خانه ملاباشی اصفهان (خانه معتمدی)

خانه ملاباشی اصفهان که با نام خانه معتمدی هم شهرت دارد از سه دوره زندیه و قاجاریه و صفویه برجای مانده است. این خانه در گذشته متعلق به ملاباشی بوده ولی چون در دهه هشتاد توسط فردی با نام دکتر معتمدی این خانه را خریده و بازسازی و مرمت کرده است. نکته جالب در خصوص این خانه  این است که مالک جدید و پسرش هم اکنون در آن زندگی می کنند.

معرفی خانه ملاباشی اصفهان

خانه ملاباشی اصفهان یا همان خانه معتمدی یکی از زیباترین خانه های تاریخی شهر اصفهان و به بیان درست تر ایران است که با معماری اصولی و تزئینات زیبا و چشمگیرش چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند. با وجود آنکه معماری این خانه بسیار مشهور و فوق العاده است اما علت اصلی شهرت این خانه تاریخی ماجرایی است که در خصوص آن، گفته می شود و واقعیت دارد. این عمارت باشکوه اکنون برای بازدید عموم، بازگشایی شده  است. در شهر زیبای اصفهان آثار تاریخی بسیار زیبا و با قدمت بالاتری وجود دارد اما اگر این خانه شهرتش زبانزد است داستانی دارد که در ادامه این یادداشت به شرح آن خواهیم پرداخت با لوکس ویلا همراه باشید.

تاریخچه خانه ملاباشی اصفهان

پس از انجام بررسی ها و کاوش های باستان شناسی بر روی خانه معتمدی، پژوهشگران به این نتیجه رسیدند این خانه در سه دوره صفویه، زندیه و قاجاریه ساخته شده و تکامل یافته است. آثار معماری هر سه دوره مذکور را در این خانه می توان مشاهده نمود. اما نام ملاباشی در دوران قاجار بر روی این خانه نهاده شد. در این خانه دو سردابه وجود دارد که با بررسی آن ها به خوبی می توان تفاوت معماری صفوی و قاجاری را دریافت. این تفاوت ها حتی در معماری حیاط این بنای تاریخی نیز به خوبی قابل مشاهده هستند. سقف سردابه صفوی به صورت طاقی شکل است ولی سقف سرداب قاجاری به صورت تخت و از جنس چوب می باشد. قسمت تابستان نشین این خانه نیز از دوران باشکوه زندیه برجای مانده است. به علت بازسازی و مرمت این خانه، تنها بخش اندکی از تزئینات زیبایی که در دوران زندیه بر روی آن انجام پذیرفته باقی مانده است. هم اکنون در حیاط خانه ملاباشی اصفهان نقاشی ها و کاشی کاری ها دوره معاصر قابل مشاهده می باشد.

ملاباشی که بود؟

ملاباشی یکی از منجمین روحانی مورد اعتماد ناصرالدین شاه بود که به علت ناآرام بودن جو تهران که آشفتگی اش به اصفهان نیز کشیده شده بود، به اصفهان آمد تا جو را آرام کند. مهاجرت او به اصفهان به دستور ناصرالدین شاه انجام پذیرفت. ملاباشی پس از ورود به اصفهان وارد این خانه شد و از آن پس این خانه با نام خانه ملاباشی اصفهان شناخته شد. در خصوص علت ناآرامی جو تهران و اصفهان باید گفت که پسر ارشد ناصرالدین شاه مشهور به ظل السلطان، زمانی که به حکمرانی رسید ظلم و ستم فراوانی را بر مردم و حتی حیوانات روا داشت. از نظر عده بسیار زیادی این فرد بود که باعث انقراض ببر میانکاله در مازندران شد. او به شدت با همسرش اختلاف داشت و برای آزار او رفتارهای خلاف عرف بسیار زیادی را از خود بروز می داد.

همسر ظل السلطان زمانی که از کارهای وی به تنگ آمد برای چاره جویی به نزد یکی از معتمدین آن زمانی یعنی آخوند آقا نجفی در اصفهان رفت و همان جا ماند. این موضوع باعث شد که خشم ظل السطان برافروخته تر گردد تا آن حد که به تمام پسرانش دستور داد که هرکسی که مادرشان را بکشد، نیمی از املاک و اموالش را به وی خواهد بخشید. دادن این دستور همان و ناآرام و متشنج شدن جو اصفهان همان. ناصرالدین شاه تصمیم گرفت نهادی فرهنگی و مذهبی در اصفهان بنا کند تا این ناآرامی و تشنج به پایان برسد و به همین خاطر ملاباشی را به اصفهان فرستاد و او در خانه ای که اکنون نامش خانه ملاباشی اصفهان می باشد، ساکن شد و چنین نهادی را در آنجا برپا کرد. علت زیاد بودن درب های این خانه نیز آن است که آنجا تبدیل به بنایی برای عموم مردم شده بود. هنوز کسی اطلاعی از مالک این خانه در دوران صفویه ندارد.

بسیاری از مورخین علت رفتار پر از عقده و غیرطبیعی ظل السلطان را آن می دانند که چون مادرش از ایل قاجار نبود، ناصرالدین شاه او را به عنوان ولیعهد انتخاب نکرده بود. او از انجام هیچ کاری برای قدرت نمایی و عقده گشایی دریغ نمی کرد. البته در کنار ظلم و ستم هایی که مرتکب گردید و آسیب های فراوانی که به محیط زیست و حیوانات زد، چند کار مفید نیز انجام داد. از جمله اجیر کردن معلمان آلمانی برای تعلیم فنون رزم به سربازان ارتش و ساخت یک ارتش مدرن که لباس های اروپایی بر تن می کردند. او تصمیم داشت که تمام آثار دوران صفویه را نابود کند و به همین خاطر خسارات زیادی را از خود برجای نهاد که در کنار سایر لکه های ننگی قرار می گیرد که دیگر حاکمان قاجار از خود برجای نهاده بودند.

خانه ملاباشی اصفهان، فاصله بسیار کمی با خانه ملک التجار و آخوند آقانجفی داشت ولی در ابتدای ورود ملاباشی چندان بزرگ و زیبا نبود و تنها شامل دو پنج دری و یک بخش زمستان نشین می شد که از دوران زندیه برجای مانده بودند. اما پس از ورود و سکونت ملاباشی به این خانه یک شاه نشین و یک اتاق 9 دری به آن اضافه گردید که از زیباترین و دلنوازترین بخش های خانه به حساب می آیند. این خانه در دهه هشتاد خورشیدی توسط فردی متمول با نام دکتر معتمدی خریداری گردید و او بانی مرمت و بازسازی این خانه شد و تزئینات جدیدی به آن اضافه کرد. این خانه همچنان تحت مالکیت دکتر معتمدی می باشد و بسیاری از مردم آن را با نام خانه معتمدی می شناسند.

مرمت و بازسازی خانه ملاباشی اصفهان

دکتر معتمدی در سال 1380 خورشیدی خانه ملاباشی اصفهان را خریداری کرد و پس از آن برای ثبت ملی اش تلاش نمود تا در سال 1381 به ثبت ملی رسید. او  برای بازسازی خانه از چهره های مهم و استادکاران سنتی استفاده کرد. اکثر این استادکاران در زمان ساخت بنا مسن بودند و برخی از آن ها اکنون در قید حیات نمی باشند. مثلا مقرنس کار این بنا که تنها بازمانده نسل مقرنس کاران در این کار بود در مرمت خانه معتمدی، همکاری داشته و اکنون متاسفانه در قید حیات نمی باشد. بسیاری ازمردم به پاس زحمات دکتر معتمدی برای احیاء این بنا، خانه ملاباشی اصفهان را با نام خانه معتمدی می شناسند.

دکتر معتمدی برای ضد رطوبت و ضد زلزله سازی این بنا در حین مرمتش، تدبیر جالبی اندیشیده شده است. در زیر این خانه یک کانال کشی به طول هفت کیلومتر انجام پذیرفته است و در این کانال ها به ارتفاع ده سانتی متر خاک رس و نمک سنگین ریخته شده است. این کار دو فایده دارد یکی اینکه خاک زغال مانند بوگیر عمل می کند و نمک نیز مانند ضد حشره به کار می آید. مرمت این خانه تا سال 1396 به طول انجامید. به این ترتیب محمد معتمدی این خانه را از خطر تخریب نجات داد و پس از بازسازی با اشیای باستانی شخصی اش بر زیبایی آن افزود.

معماری خانه ملاباشی اصفهان

در هر گوشه ای که از این خانه قدم بزنید آثار و نشانه های معماری یک دوره تاریخی را می بینید. از دوران صفویه و زندیه گرفته تا قاجار و روزگار کنونی، نشانه هایی از سبک معماری خاص هر دوره در این بنای تاریخی برجای مانده است. آثار برجای مانده از دوران صفوی در این خانه دوبار مورد تخریب قرار گرفت. یکی در زمان بازسازی در دوره زندیه و دیگری در زمان ظل السلطان در دوره قاجاریه، ولی با این وجود همچنان آثار دوران صفویه در این بنا دیده می شود. در زمان زندیه و هنگام بازسازی خانه ملاباشی اصفهان، دو اتاق پنج دری و یک بخش زمستانه به این بنا افزوده شد.

در زمان ورود ملاباشی به این خانه در دوران قاجار، یک شبستان وسیع و یک اتاق نه دری به علاوه تزئیناتی بسیار زیبا به این بنا افزوده گردید. در عصر حاضر نیز با بازسازی که توسط دکتر معتمدی انجام پذیرفت، تزئینات جدید در کنار افزوده شدن سازه هایی برای افزایش استحکام بنا در این خانه اتفاقات جدید را رقم زده است. این خانه بخش های متعدد و زیبایی دارد که در ادامه این یادداشت به معرفی آن ها خواهیم پرداخت. برای آشنایی بیشتر با جاذبه های این بنای زیبا و دلفریب با ادامه این یادداشت همراه باشید. با اطلاعات جالب و خوبی در کنار شما خواهیم بود.

بخش های مختلف خانه ملاباشی اصفهان (خانه معتمدی)

خانه معتمدی هم اکنون به عنوان هتلی برای دیپلمات ها مورد استفاده قرار می گیرد و با دارا بودن شاه نشین و تابستان نشین و نورگیرهای زیبا فضایی گرم، شاد و صمیمی را بوجود آورده که حس و حال نوستالوژیک جالبی را به افرادی که آنجا را می بینند انتقال می دهد. این خانه دارای سه ورودی می باشد. البته به غیر از بخش های مهمان پذیر آن بخش های خدماتی و سرداب و حیاط های اندرونی وبیرونی به اقتضای کاربردی که داراند، دارای فضای بسته تری هستند. نورپردازی در بخش های مختلف این بنا به شیوه های متفاوتی انجام پذیرفته است. برخی از جاها دارای نورگیر و پنجره های ارسی رنگین هستند و برخی از بخش ها با نورهای رنگین از طریق سیم کشی برق به حالت مدرن روشن می شوند.

حیاط بیرونی خانه ملاباشی اصفهان

برای ورود به خانه ملاباشی اصفهان در ابتدا باید از حیاط بیرونی عبور کرد. این بخش از خانه بیش از سایر نقاط آن مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است، زیرا به علت قرار گرفتن در معرض طوفان و باران اسیدی به طور کامل، تخریب شده بود. در ابتدا پله های آن که به طبقه دوم می رسیدند به طور کامل بازسازی شد. یک اتاق زیبا نیز درون حیاط بیرونی وجود داشت که آن نیز مورد مرمت قرار گرفت و پنجره های ارسی زیبا و رنگارنگش از بیرون برای عابران قابل مشاهده می باشد. در هنگام غروب خورشید تلالو نور خورشید در کنار پنجره ها فضایی رنگین کمانی را برای اهالی خانه بوجود می آورد. مبلمان به کار رفته در این اتاق قیمتی و گرانبها می باشد.

تابستان نشین خانه ملاباشی اصفهان

این قسمت از این خانه تاریخی، در دوران زندیه ساخته شده است و تزئیناتی بسیار زیبا و خیره کننده دارد. یکی از امکانات جالب این اتاق دارا بودن ساعت آفتابی است. البته این اتاق امکانات جالب تر دیگری نیز دارد. از جمله حوضی که در میان اتاق واقع شده و مانند کولر اتاق را خنک می کند و در مناسبت های مختلف سال مورد استفاده قرار می گیرد. روی این حوض نمایش تخت حوضی نیز اجرا می شده است. سه در شیشه ای در انتهای این اتاق قرار دارد که بالای آن ها حالت قوس و طاق دارد. به تناسب آن ها در بالای دیوار سه طاق نمای مزین به نقاشی ساخته شده است. یک سمت اتاق دارای پنجره های رنگی ارسی می باشد و در یک سمت دیگر طاقچه هایی قرار دارد که بسیار زیبا و چشم نوازند. پشتی های زیبای این اتاق به جای مبلمان مورد استفاده قرار می گیرند و با فرش نفیسی که در کف آن پهن شده است هارمونی رنگی دارند.

شاه نشین خانه ملاباشی اصفهان

شاه نشین خانه، یکی از سالم ترین بخش هایی است که از این بنا برجای مانده و متعلق به دوره قاجار است. این شاه نشین را با نام اتاق 9 دری نیز می شناسند. زیبایی پردازش گچبری ها و آینه کاری های این بنا، هر گردشگری را شیفته آن می نماید. اکثر وسیله های این اتاق بسیار گرانبها و نفیس هستند و زیر نورهای رنگی که از ارسی ها به آن ها می تابد درخشش شان دو چندان می گردد. طاق نماها، طاقچه ها و در و دیوارهای این بخش از ساختمان همگی دارای تزئیناتی زیبا و چشم گیر می باشند. لوسترهایی که هنگام مرمت به این بنا اضافه شد، تحت تاثیر شمعدان های لاله ای ساخته شده اند. اکثر افراد این خانه را با شاه نشین مجللش می شناسند و اکثر عکس هایی که از این بنا به نمایش گذاشته می شود، متعلق به همین قسمت است.

سرداب های خانه ملاباشی اصفهان

تمامی خانه های تاریخی که پیش از اختراع یخچال و کولر در ایران ساخته شده اند دارای سرداب می باشند. این خانه نیز دارای دو سرداب استو هدف از ساخت سرداب در خانه های تاریخی ایران، یکی خنک ماندن اهالی خانه در هنگام گرمای تابستان است و دیگری، دور نگه داشتن مواد خوراکی از گرما در هنگام تابستان می باشد. خانه معتمدی دارای دو سرداب با ویژگی های معماری متفاوت است. علت تفاوت در ویژگی های معماری شان، متفاوت بودن دوره ای است که در آن ساخته شده اند. یکی از این سرداب ها در دوران صفویه ساخته شده و یکی دیگر از آن ها در دوران قاجار به ساخت رسیده است. هنگامی که عملیات مرمت بر روی سرداب های این خانه آغاز گردید، یک اتفاق بسیار جالب رخ داد. تزئیناتی کشف شد که در آن ها نام هایی از ماه های باستانی و تصاویری از خورشید دارای چشم و ابرو و … یافت شد.

حیاط اندرونی خانه ملاباشی اصفهان

در حیاط اندرونی خانه ملاباشی اصفهان، نقاشی های پرتره ای وجود دارد که در دوره زندیه با استفاده از سبک تلفیقی هنر ایرانی و هنر غربی کشیده شده اند. اساسا تزئینات معماری این بخش از خانه، نشانه های نفوذ هنر اروپایی را در خود جای داده است. درهای ورودی اتاق های 9 دری و پنج دری این خانه به حیاط اندرونی راه دارند. زنان از پنجره های اتاق های پنج دری به تماشانی مراسم مذهبی می نشستند. از سوی دیگر روایتی وجود دارد که بر طبق آن می گویند اتاق پنج دری این خانه محل نشستن دختر و پسری بوده که قصد ازدواج داشته اند. آن ها برای صحبت و دیدن یکدیگر در دو طرف پنجره ها می نشسته اند و اگر همدیگر را می پسندیدند، این خبر را به نحوی اعلام می کردند. پس از اعلام آن ها اهالی خانواده و بزرگان برایشان کل می کشیدند و شادی می کردند.

جاهای دیدنی اطراف خانه ملاباشی اصفهان

اصفهان یکی از دیدنی ترین شهرهای ایران است که جاذبه های تاریخی فراوانی دارد. در هر نقطه ای از شهر که قدم بزنید با اثری مواجه خواهید شد که زیبایی اش شما را شگفت زده خواهد کرد. همان طور که خودتان بهتر می دانید خانه ملاباشی اصفهان، تنها قطره ای دریای زیبایی های اصفهان است و با دیدن آن تنها متوجه بخش کوچکی از جاذبه های گردشگری این شهر هزار رنگ خواهید شد. لازم که به گردش دربیایید و در گوشه و کنار این شهر قدم بزنید تا حال خوبی را پس از دیدن این همه جاذبه تاریخی به دست بیاورید. در ادامه این یادداشت به معرفی چند نمونه از جاهای دیدنی اصفهان که در اطراف خانه ملاباشی اصفهان قرار دارند، می پردازیم که در صورت تمایل پس از بازدید از این خانه تاریخی می توانید به آن ها نیز سری بزنید.

مسجد جامع اصفهان: این مسجد که به موزه معماری ایران معروف است و نشانه های 14 قرن معماری ایرانی در خود جای داده در خیابان مجلسی واقع شده است. مسجد جامع اصفهان حدود سه کیلومتر با خانه معتمدی فاصله دارد با 11 رانندگی از خانه ملاباشی می توانید به آنجا برسید.

عمارت عالی قاپو: این عمارت مقر سلطنت پادشاهان صفوی بوده و در میدان نقش جهان اصفهان واقع شده است. عمارت عالی قاپو به لحاظ بعضی از ویژگی های رازآمیز ساختش، خصوصا در بخش موسیقی اش برای عده بسیار زیادی جاذبه دارد.

سر در قیصریه: این بنای تاریخی نیز در میدان نقش جهان واقع شده است و سردر ورودی اصلی بازار بزرگ است. جایی که زمانی نقاره خانه مشهور این میدان در طبقه سوم این سردر واقع شده بود. این نقاره خانه در دوران قاجار از بین رفته است.

هزینه بازدید از خانه ملاباشی اصفهان و ساعات بازدید از آن

یک نکته متفاوت در خصوص این خانه تاریخی آن است که به علت آنکه مالکیت شخصی دارد، هزینه بازدید از آن ثابت نیست و قیمت آن برای هر فرد یا گروه به طور سلیقه ای اعمال می شود. برخی از مردم نسبت به این موضوع اعتراض دارند و برخی دیگر به صاحب بنا حق می دهند. هر موقعی از سال که به دیدن این بنای تاریخی بروید زیبا و جذاب خواهد بود. بنابراین فصل یا روز و ماه خاصی را برای آن نمی توان تعیین کرد. ساعات بازدید از خانه ملاباشی اصفهان از هشت صبح تا 18 عصر می باشد. در نظر داشته باشید که بازدید از این مجموعه به حدود دو ساعت زمان نیاز دارد، و به همین خاطر لازم است که از پیش، وقت و برنامه تان را تنظیم نمایید. امیدواریم بازدید شیرین و دلچسبی داشته باشید.

آدرس خانه ملاباشی اصفهان کجاست و مسیر دسترسی به آن

خانه معتمدی در بافت شهری اصفهان محله پاقلعه و خیابان ملک واقع شده است. برای رفتن به محله پاقلعه که در محدوده مرکزی اصفهان قرار دارد می توان از بزرگراه چمران یا خیابان مولوی استفاده کرد. این محله در محدوده طرح ترافیک قرار ندارد. برای رفتن به خانه ملاباشی اصفهان می توان از تاکسی اینترنتی یا ایستگاه تاکسی خیابان ملک و یا خودروی شخصی استفاده نمود.

آدرس خانه ملاباشی اصفهان (خانه معتمدی): شهر اصفهان، محله پاقلعه اصفهان، خیابان ملک، کوچه ملاباشی، خانه اول سمت راست

رزرو سوئیت در اصفهان

یکی از ملزومات یک سفر امن و راحت و شیرین داشتن اقامتگاهی امن و معتبر است که رزرو آن در شرایط قانونی انجام پذیرفته شده باشد. سفر به اصفهان به دلیل دارا بودن جاذبه های گردشگری فراوان، سفری خواهد بود که چندین روز به طول خواهد انجامید. زمانی که شما خانه ملاباشی اصفهان را به عنوان یکی از مقاصد گردشگری تان برمی گزینید قطعا به بازدید از سایر نقاط تاریخی اصفهان نیز علاقمندید. به همین خاطر برای یک سفر به اصفهان ممکن است به دنبال اجاره سوئیت در اصفهان باشید. اگر این چنین است و مایلید در شرایطی امن و معتبر و قانونی از سایتی معتبر، با چند کلیک سوئیت مورد نظر خود را بیابید تنها لازم است نگاهی به سایت لوکس ویلا بیاندازید تا آنچه را که در پی اش هستید به راحتی بیابید و یک سفر خوش و آسوده به اصفهان را تجربه نمایید و خاطره ای شیرین در ذهن تان ثبت شود.