عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد

برای افرادی که علاقه مند به بازدید از بناهای تاریخی هستند، عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد یکی از دیدنی ترین آثار تاریخی ایران محسوب می شود. قدمت عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد که به کاخ عشرت آباد نیز معروف است، به دوران قاجار باز می گردد و از تاریخی ترین بناهای تهران به شمار می رود. نامگذاری این عمارت از ظاهر کلاه فرنگی جالب آن الهام گرفته و به صورت هشت ضلعی ساخته شده است. عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد در سال ۱۲۹۱ قمری بنا شد و در تاریخ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ با شماره ثبت ۶۴۸ به عنوان آثار ملی ثبت گردید. این عمارت سمت شرق تهران و در میدان عشرت آباد بنا شده است و یکی از آثار مهم ملی به شمار می رود.

عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد کجاست و مسیر دسترسی به آن

کاخ ییلافی عشرت آباد یکی از تاریخی ترین جاهای دیدنی تهران به شمار می رود که در خاور تهران، میدان عشرت ‌آباد (میدان سپاه)، جای گرفته است. این عمارت در اطراف تهران ساخته شده است و هتل های مختلفی در مجاورت آن وجود دارند. با آنکه عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد یکی از دیدنی ترین بناهای تاریخی می باشد، اما متاسفانه بخت با آن یار نبود و پس از سرنگونی حکومت قاجار آسیب های بسیاری به آن وارد شد. سرانجام این عمارت به شهربانی واگذار شد و با نام پادگان شهربانی و یا عشرت آباد، معرفی شد. به همین دلیل تاریخچه عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد با نظام همراه شد و از دسترس عموم خارج شد. در حال حاضر نیز این کاخ در پادگان نیروی هوایی سپاه واقع شده است و همچنان آثار تخریب گلوله در آن دیده می شود.

آدرس عمارت کلاه فرهنگی عشرت آباد: تهران، میدان عشرت ‌آباد (میدان سپاه)، پادگان عشرت ‌آباد (پادگان ولیعصر)، بزرگراه صیاد شیرازی

معرفی عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد

این ساختمان، یک عمارت شاهی است و در گذشته اقامتگاهی برای برگزاری جشن ها، عروسی و تفریحات ناصرالدین شاه بوده است. درختان بلند و تنومند منظره این کاخ را بسیار چشم نواز کرده اند و طبیعت اطراف ساختمان را بی نظیر ساخته اند. عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد یک ساختمان چهار طبقه است که دور تا دور آن سی خانه با دو اتاق کوچک قرار دارد. در گذشته ساختمان های عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد به زنان ناصرالدین شاه اختصاص داشت و طبقه سوم عمارت نیز شاه نشین بود. باز شدن پنجره های ساختمان های داخل باغ به سمت حوضی که در مرکز آن وجود دارد، منظره ای بی همتا را به وجود آورده بود که هر کسی را به وجد می آورد. اما عمارت کلاه فرنگی عشرت دارای پیشینه ای تاریخی است و اتفاقات بسیاری برای این بنا رخ داده است که در حال حاضر ظاهر آن با گذشته متفاوت شده است.

معنی کلاه فرنگی چیست؟

پس از شناخت کاخ کلاه فرنگی عشرت آباد شاید اولین سوالی که در ذهن شما ایجاد می شود این است که چرا کلاه فرنگی؟ درواقع در گذشته که این امر بیشتر به زمان قاجار مرتبط است، کوشک های کلاه فرنگی ساخته می شد که معمولا این کاخ ها محل تفریحات شاهنشاهی و برگزاری مراسم ها بود. ظاهر این کاخ ها به صورت کلاه فرنگی است و یا از معماری هشت ضلعی برخوردار می باشد.

پیشینه عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد

کاخ کلاه فرنگی عشرت آباد، در منطقه شرقی تهران(منطقه شمال شرقی تهران قدیم) واقع شده و در زمان های مختلف اتفاقات زیادی را پشت سر گذاشته است. این عمارت در روزگاران قدیم به همراه 32 خانه دو اتاقه و باغی بزرگ در اختیار ناصرالدین شاه و زنان آن قرار داشت. اما پس از باژگون شدن حکومت قاجار، تمام باغ کلاه فرنگی عشرت آباد به همراه اتاقک های آن به نیروهای نظامی تحویل داده شد. همچنین در این عمارت زندانی با نام عشرت آباد وجود داشت که در سال ۱۳۴۲ آیت الله خمینی به مدت یک ماه و هفت روز در آن محبوس بود. چندی نگذشت که نیروهای گارد پهلوی این عمارت را محاصره کرده و کاخ کلاه فرنگی عشرت آباد جزوی از دارایی رژیم پهلوی شد. اما پس از رخداد انقلاب اسلامی، این عمارت به سپاه پاسداران تغلق گرفت. در نهایت عمارت زیبای عشرت آباد به نیرو هوایی سپاه اختصاص یافت و به «پادگان ولیعصر» تغییر نام داد.

معماری عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد

معماری کاخ کلاه فرنگی یکی از زیبا ترین و اصیل ترین معماری های ایرانی به شمار می رود. با آنکه ناصرالدین شاه پس از سفر خود به فرنگ این ساختمان را احداث کرد اما معماری داخل این بنا کاملا ایرانی بوده و فضایی سنتی اما در عین حال مدرن را به افراد القا می کند. درواقع عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد شامل یک باغ بزرگ و باصفا می شود که در آن یک برج چهار طبقه به همراه 32 ساختمان قرار گرفته است. وجود حوض و فواره های مختلف آن که در مرکز عمارت قرار گرفته است، زیبایی باغ را تا چندین برابر بیشتر کرده است. همچنین کاشی کاری و مقرنس کاری هایی که در چهار طبقه ساختمان عشرت آباد دیده می شود، آن را به بنایی بی رقیب تبدیل کرده است. طراحی برج به شکلی است که طبقه چهارم پوششی شیروانی دارد و طبقه سوم شاه نشین است. طبقه سوم نیز با آیینه کاری تزیین شده و فضایی بسیار جذاب را به بینندگان هدیه می دهد. البته در دوران های گوناگون این عمارت با تغییرات ناخوشآیندی همراه شد و درحال حاضر یک ساختمان نظامی است.

بازسازی

به دلیل قرار داشتن کاخ کلاه فرنگی عشرت آباد در پادگان و تصرف محوطه اطراف آن، در میانه ‌های دهه هشتاد خورشیدی، پروژه ساخت گذر بزرگراه صیاد شیرازی از کنار عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد به دست شهرداری تهران آغاز شد. البته پس از مدتی در طی نشستی که میان ارگان های شهرداری، سپاه پاسداران و سازمان میراث فرهنگی برگزار شد، قرار بر این شد که این عمارت به بنای فرهنگی و موزه تبدیل شود. زیرا نقش و نگار ها و آیینه کاری های زیبای طبقات همچنان پابرجاست و به این قسمت از ساختمان آسیبی وارد نشده است. همچنین عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد یکی از معدود بناهای خاصی است که تمام هنرهای سده سیزدهم هجری خورشیدی، را در خود جای داده است و می تواند گزینه ای عالی برای تبدیل شدن به موزه ای بی همتا باشد.

جاذبه های گردشگری اطراف

از آنجاکه عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد به ساختمانی نظامی تغییر حالت داده و در حصار پادگان قرار دارد، بازدید همگانی از این عمارت مقدور نیست. اما اگرعلاقه مند هستید از بناهای تاریخی مشابه این عمارت که در تهران بنا شده اند دیدن کنید، ما به شما مکان های زیبای زیر را پیشنهاد می کنیم:

شمس العماره: شمس العماره یکی از بناهای تاریخی مهم شهر تهران به شمار می رود که به‌ عنوان اولین برج بلند تهران شناخته می شود. شما می توانید در تمام روزهای سال به غیر از تعطیلات رسمی و ایام وفات، از بنای تاریخی شمس العماره بازدید کنید. همچنین هزینه بازدید از این کاخ برای عموم مردم 14 هزار تومان و برای افراد خارجی 50 هزار تومان می باشد.

کاخ نیاوران: کاخ نیاوران نیز یکی دیگر از پرطرفدار ترین بنا های تاریخی ایران است که در شمیرانات جای گرفته است. این کاخ در شمال شرقی باغ نیاوران قرار دارد و در تاریخ ۶ خرداد سال ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردید. کاخ نیاوران از بخش های مختلفی تشکیل شده و دارای موزه بزرگی است که جلوه خاصی به کاخ بخشیده است.

قصر یاقوت: قصر یاقوت تهران از بناهای به جای مانده از دوره قاجاریه و حکومت ناصرالدین‌ شاه است و به دلیل جوه و شکوهی که دارد برای بازدید عموم قرار گرفته است. این بنا که به کاخ سرخه حصار نیز معروف است.

کاخ فرح آباد: کاخ فرح آباد که به قصر فیروزه ای تهران محبوب است در انتهای خیابان پیروزی واقع شده. این بنای تاریخی در دوره قاجار و به دستور مظفرالدین شاه قاجار ساخته شد. این قصر به شکل نیم دایره بنا شده و معماری آن از طرح کاخ تروکادرو پاریس الهام گرفته است. البته توجه داشته باشید این کاخ به نیروی دریایی اختصاص داشته و بازدید از آن تنها با وقت قبلی امکان پذیر می باشد. این بنا از سه طبقه و گنبد فیروزه ای رنگ زیبایی برخوردار است که ایوان های آن بدون سقف می باشد.