوتی به فضا داده اند. یک پنجره مشبک در این راهرو تعبیه شده که به شبستان مسجد مشرف است و دید دارد. از شکستگی راهرو که عبور کنیم در سمت چپ دری وجود دارد که رو به شبستان زمستانی باز می شود. این شبستان به طرز عجیبی ساده است و بر روی در و دیوار آن هیچ گونه تزئیناتی وجود ندارد. کاربرد آن استفاده در فصل های سرد سال است.

پس از این در که به شبستان زمستانه می رسد، راهرو به اندازه 14 متر دیگر ادامه پیدا می کند. در این 14 متر چرخش نود درجه ای رو به قبله اتفاق می افتد. عبور از این راهرو علاوه بر آن مشکل رو به قبله نبودن زاویه مسجد را حل می کند، مردم و نمازگزاران را نیز برای ورود به فضای عبادی و جدا شدن از فضای شهری آماده می سازد. با توجه به اینکه در گذشته خبری از برق و اختراع لامپ نبوده فضای بزرگ شبستان مسجد نیمه تاریک بوده است. گذر از این راهرو باعث می شود  مردم به نور کم عادت کند. نکته مهم این است که تمام زیبایی ها و تزئینات موجود در شبستان مسجد در نور کم هم جلوه زیبایی دارند.

شبستان مسجد

پلان شبستان اصلی مسجد، مربعی شکل است و 361 متر مربع مساحت دارد. هر ضلع این مربع 19 متر طول دارد. این پلن مربعی ادامه پیدا می کند و تبدیل به هشت ضلعی می شود و باز هم ادامه می یابد تا به ساقه گنبد برسد و به شکل دایره درآید. این شیوه تبدیل زمین مربعی به هشت ضلعی و سپس دایره برای قرار گرفتن در زیر گنبد، از دوران پیش از اسلام (دوره ساسانی) بر جای مانده است که به خوبی در شبستان مسجد شیخ لطف الله به کار گرفته شده است. دور تا دور این شبستان طاق های جناغی ساخته شده که با نظمی زیبا فضا را به هشت پاره مساوی تقسیم کرده اند.

سرتاسر فضای شبستان پوشیده از تزئینات کاشی کاری با نقوش متنوع می باشد. در برخی از طاق های جماغی، نورگیرهایی وجود دارند که برخی به حالت مشبکند و برخی نیز به حالت پنجره ای ساخته شده اند. رنگ های نخودی، فیروزه ای و لاژوردی در جای جای فضای مسجد دیده می شوند. کتیبه هایی خوشنویسی شده با خط نستعلیق در این مسجد دیده می شود که به شدت زیبا و چشم نواز هستند. خط نستعلیق در دوره صفویه ابداع شده و تا پیش از آن، کتیبه با این خط در هیچ جا وجود نداشت. در این مسجد شاهد به کارگیری ظریف این خط زیبا و اصیل ایرانی هستیم.

محراب مسجد

عناصر تزئیناتی به کار رفته محراب مسجد شیخ لطف الله در نهایت ظرافت و دقت خلق شده اند و به همین خاطر زیباییشان بسیار بیشتر از نمونه های دیگر در بناهای مختلف است. محراب این مسجد شهرت جهانی دارد. کافی است خود را درون محراب این مسجد بیابید، طاق این بخش از بنا، به صورت دندانه دار ساخته شده و در بالای آن نقوش اسلیمی و ختایی به چشم می خورد. یک کتیبه که در آن روایتی از پیامبر اسلام و امام ششم شیعیان آورده شده دور تا دور محراب دیده می شود. خطاط این کتیبه استاد علیرضا عباسی بوده است. علاوه بر روایت، چندین بیت شعر مذهبی که احتمالا متعلق به شیخ بهایی باشند نیز بر روی کاشی های دیده می شود. اشعار منسوب به شیخ بهایی را استاد باقر بنا خطاطی نموده است.

گنبد مسجد شیخ لطف الله

گنبد این مسجد تاریخی در ساعت مختلف روز، رنگ های متفاوتی را از خود بازتاب می دهد. این گنبد در هنگام طلوع خورشید رنگی مایل به صورتی پیدا می کند. رفته رفته رنگ آن به صورت کرمی در می آید و سرانجام در غروب خورشید به صورت آجری رنگ دیده می شود. اما رنگ اصلی آن در واقع نخودی می باشد. گنبد این مسجد، نخستین گنبد نخودی رنگ در جهان است. به منظور اینکه این گنبد توازن میدان نقش جهان اصفهان را بر هم نزند، با ارتفاع کمتری نسبت به عموم مساجد قدیمی آن را ساخته اند.

نوک این گنبد دو پوسته 32 متر از سطح زمین ارتفاع دارد. قطر پوسته داخلی آن 22 متر و قطر پوسته بیرونی 32 متر می باشد. دهانه داخلی گنبد نیز 21 متر می باشد. برای کاهش سنگینی بار گنبد، معمار این بنا دیوارهایی با ضخامت بالا در مجاورت آن ساخته تا فشار وارده کمتر شود. این گنبد بر روی هشت طاق جناغی، مستقر است که 16 پنجره مشبک نیز در قسمت پایینی اش قرار دارند. فاصله هر کدام از این پنجره ها با پنجره دیگر در حدود 170 متر می باشد. هدف از ساخت این پنجره ها، نوررسانی و تهویه هوا بوده است.

هنرمندان سازنده این مسجد به منظور بلندتر نشان دادن گنبد از داخل، دست به ابتکاری جالب زده اند. آن ها 32 عدد لوزی را به نحوی کنار قرار داده اند که هر چه به گنبد مرکز گنبد نزدیکتر شوند، اندازه شان ریزتر شود. به این ترتیب خطای دید ایجاد شده و گنبد مرتفع تر دیده می شود. کاشی های پوسته بیرونی گنبد دارای پس زمینه نخودی رنگ هستند و نقوش اسلیمی سفید آن ها را آراسته اند. در بخش هایی از آن نیز، رنگ فیروزه ای هم مورد استفاده قرار گرفته است. پایین گنبد نیز مزین به کتیبه هایی با خط ثلث بر زمینه لاژوردی می باشد.

فاجعه آفرینی در مرمت گنبد شیخ لطف الله

حدود 13 پیش، مرمت گنبد شیخ لطف الله آغاز شد ولی نتیجه به دست آمده از آن به شدت فاجعه آمیز و تاسف آور بود. بخش های مرمت شده، رنگ و فرمی متفاوت از شکل اصلی گنبد دارند و نواقص و خرابی های زیادی در بخش های مختلف آن وجود دارد. سه سال پیش، مرمت این گنبد به مناقصه گذاشته شد!!! با این حال اما سازمان میراث فرهنگی، کار مرمت را بر عهده برنده مناقصه نگذاشت و به ستار رضایت و پدرش رحمت الله رضایت واگذر کرد. با وجود آنکه این پدر و پسر، هر دو از استادکاران معروف اصفهان بودند و مرمت بخش هایی دیگر از اماکن تاریخی تهران به آن ها واگذار شده بود، ولی نتیجه رضایت بخشی را رقم نزدند.

زیرا تخصصی در زمینه کاشی نداشتند. مردم بسیاری نسبت به دو رنگ شدن گنبد و نیز ایرادات فرمی که در آن به وجود آمده معترض شدند ولی صدای آن ها به جایی نرسید. شهریور ماه سال گذشته استاد رحمت الله رضایت دارفانی را به خاطر ابتلا به کرونا وداع گفت. پس از فوت وی عملیات مرمت چند ماهی متوقف شد. همین مساله باعث به وجود آمدن مشکلات بیشتر و ترک خورد پوسته بیرونی گنبد شد. هنوز هیچ اقدام امیدوارکننده ای برای جبران چنین فاجعه ای صورت نگرفته است. شاید آسیبی که به بنا وارد شده غیرقابل جبران باشد.

ناگفته نماند که از همان چند سال پیش بسیاری از مردمی که دغدغه میراث فرهنگی را داشتند و وطن دوست بودند نسبت به اینکه مرمت این گنبد، به شیوه خوبی پیش نمی رود اعتراض داشتند اما هیچ گاه این اعتراضات به نتیجه نرسید. در بهمن ماه سال گذشته (سال 1400) که تصاویر زیادی از وضعیت مرمتی این گنبد به انتشار رسید، مردم و اساتید مختلف از جمله استاد رسام در فضای رسانه ای و مجازی نسبت به این فجایع انتقادات شدیدی کردند که متاسفانه به هیچکدام رسیدگی نشد. فراموش نکنیم این گنبد با عنوان مدورترین گنبد در جهان شهرت یافته که امروز حالت دوار آن دچار خدشه شده است.

طراحی هوشمندانه نقش طاووس در پوسته داخلی گنبد

اگر در زیر گنبد این مسجد قرار بگیرید نقوشی را می بینید که شباهت زیادی با دم طاووس دارند. البته این نقوش حالتی انتزاعی داشته و با درایت و هوشمندی خاصی خلق شده اند. زیرا در اسلام، تصویرسازی از حیوان و انسان حرام بوده است. زمانی که از طاق بالای مسجد، نور عبور می کند زیبایی پرهای طاووس منقوش در این بنا دو چندان می شود. اگر روزی به بازدید از این مسجد رفتید حتما دز یر گنبد آن بایستید و از زیبایی شگفت انگیز آن لذت ببرید. اگر هم هنگام ظهر به مسجد رفتید که نور در بیشترین حد خود بود می توانید زیباترین حالت آن را ببینید.

عکس های مسجد شیخ لطف الله

با توجه به اینکه این مسجد، از زیبایی بسیار خاص و شاخصی برخوردار است و به عنوان یکی از بی نظیرترین بناهای تاریخی ایران و اسلام در جهان شناخته شده ، نگاه های بسیاری به آن خیره گردیده است. افراد بسیاری هستند که به خاطر علاقه مندی به هنر و تاریخ و میراث فرهنگی و یا بازتاب شهرت این مسجد در جهان به جمع آوری عکس های این مسجد علاقه مندند. یا آنکه برخی از افراد بنا به دلایلی با وجود تمایل، نمی توانند به اصفهان سفر کنند و از این بنای تاریخی بازدید به عمل بیاورند. به همین منظور تعدادی عکس از این بنا را در ادامه این پاراگراف ضمیمه کردیم. در بخش های مختلف این مقاله نیز تعدادی دیگر از عکس ها را آورده ایم.

[widgetkit id=”685″ name=”مسجد شیخ لطف الله”]

ساعت بازدید و قیمت بلیط ورودی به مسجد شیخ لطف الله

شما همه روزه به غیر از برخی از ایام سوگواری که تعطیل رسمی هستند از این مسجد بازدید به عمل آورید. البته در هنگام اذان ظهر نیز ورود به مسجد امکان پذیر نمی باشد. همه مردم از هر جای جهان و حتی پیروان ادیان دیگر اجازه ورود به مسجد را دارند. زیرا این بنا اکنون به عنوان میراث فرهنگی و اثر تاریخی در ایران به شمار می آید. از ساعت 9 تا 12:30 و 14 تا 17 در فصل های بهار و تابستان و از ساعت 9 تا 11:30 و 13 تا 16:30 در پاییز و زمستان این مسجد، پذیرای گردشگران است.

جمعه ها در هنگام اقامه نماز جمعه این مسجد تعطیل می شود. ایام اعتکاف نیز امکان حضور گردشگران در این مسجد وجود ندارد. قیمت بلیط برای بازدیدکنندگان ایرانی 5000 تومان و برای گردشگران خارجی 50 هزار تومان است. گردش در این مسجد و دیدن تمام زیبایی های آن حداقل یک ساعت و نیم طول می کشد و بهتر است این بازدید را یا در صبح به انجام برسانید و یا در عصر، زمانی که هوا کاملا روشن است و نور به داخل بنا نفوذ می کند. البته کاشی های موجود در داخل مسجد با نور عصرگاهی درخشش بیشتری پیدا می کنند.

بهترین فصل برای بازدید

با توجه به اینکه این جاذبه گردشگری اصفهان یک بنای تاریخی است و محیط طبیعی به حساب نمی آید، قاعدتا در هر چهار فصل، دیدنی هایش تغییری نمی کند. با این حال با توجه به گرمسیر بودن منطقه اصفهان بهتر است در فصل های پاییز و زمستان به این شهر سفر کنید. البته با توجه به سبک خاص نورپردازی در مسجد شیخ لطف الله، در فصول گرم سال، نور بهتری به داخل این بنا می تابد و زیبایی هایش بیشتر نمایان می شود. میدان نقش جهان در هر کدام از چهار فصل سال، شکل زیبایی به خود می گیرد. البته در زمستان به علت کویری بودن منطقه، خیلی منتظر دیدن برف در آن نباشید.

جاذبه های تاریخی اصفهان در اطراف مسجد شیخ لطف الله

شهر زیبای اصفهان یکی از پر جاذبه ترین شهرهای نه فقط ایران بلکه سراسر جهان است و به جرات آن را می توان یکی از توریستی ترین نقاط دنیا دانست. در شهر تعداد بی شماری بنای تاریخی وجود دارد که با زیبایی هر چه تمام تر آراسته شده اند. در هر نقطه از آن که وارد شوید یک شگفتی خیره کننده در انتظار شماست. اما قطعا اصفهان در دوران صفویان بیشترین شکوه را داشته است و آثار بیشتر و باکیفیت تری از آن دوران در این شهر باقی مانده است. یکی از مهترین و شاخص ترین آثاری که صفویان از خود باقی گذاردند میدان نقش جهان می باشد که امروز در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است. این مسجد نیز در قلب این میدان بی نظیر قرار دارد. در ادامه این یادداشت به تعداد مختصری از جاذبه های تاریخی اصفهان در اطراف مسجد شیخ لطف الله اشاره می کنیم. ابتدا به معرفی میدان نقش جهان می پردازیم. سپس به موارد دیگر اشاره می کنیم. هر سه مورد زیر در میدان نقش جهان قرار دارند.

میدان نقش جهان: هنگامی وارد این میدان می شویم، در همان گام های نخست شور و نشاط جاری در آن را احساس می کنید. در این میدان علاوه بر بازدید از آثار تاریخی و گردش در آن ها و عکاسی می توانید سوار کالسکه هایی بشوید که اسب هایی آن ها را می رانند و این گونه خود را در ایام قدیم تصور کنید. از سوی دیگر بازارهایی وجود دارد که مناسب ترین جا برای خرید سوغاطی می باشند. این بازارها انواع صنایع دستی و اجناس و حتی خوراکی های سنتی را عرضه می کنند.

کاخ عالی قاپو: این کاخ یکی از بی نظیرترین آثار معماری در جهان به شمار می رود و در اتاق موسیقی و برخی از بخش های آن اصولی به کار رفته که نه تنها نسبت به دروان خود بلکه در عصر حاضر نیز شگفت انگیز به حساب می آید. سیستم کنترل صدا در کاخ عالی قاپو حیرت همه گان را برمی انگیزد. علاوه بر این ها مینیاتورهایی بر دیوارهای آن به دست رضا عباسی کشیده شده است که دیدنش هوش از سر هر هنردوستی می برد. استفاده از تصاویر انسان در نقاشی های این بنا به خاطر فتواهای حاکمان شرع که نقاشی را حرام می دانستند، نوعی حرکت انقلابی و هنجارشکنی به حساب می آمده است.

مسجد جامع عباسی یا مسجد امام: این مسجد که با نام شاه عباسی نیز شناخته می شود به دست ماهرترین هنرمندان ایرانی ساخته شده و توجه جهانیان را به خود جلب کرده است. علیرضا عباسی هنرمند سرشناس عرصه خوشنویسی، خطاطی کتیبه های این مسجد را برعهده داشته است. علی اکبر اصفهانی نیز معمار این بنا بوده است. شیوه خاص بازتاب صدا در زیر گنبد شبستان اصلی آن یکی از دلایل شهرت آن می باشد. هنوز کسی علت علمی این پدیده را کشف نکرده است. اگر شما زیر گنبد این بنا بایستید و حتی به آرامی چیزی بگویید پژواک آن در چهار گوشه شبستان شنیده می شود.

سر در قیصریه: این سردر، در ورودی بازار سنتی اصفهان واقع شده است و دارای یک در اصلی و چهار درب فرعی می باشد. در گذشته یک حوض مقابل این سر در وجود داشته که در سال 1340 آن را تبدیل به باغچه کرده اند. ولی دوباره تبدیل به حوض شده است. این سر در با نهایت هنرمندی و زیبایی آراسته شده است. بازار قیصریه که در پشت این سردر قرار دارد دارای دو طبقه می باشد. البته در گذشته یک طبقه بیشتر از آنچه امروز برجای مانده وجود داشته است. در سقف این سردر آثار نقاشی زیبا و دیدنی وجود دارد. این بازار یک معدن غنی از انواع صنایع دستی و آثار سنتی است. هر آنچه را که بخواهید می توانید در آنجا بیابید. مطمئنا هیچ کس دست خالی از آنجا بیرون نخواهد آمد.

رزرو ویلا در اصفهان

اصفهان به عنوان یکی از مهم ترین و پرطرفدارترین مقاصد گردشگری در بین ایرانیان شناخته می شود. تعداد مسافران این شهر هر ساله عدد بزرگی را خلق می کند. طبیعی است که هر کسی مسافر یکی شهر می شود نیاز دارد منزلگاهی برای اقامت و استراحت در آنجا داشته باشد. در این شهر زیبا با وجود هتل های بسیار، باز هم برای مسافران مشکل پیدا کردن اقامتگاه به وجود می آید. زیرا ممکن است به دنبال جایی باشند که امکانات خوب و ویژه ای داشته باشد. اگر به دنبال اجاره ویلا استخردار در اصفهان هستید و می توانید گزینه ایده آل خود را با قیمتی بسیار مناسب در سایت لوکس ویلا بیابید. اقامت خوشی را برایتان آرزو می کنیم.