موزه فرش ایران

موزه فرش ایران یکی از مهم ترین و در عین حال جذاب ترین موزه های ایران است که در تاریخ 22 بهمن سال 1356 به دستور فرح پهلوی افتتاح شد. در این موزه مجموعه ای بزرگ و بی نظیر از بهترین فرش های ایران وجود دارد  که بهترین فرش بافان و طراحان فرش و گلیم آن ها را ساخته و پرداخته اند. در این موزه شما می توانید منتخبی از بهترین آثار هنرمندان ایرانی در زمینه یکی از مهم ترین و کهن ترین هنرهای این مرز و بوم را ببینید.

موزه فرش ایران کجاست و مسیر دسترسی به آن

موزه فرش در  ضلع شمالی پارک لاله تهران و تقاطع دکتر فاطمی با خیابان کارگر شمالی واقع شده است. برای رسیدن به این موزه چند مسیر در پیش روی شما قرار دارد.شما می توانید از طریق مترو خود را به ایستگاه انقلاب اسلامی برسانید و از درب خروجی رو به کارگر شمالی بیرون بیایید و سپس از طریق تاکسی و یا پیاده به پارک لاله و از آنجا به موزه فرش بروید.

یک راه دیگر آن است که با تاکسی خود را به میدان ولیعصر و از آنجا به میدان فاطمی برسانید و مسیر دوم را به سمت پارک لاله سوار شوید. سومین راه این است که با استفاده از اتوبوس های بی آرتی خط شهید چمران به ایستگاه باقرخان بروید. البته بی آرتی های خط آزادی نیز به سمت کارگر شمالی و تقاطع فاطمی حرکت می کنند. این مسیر در طرح ترافیک واقع است و بهتر است به جای استفاده از خودروی شخصی با وسایل عبور و مرور جمعی بروید.

آدرس موزه فرش ایران: تهران، میدان انقلاب، خیابان کارگر شمالی، تقاطع دکتر فاطمی ضلع جنوبی شرقی چهارراه، موزه فرش ایران

تلفن موزه فرش تهران: 88962703-021

معرفی موزه فرش ایران

در سال 1356 در ضلع شمالی پارک لاله موزه ای ساخته شد که هدف از احداث آن به رخ کشیدن هنر اصیل ایرانی در پیش چشم جهانیان بود. در این موزه نفیس ترین فرش های ایرانی را که ساخته و پرداخته دستان هنرمندان درجه یک کشور هستند می توانید مشاهده نمایید. در دنیای موزه فرش ایران که غرق شوید تمامی باغ های خیال را با خطوط موزون و رقصان در جلوی چشمانتان می توانید متصور شوید. از آنجایی که فرش های ایرانی شهرتی جهانی دارند، بسیاری از توریست های ملل مختلف نیز از این موزه استقبال به عمل آورده اند.

هر منطقه از کشور ایران دارای نقشه فرش های متفاوتی از سایر نقاط می باشد. در این موزه تلاش شده تا از هر منطقه فرشی به نمایش دربیاید. در حقیقت با احداث این موزه زمینه ای برای پژوهش در هنر و صنعت فرش ایرانی فراهم آمده است. البته در این موزه گلیم های بسیار زیبا و اصیلی هم به نمایش درآمده اند. تزئینات نمای بیرونی ساختمان موزه شبیه به دار قالی ساخته شده اند. شما با گردش در فضای موزه فرش ایران می توانید بهترین نمونه های قالی ایرانی از قرن نهم هجری تا عصر کنونی را مشاهده نمایید و از زیباییشان شگفت زده شوید.

در کل 135 تخته فرش در این موزه به نمایش درآمده است که بسیاری از آن ها از شهرهایی مانند تبریز، هریس، کاشان، کرمان، اصفهان به این موزه رسیده اند. یکی از آثاری که در این موزه به شدت خودنمایی می کند قالیچه ای است که نقوش آن شرح داستان های حماسی شاهنامه بایسنقری را به نمایش درآورده اند. یکی دیگر از اهداف تشکیل موزه فرش ایران فراهم آوردن بستری برای برگزاری نمایشگاه های فرش ایرانی و خارجی از سایر نقاط جهان می باشد. در این نمایشگاه ها انواع بهترین فرش های دستباف و گلیم با قیمت مناسبتر از بازار عرضه و به فروش رسانده می شود.

معماری موزه فرش ایران

این موزه در فضایی به وسعت 12 هزار متر مربع ساخته و پرداخته شده است. فضای اصلی موزه در ابتدا در سال 1340 به شکل فضای گالری ساخته شده بود که به نتیجه نرسید و این بنا 15 سال متروکه باقی ماند. در سال 1355 تصمیمی دوباره برای ساخت آن گرفته شد و در نهایت در سال 1356 رسما به عنوان موزه فرش به بهره برداری رسید. ساختمان فعلی موزه دارای مساحتی به اندازه 3400 متر مربع می باشد. معماری این بنا توسط فردی با نام عبدالعزیز فرمانفرمائیان انجام پذیرفته است. این فرد معمار ورزشگاه آزادی نیز بوده است.

استاد فرمانفرمائیان از نوادگان یکی از خاندان های پر نفوذ قاجاری بوده و از جمله بنیان گذاران قوانین نظام مهندسی مدرن در ایران بوده است. فضای داخلی ساختمان موزه دارای دو تالار می باشد که در هر دو تالار فرش ها و گلیم های متنوع به نمایش درآمده اند. طبقه همکف موزه نیز محل برگزاری نمایشگاه های مختلف دائمی فرش می باشد. نمایشگاه های فصلی نیز در طبقه دوم موزه برگزار می شوند. نمای بیرونی موزه با تزئیناتی مشابه دار قالی آراسته شده است و به همین خاطر توجه بسیاری از گردشگران را به خود جلب می کند.

تاریخچه موزه فرش ایران

در سال 1340 خورشیدی در فضای فعلی موزه فرش، ساختمانی به منظور ایجاد گالری ساخته شد ولی ساخت آن به نتیجه نرسید و بنای آن 15 سال به صورت بلاتکلیف رها شده بود. تا اینکه در سال 1355 فرح پهلوی دستور ساخت موزه فرش در این مکان را داد. ساخت موزه حدود یک سال به طول انجامید تا آنکه در تاریخ 22 بهمن 1356 این موزه رسما افتتاح گردید و آغاز به کار کرد. فعالیت این موزه پس از انقلاب نیز ادامه پیدا کرد و تا امروز پا برجاست. آثار به نمایش درآمده در موزه فرش از اقصی نقاط ایران آورده شده و گستره بزرگی از تاریخ فرش ایران را در برمی گیرد.

قسمت های گوناگون موزه فرش

فضای داخلی موزه فرش ایران به صورتی طراحی شده است که در عین مدرن و به روز بودن، حال و هوایی ایرانی و سنتی نیز داشته باشد. اساسا به محض ورود به فضای حیاط موزه، طراحی چشم نواز بدنه آن توجه گردشگران و علاقه مندان به هنر را به خود جلب می کند. البته فضای موزه چندان گسترده نیست و محدود می باشد. ولی مهم این است که این همه زیبایی آفرینی در فضایی محدود، به طور زیرکانه ای گنجانده شده است. در ادامه به معرفی بخش های داخلی موزه می پردازیم.

تالار اصلی موزه

این تالار در طبقه همکف واقع شده و یکی از نمایشگاه های دائمی برای نشان دادن فرش های قدیمی ایرانی و نیز قالی های مناطق مختلف ایران می باشد. در کل در این طبقه در حدود 150 قالی به نمایش درآمده که 135 تخته از آن ها متعلق به نواحی مختلف ایران از جمله کاشان، اصفهان، هریس، تبریز، کردستان و خراسان می باشد. در کل با گردش در فضای این تالار می توان هنر ایرانیان در بافت و طراحی فرش را به رخ تمامی مردم جهان کشید. نفیس ترین فرش ها در این فضا دیده می شوند.

تالار نمایشگاه های موقت

در طبقه بالای ساختمان موزه، تالاری ساخته شده که در آن نمایشگاه هایی به صورت فصلی و دائمی به منظور ارائه فرش های ایرانی و خارجی برپا می شود. از جمله نمایشگاه های جنجالی و مشهوری که در این تالار برگزار شده می توان به نمایشگاه طرح بته در سال 1365 اشاره کرد که با وجود جنگ با شکوه هر چه تمام تر برگزار شد. در این نمایشگاه فرش هایی از قرن دهم تا چهاردهم هجری به نمایش درآمدند. در این فرش ها طرح محرابی دیده می شد. البته قالی هایی هم با نقش گل برجسته که از قرن هشتم به جای مانده بودند نیز دیده می شد.

کتابخانه موزه فرش

این کتابخانه یکی از مهم ترین بخش های موزه می باشد. این کتابخانه تخصصی تعداد زیادی کتاب در حدود 3500 جلد را درون خود جای داده است. این کتاب ها به زبان های مختلف دنیا از جمله فارسی، عربی، انگلیسی، فرانسه و آلمانی می باشند. در واقع این کتابخانه یکی از گسترده ترین منابع تحقیقاتی برای علاقه مندان و دانشجویان حوزه فرش و هنر می باشد. این گنجینه مطالعاتی نه فقط برای ایرانیان که برای هنرمندان و شرق شناسان سراسر جهان دارای ارزش و اهمیت بسیار بالایی است. زمانی که به موزه فرش رفتید بازدید از کتابخانه آن را فراموش نکنید.

سالن نمایش

یک سالن نمایش که دارای پرده اسکرین می باشد برای نمایش فیلم ها و  اسلایدهای عکس مرتبط با موضوعاتی از قبیل فرش، گلیم، قالی بافی و غیره تدارک دیده شده است. در این فضا می توانید ساعت ها بنشینید و از فضای خیال انگیز و دل نشین فرش بافی لذت ببرید. در دل بافت هر فرش و هر نقش گلیم و قالی داستانی نهفته است که با تماشای فیلم های این موزه می توانید با آن ها آشنا شوید و از دیدنشان لذت ببرید. از جمله دیگر کاربردهای سالن نمایش این موزه آشنا کردن مردم علاقه مند از ملل دیگر با فرش به عنوان یک هنر اصیل ایرانی است.

غرفه نمایشگاهی

در این موزه یک غرفه وجود دارد که در مجاورت سالن کتابخانه ساخته شده و در آن کتاب و محصولات فرهنگی مرتبط با فرش به فروش می رسد. بسیاری از گردشگران که توانایی خرید فرش های نفیس و گران قیمت را ندارند  از این قسمت سوغاتی ها و یادگاری هایشان را خریداری می نمایند. آثار دیدنی بسیار زیادی در این بخش وجود دارد. دانشجویان نیز برای انجام پروژه های تحقیقاتی دانشگاهشان از این بخش استقبال خوبی به عمل می آورند.

مشهورترین و خاص ترین فرش های موزه

تمامی فرش های موجود در موزه فرش ایران، از بهترین و نفیس ترین نمونه های کشور می باشند و هر کدام از آن ها به تنهایی معرف بخش مهمی از هنر ایران زمین هستند. نمی توان هیچکدام از آن ها را نفیس تر از دیگری دانست. یکی از یکی دیدنی تر، زیباتر و اصیل تر هستند. محال است که یکی از آن ها را ببینید و دل شما را نبرد. اما در هر حال سه نمونه فرش در این موزه وجود دارد که به دلایلی خاص نزد ایرانیان و اهالی دیگر نقاط جهان از شهرت و جایگاه ویژه تری برخوردارند. در ادامه به معرفی این سه فرش می پردازیم تا شاید دلایل شهرت خاص آن ها را حدس بزنید.

فرش ترنج دار قرن چهاردهم: این قالی که در سده چهاردهم هجری (یه سده پیش) بافته شده از جنس پنبه و ابریشم است و همین امر ارزش آن را دو چندان کرده است. این فرش به حدی لطیف و چشم نواز است که بازدیدکنندگان با دیدنش به وجد می آیند.

قالیچه های دوره بایسنقری: شاگردان استاد موسوی سیرت در کارگاه های قالی بافیشان، فرش هایی را بافته اند که در آن ها داستان های شاهنامه فردوسی متعلق به دوره بایسنقر میرزا به تصویر درآمده اند. این قالیچه ها علاوه بر ارزش هنری دارای ارزش ادبی نیز می باشند.

قالیچه میرزا کوچک خان جنگلی: این قالیچه که توسط هنرمندان کاشانی بافته شده دارای ابعاد 130 در 120 می باشد. در این قالیچه تصویر میرزا کوچک خان در حالی که لباس نظامی بر تن دارد و کلت کمری بسته دیده می شود. در قسمت بالایی قالیچه، یادداشتی بافته شده که بر طبق آن بافت فرش در کارخانه ملا محمود انجام پذیرفته و می توان حدس زد که قدمت آن به اواخر دوره قاجار بازمی گردد.

ساعات بازدید از موزه فرش و قیمت بلیط ورودی به آن

این موزه همه روزه به جز ایام سوگواری خاص که تعطیل رسمی باشند و نیز روزهای دوشنبه (روز تعطیلی موزه ها) از ساعت 9 صبح تا 18 پذیرای علاقه مندان و گردشگران می باشد. قیمت بلیط ورودی  به این موزه برای گردشگران ایرانی 5 هزار تومان و برای گردشگران خارجی 50 هزار تومان می باشد. عکاسی در این موزه اگر بدون فلش باشد آزاد است. حتی اگر راهنمای موزه در آن اطراف نبود برای جلوگیری از آسیب دیدن فرش ها از استفاده از فلش خودداری کنید.

جاهای دیدنی اطراف موزه فرش ایران

شهر تهران به لحاظ تاریخی موقعیتی بسیار ویژه دارد و پایتخت چند دوره از تاریخ ایران بوده است. سه دوره از تاریخ معاصر و یک دوره از سده پیش. اگر چه تهران تا پیش از دو سده قبل شهر شناخته شده و متمدنی از ایران نبود و تنها به واسطه ری شناخته می شد اما در دو سده اخیر وضعیتش به طور کلی متفاوت شده و از چند دوره تاریخی آثار جالب توجهی را در دل خود جای داده است. اگر روزی به بازدید از موزه فرش رفتید، می توانید از چند موزه دیگر در نزدیکی آن بازدید به عمل بیاورید. در ادامه به معرفی چند نمونه از جاهای دیدنی تهران که در اطراف این موزه قرار دارند می پردازیم.

موزه هنرهای معاصر: این موزه یکی از مهم ترین و در عین حال مشهورترین موزه های ایران است که همزمان با موزه فرش در سال 1356 تاسیس گردید. در این موزه می توانید گنجینه ای بزرگ از هنر مدرن اروپا و امریکا را مشاهده نمایید. آثار بسیاری از مشهورترین هنرمندان جهان در این موزه نمایش داده می شوند. این موزه همپای بسیاری موزه های هنر مدرن جهان دارای ارزش می باشد. حدود هفت دقیقه پیاده روی برای طی کردن هفتصد متر برای رسیدن به موزه هنرهای معاصر لازم است. این مسیر را از طریق خیابان دکتر فاطمی طی کنید.

پارک لاله: این پارک از جمله نوستالوژیک ترین و خاطره انگیزترین پارک های تهران است که در فاصله ای اندک از موزه واقع شده است. برای رسیدن به این پارک مسافتی در حدود 800 متر پیش روی شما قرار دارد که با پیاده روی در عرض ده دقیقه می توانید آن را طی کنید. این مسیر نیز از طریق خیابان دکتر فاطمی باید پیموده شود.

کلیسای سرکیس مقدس: این کلیسا دارای یک معماری تلفیقی از دوران گوتیک و عصر جدید ارمنستان می باشد. به کلیسای سرکیس مقدس لقب بزرگترین کلیسای پایتخت را داده اند. این کلیسا نیز در منطقه 6 واقع شده است. و برای رسیدن به آن باید از خیابان حجاب وارد بلوار کشاورز شوید و از آن جا به بلوار کریم خان زند بروید. اگر ترافیک نباشد 6 دقیقه و اگر ترافیک باشد حدود 9 دقیقه در راه خواهید بود.