مدت زمان خواندن این مطلب : 8 دقیقه
شهر زیبا و تاریخی اصفهان، چنان سرشار از زیبایی های معماری و هنری است که شاید یک سفر چند روزه برای شناخت همه جاذبه های آن کافی نباشد. مشهور ترین دیدنی های توریستی این شهر همچون میدان نقش جهان، پل خواجو، مسجد شاه، بازار قیصریه و عالی قاپو همگی آوازه ای جهانی داشته و در فهرست دیدنی ترین آثار معماری تاریخ جهان ثبت هستند. البته این ها تنها جاذبه های این شهر نیست. این کلان شهر مهم، یکی از مراکز اقتصادی کشور نیز به حساب می آید. در این یادداشت قصد داریم یکی از دیدنی های شاید کمتر شناخته شده این شهر یعنی مناره چهل دختران را به شما معرفی نماییم.
پیش از ورود به ویژگی ها و معرفی مناره چهل دختر، پیشنهاد کنیم که در سفر به اصفهان، حتما به سراغ مراکز خرید اصفهان هم بروید. درباره مناره چهل دختر پیش از هر چیز باید گفت که این مناره یکی از آثار تاریخی اصفهان مربوط به قرن ششم هجری قمری می شود که در تاریخ 15 آذر 1314 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده. مناره چهل دختر در خیابان سروش اصفهان قرار گرفته و از آجر ساخته شده.
کتیبه ها و تزئینات این مناره از نظر تاریخی بسیار ارزشمند می باشند. این بنا از لحاظ قدمت در واقع دومین مناره دارای تاریخیست که در ایران وجود دارد و جزئی از 5 مناره کهن ایران محسوب می شود. این مناره تنها مناره تکینه کتیبه دار اصفهان است و از این منظر نیز واجد ارزش زیادی می باشد.
درباره مناره چهل دختران، روایات و افسانه های محلی زیادی بر سر زبان هاست. در روزهای دور مردمان اصفهان باور داشتند که مناره چهل دختران بخت دختران را باز می کند. از این رو در آن روزگار رسم بر این بوده که دختران دم بخت اندکی گردو خریداری کرده و گردوها را در پای پله های آن می شکستند و با کمی کشمش به مردم تعارف می کردند تا بخت شان باز شود. نقش بستن آیاتی از سوره طه بر کتیبه های این مناره که مربوط به ازدواج و جواب مثبت خواستگار می شود نیز تأیید کننده این روایات می باشد.
مناره چهل دختران اصفهان مربوط به قرن ششم هجری قمری و سال 501 در دوره پادشاهی سلطان محمد بن ملکشاه سلجوقی بوده. بر خلاف دیگر مناره های تاریخی شهر اصفهان که از سازندگان و سال دقیق احداث آنها اطلاع دقیقی در دست نیست، به علت ثبت این موارد در کتیبه دیواره این بنا، زمان ساخت و سازنده مناره چهل دخترون کاملاً مشخص می باشد.
اگر از اهالی محله های اطراف مناره چهل دخترون درباره نام این مناره بپرسید، آن را با عنوان گارلند نیز می شناسند. گارلند یکی از مبلغین مسیحی اهل انگلیس اوایل قرن بیستم بوده که در یکی از منازل نزدیک به این مناره زندگی می کرده. او بر روی تشویق یهودیان اصفهان به دین مسیحیت تلاش داشته. او زبان فارسی را نیز به راحتی صحبت می کرده و بعد از مرگ در قبرستان ارامنه اصفهان دفن شده. منزل او نیز که این روزها تخریب شده و مکانش نامشخص است به نام عمارت گارلند شناخته می شده و به علت نزدیکی این عمارت به این مناره، آن را مناره گارلند نیز می خواندند
اما این که این مناره را به نام چهل دختر یا چهل دختران می شناسند هنوز به طور دقیق مشخص نشده. این نام نامیست که در برخی دیگر از شهرهای ایران همچون شاهرود، سمنان، دامغان، نائین و یزد در ادوار گوناگون تاریخی بر برخی از ساختمان های آرامگاهی یا زیارتگاهی گذاشته شده. در اصفهان قدیم نیز حداقل چهار مکان تاریخی دیگر به این نام شناخته می شدند که همه آنها در قبرستان ها و یا نزدیکی آنها بوده اند. چهل در همه ادیان و مذاهب عددی مقدس و نشان دهنده دوره کمال بوده و واژه دختر نیز نشانگر وجه زنانه می باشد. به نظر می رسد شاید در نزدیکی این مناره، قبرستان یا معبدی مقدس متعلق به بانوان وجود داشته.
این حدس از آن روست که تعدادی دیگر از ساختمان های مقبره ای ایران که عنوان چهل دختر را بر خود دارند، با عناوین دیگری نیز مانند بانو، خاتون، بی بی و یا دختر و مادر نیز نامیده می شوند. اغلب این آرامگاه ها از جمله زیارتگاه هایی بوده اند که تنها اختصاص به زنان داشته و ریشه در عقاید دوران پیش از اسلام در ایران و باور به ناهید یا خدابانوی آناهیتا که خدای آب بوده، داشته اند.
مناره ها در ایران از معماری خاصی برخوردارند. از زمان پیش از اسلام نیز، مناره هایی از دوره ساسانیان و اشکانیان به جا مانده. از مناره دوره ساسانیان، توده بزرگی از سنگ و گچ باقیست که در ابتدا به شکل چهارضلعی بوده و بلندای آن 33 متر بوده. اولین مناره بعد از اسلام نیز مناره مسجد شوش بوده که استوانه شکل بوده و پلکان داخلی داشته. اما مناره چهل دختران از آجر ساخته شده و یک میله مدور به بلندای 24 متر می باشد که اگر ارتفاع پایه آن را هم حساب کنیم، بلندایش در مجموع به 29 متر می رسد.
تزئینات این مناره همانند جنس خود آن از آجر بوده و دارای سه کتیبه می باشد. دو تا از این کتیبه ها به خط کوفی و دیگری به خط نسخ هستند. بالاترین کتیبه مناره چهل دخترون که به خط کوفی و به صورت آجری برجسته ایجاد شده، شامل 5 آیه نخست سوره طه است. دیگر کتیبه به خط نسخ، دربردارنده عباراتی مذهبی بوده که بخش هایی از آن از بین رفته. اغلب پژوهشگران، ارزش اصلی کتیبه های این مناره را در خط نسخ آن می دانند. دلیل آن هم این می باشد که این مدل نوشتار این مناره را از دیگر مناره ها و سازه های مشابه متفاوت نموده.
البته برخی دیگر از پژوهشگران بر این باورند که خط این کتیبه نسخ نبوده و خط ثلث ابتدایی می باشد. در این کتیبه که به زبان عربی و در 6 خط نوشته شده، نام وقف کننده این مناره ابی الفتح نهوجی آمده و گفته شده که این مناره از دارایی سپهسالار ابولفتح نهوجی و برای تقرب او به خداوند ساخته شده. آیات سوره طه نیز که در کتیبه های این بنا آمده، خواصی همچون گرفتن جواب مثبت در خواستگاری، آسان شدن ازدواج، برآورده شدن حاجات بزرگ و موارد دیگر داشته. نقش ستاره شش پر نیز در آجرکاری های این مناره چهل دختران به چشم می خورد.
مناره چهل دختر به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری اصفهان، در محله جوباره اصفهان، میدان قدس یا طوقچی این شهر و در خیابان سروش واقع شده. در سال 1390 نیز شهرداری اصفهان، خیابانی فرعی ما بین خیابان سروش و خیابان کمال در برابر مسجد الغفور به نام صاحب الزمان احداث کرد که از کنار این مناره رد می شود. از هتل های نزدیک به این مناره می توان به هتل عال قاپو، هتل عباسی و هتل شیخ بهایی اشاره نمود. جاذبه های تاریخی دیگری نیز همچون مسجد مصری، مناره مسجد علیپ، خانه قزوینی ها و منار ساربان نیز در نزدیکی این مناره هستند.
پیشنهاد ویژه ما به شما در سفر به اصفهان و بازدید از این مناره زیبا و دیگر دیدنی های تاریخی این شهر این است که سری نیز به شهرستان چادگان اصفهان زده و از جاذبه های این منطقه از اصفهان نیز بازدید نمایید. در این منطقه می توانید از تجربه جاذبه هایی همچون دهکده تفریحی زاینده رود، آرامگاه کاوه آهنگر، برج کبوترخانه و نیز از تفریحاتی مانند اسکله قایقرانی با قایق های موتوری و پدالی، باشگاه اسب سواری، زمین های بسکتبال و والیبال و فوتبال و باند فرود هلی کوپتر لذت ببرید.
آدرس مناره چهل دختران: اصفهان، محله جوباره، میدان قدس یا طوقچی، خیابان سروش
در سفر به شهر اصفهان اگر اقامت در شهرستان چادگان و یا دیگر مناطق ییلاقی اطراف اصفهان مانند ناژوان را انتخاب نمایید، می توانید در وبسایت ما به جستجوی بهترین موارد مربوط به اجاره باغ ویلا در اصفهان بر آیید. اغلب این باغ ویلاها دارای استخر هستند که تحت عنوان اجاره ویلا استخردار در اصفهان قابل جستجو می باشند. بی تردید از رزرو و اقامت در این ویلاها، سفری رویایی و فراموش نشدنی را برای شما رقم خواهند زد.
اصفهان، محله جوباره، میدان قدس یا طوقچی، خیابان سروش
رایگان
ساعات بازدید از این جاذبه
شنبه
24 ساعتهیکشنبه
24 ساعتهدوشنبه
24 ساعتهسهشنبه
24 ساعتهچهارشنبه
24 ساعتهپنجشنبه
24 ساعتهجمعه
24 ساعته