مدت زمان خواندن این مطلب : 8 دقیقه
یکی از متفاوت ترین و جذاب ترین موزه هایی که در کشور ایران می توان به آن پرداخت و از آن بازدید کرد، موزه زیبا و منحصر به فرد میراث روستایی گیلان می باشد.
این موزه شاهکاری فوق العاده برای آشنایی با معماری، فرهنگ، سبک زندگی، غذاها و خوراک محلی و پوشاک مردم مناطق مختلف استان گیلان است. در واقع این موزه چندین سبک زندگی مختلف در استان گیلان را در کنار هم گردآوری کرده است. در ادامه این مطلب با لوکس ویلا همراه باشید تا با این جاذبه گردشگری بیشتر آشنا شوید.
موزه میراث روستایی گیلان، موزه‌ای بسیار زیبا و محبوب واقع در پارک جنگلی سروان شهر رشت در استان گیلان می باشد. در موزه میراث روستایی گیلان، حدود 28 مجموعه مسکونی قرار دارند. جالب است بدانید که در مجموعه ها، فضاهای روستا های گیلان به طرز شگفت انگیزی بازسازی شده اند.
این فضا ها شامل شالیزار، کاهدان، لانه مرغ و محل نگهداری دام ها می باشد. این موزه بی نظیر در زمینی با مساحتی حدود 263 هکتار واقع شده است و جزو جاذبه های جذاب دیدنی استان گیلان می باشد. در واقع می توان گفت که موزه میراث روستایی گیلان یک نمونه کوچک از نحوه زندگی و سبک زندگی سنتی روستای های واقع شده در گیلان است. معماری موزه میراث روستایی گیلان، بسیار قدیمی و زیباست و قدمت بناهای این موزه به حدود 150 سال می رسد. موزه میراث روستایی گیلان بخاطر محل قرار گیری و سبک آن، یک اکوموزه به شمار می رود که در این اکوموزه بزرگ و وسیع، شما می توانید همزمان در کنار بازدید از این فضا و لذت بردن از آن، لباس های زیبای محلی آنجا را اجاره کنید و با آنها عکس های فوق العاده زیبا و یادگاری ثبت نمایید.
ایده و فکر اصلی این موزه، برای اولین بار بعد از زلزله خرداد سال 1396 گیلان- زنجان توسط شخصی به نام دکتر محمود طالقانی شکل گرفت. دلیل آن هم این بود که این زلزله باعث شده بود تا روند تخریب بناهای سنتی تند تر شود و به آنها شدت بخشیده بود.
سپس این ایده جذاب و کاربردی، در اوایل سال 1381 وارد فاز مطالعات مقدماتی موزه شد و مطالعات گسترده ای جهت یک مکان یابی مناسب برای اجرایی کردن این ایده و پروژه صورت گرفت.
بعد از بررسی ها و تحقیقات فراوان درباره مکان یابی مناسب این موزه، پارک جنگلی سراوان، به علت اینکه این پارک دارای توپوگرافی های مناسب و مشابه به استان گیلان برای احداث این موزه بود و همچنین دسترسی آسان و وجود تاسیسات زیر بنایی مناسب به عنوان محل اجرای این پروژه انتخاب شد و قرار بر این شد که این موزه تحت عنوان موزه میراث روستایی گیلان، در پارک جنگلی سراوان احداث شود.
لازم به ذکر است که اساس کار این موزه، در رابطه با انتقال بناها، به ترتیبی بود که در ابتدا، گروهی از کارشناسان جهت شناسایی این بناها به روستاهای مورد نظر در گیلان اعزام شدند تا بتوانند بناهای ارزشمند آن منطقه از لحاظ معماری و دیگر شاخص ها مانند مردم شناسی، این بناها را برای انتقال به موزه شناسایی و مطالعه کنند.
در مرحله بعدی، مطالعات کارشناسان تکمیل شد و این بنا، برداشت معماری و پلاک گذاری شد تا دوباره سازی آن ممکن باشد. سپس در مرحله بعدی واچینی و انتقال مصالح به موزه به نام اهدا کننده یا فروشنده بنا، در محل معین دوباره چینی شدند.
همانطور که گفتیم، در این اکوموزه زیبا و بزرگ، شما می توانید لباس های بی نظیر و رنگارنگ محلی را به تن کنید و با آنها عکس یادگاری بگیرید و علاوه بر آن از غذاهای محلی که در این موزه قابل خریداری هستند، خرید و امتحان نمایید و در بازارچه موزه، از صنایع دستی مردمان با سلیقه استان گیلان خرید انجام دهید.
یکی از امکانات دیگری که موزه میراث روستایی گیلان دارنده آن می باشد، کارگاه های آموزش و تولید صنایع دستی می باشند که این هنر های دستی، شامل گمج سازی و سفالگری و مروار بافی و رشتی دوزی هستند که می توانید طی مدت زمان بسیار کوتاهی در طول سفرتان به این موزه، این هنر های بسیار کاربردی را یاد بگیرید.
اگر بخواهیم در مورد دیگر امکانات این موزه صحبت کنیم، این موزه دارای محوطه های بازی و نمایش های پر بازدید بومی و یکسری مراکز نحقیقات کشاورزی و دامپروری و همچنین پژوهشگاه های معماری و مردم شناسی می باشد.
علاوه بر این ها، موزه میراث روستایی گیلان، دارای پارک زیبا و مجهزی برای بازی کودکان و باغ هایی برای پرورش گیاهان خاص دارویی و همچنین درختان سرسبز و زیبای بومی نیز می باشد.
آخرین امکاناتی که در موزه میراث روستایی گیلان می توان از آن ها یاد کرد، اردوگاه تفریحی، معماری چوب ملل و دو مجموعه مهمانپذیر با الهام از معماری روستایی در این موزه می باشند.
در کل می توان گفت که موزه میراث روستایی گیلان، یک موزه مجهز و با امکانات کامل است و توانسته نقش مهمی در صنعت گردشگری استان گیلان داشته باشد و گردشگران و هنر دوستان بسیاری را به خود جذب کرده است.
یکی از مواردی که می توان به عنوان هدف ساخت این موزه نام برد، انتقال فرهنگ و سبک زندگی مناطق مختلف گیلان به بازدید کنندگان و آشنا کردن آنها با فرهنگ مردم گیلان است.
در واقع این موزه، توانسته است تصویری قابل لمس و مشهود از زندگی روستایی و معماری، فرهنگ، آداب و رسوم مردم خطه شمالی کشور را به بازدید کنندگان نشان دهد.
البته هدف این موزه، تنها انتقال بناهای روستایی استان گیلان نمی باشد. بلکه اندیشه ای در رابطه با حفظ فرهنگ بومی در این موزه به کار گرفته شده است.
در کل می توان هدف موزه میراث روستایی گیلان را حفظ میراث مشهود و ناملموس مردم سرزمین گیلان نام برد و علت طراحی این موزه را اینگونه بیان کرد.
قدمت موزه میراث روستایی گیلان چندان زیاد نیست و شاید تنها چند سال از زمان احداث آن گذشته باشد. اما در واقع، تاریخی که در قلباین موزه ارزشمند جریان دارد به صدها سال پیش باز می گردد. گردشگران می توانند در این موزه یا بهتراست بگوییم در این اکو موزه، سبک زندگی روستایی و سنتی مردمان گیلان را از نزدیک لمس کنند و با آن بیشتر آشنا شوند.
این موزه بی همتا که شکل و شمایل ظاهری آن هیچ شباهتی به موزه های حفاظت شده ندارد، در فاصله 80 کیلومتری از جاده ی قدیم تهران-رشت واقع شده است.
موزه میراث روستایی گیلان، شامل بخش های گوناگون و مختلفی می باشد که سعی داریم در ادامه، شما را بیشتر با آنها آشنا کنیم. در واقع این موزه دارای 9 بخش می باشد که این بخش ها خودشان شامل 25 مجموعه مسکونی هستند و 7 تا از روستاهای گیلان را شامل می باشند.
مواردی که این بخش ها در بر می گیرند شامل: ساحل غرب با مجموعه مسکونی آصفی، ساحل شرق با مجموعه مسکونی موسوی، جلگه غرب با مجموعه‌های مسکونی محتشم‌طلب، موسوی، موسی‌زاده، محمودی، حسنی، حقیقتی، جلگه شرق با مجموعه‌های مسکونی پرمهر، خوش‌نشین کچلام، چنچو، منتظری، میرسیار، رفیعی، جلگه مرکز با مجموعه‌های مسکونی صادقی، مرادی، امینی، دانش، خوش‌نشین بیالوا، کوهپایه غرب با مجموعه‌های مسکونی لطفی و طربی، کوهپایه شرق با مجموعه‌های مسکونی بهزادی، جامع، رستمی، کوهستان غرب با مجموعه مسکونی حاجتپور، کوهستان شرق با مجموعه‌های مسکونی محسنیان و محمدنژاد می باشند که کلیات این موزه را تشکیل می دهند و از بخش ها و ارکان اصلی موزه میراث روستایی گیلان به شمار می روند.
موزه میراث روستایی گیلان، شامل یکسری فعالیت ها و تفریحات است که می توانید در این موزه به آن ها بپردازید. در ادامه برایتان فعالیت هایی که می توان در این موزه انجام داد را آورده ایم.
البته تک تک بخش های این موزه به صورت یک روستای زیبا، دارای یک حال و هوای خاص و بی همتا می باشد که برای بهتر لمس کردن فضای روستایی، ، مسجد، کوره ذغال‌گیری سنتی، انبار برنج، طویله، باغچه سبزیجات و کارگاه آهنگری نیز در آن ایجاد شده است.
همچنین در بخش مرکزی موزه میراث روستایی گیلان، یک مرداب زیبا به صورت کشتزار برنج درآمده و سالانه کاشت و برداشت سنتی از آن انجام می گیرد و در کنارشان می توان باغ چای، توتستان، نارنجستان و محل نگهداری دام و طیور را نیز مشاهده کرد.
اگر علاقمند به بازدید از خانه های سنتی و روستایی گیلان هستید، می توانید با چند ساعت پیاده روی در این موزه، خانه های سنتی و قدیمی با قدمتی حدود 65 تا 180 سال را در نزدیکی موزه بازدید کنید که در چندین بخش به نمایش در آمده اند.
همچنین هریک از این خانه های سنتی و زیبا، نمایانگر بخش های فرهنگی و معماری استان گیلان بوده اند که مبتنی بر عوامل زیست محیطی، نوع فعالیت کشاورزی، فرهنگ و معماری بومی روستایی شکل گرفته‌اند.
همانطور که گفتیم در موزه میراث روستایی گیلان، شما می توانید از غذاهای محلی این روستا بچشید و آنها را امتحان کنید. هنگامی که وارد این موزه می شوید بوی غذاهای خوشمزه و لذیذی به مشام می رسد که اگر بخواهیم خوشمزه ترین خوراکی های موجود در این موزه را نام ببریم، می توانیم به نان برنج، خرفه، کاکا و انواع حلواهای محلی و در دسته غذاهای لذیذ می توان به باقلاقاتق، کباب ترش و ترشه تره اشاره کرد که تمامی این خوراکی ها و غذاهای لذیذ، جزو پر طرفدار ترین و پر فروش ترین غذ اها و خوراکی ها گیلان می باشند.
یکی دیگر از تفریحات و فعالیت های موزه میراث روستایی گیلان مراسمات و جشنواره های خاص و با شکوهی است که می توان به آن ها سر زد.
از بین این مراسمات و جشنواره ها می توان به جشنواره های نوروزی و تابستانی، جشنواره های طبخ چای ایرانی، اجرای کنسرت موسیقی و آوازهای بومی، آیین سنتی شب یلدای گیلان، جشن خرمن، عروس گوله ونوروزی خوانی و همچنین بازی های سنتی مانند کشتی گیله مردی، ورزاجنگ و لافندبازی اشاره کرد.
دیگر تفریح و یا فعالیت قابل انجام در موزه میراث روستایی گیلان، استفاده از امکانات کامل و بی نظیر این موزه همچون عکاسی و خرید صنایع دستی و بازدید کردن از بخش های مختلف و متنوع و جذاب این موزه نام برد.
موزه میراث روستایی گیلان شامل 9 حوزه می باشد که در هرکدام از این حوزه های تعدادی خانه واقع شده اند. البته ازاین موزه تحت عنوان یک اکوموزه یاد می شود.
یکی از 9 حوزه موزه میراث روستایی گیلان جلگه شرق می باشد که دارای موقعیت مناطق جلگه ای شرق سپیدرود است. در این حوزه بناهای مسکونی خانه چنچو، خانه میر سیار، خانه منتظری و خانه رفیعی واقع شده اند. معماری این حوزه بسیار زیباست و دارای ویژگی های خاصی مانند اسکلت و کرسی چوبی بنا و بام چهار کله گالی پوش می باشد و در این حوزه فعالیت های معیشتی همچون تولید برنج و پرورش کرم ابریشم صورت می گیرد.
از دیگر فضا های این حوزه می توان به باغ سبزیجات و صیفی‌جات و بناهای جانبی مانند کندوج (انبار برنج)، طویله و تلمبار (محل پرورش کرم ابریشم) به‌اضافه مسجد، قهوه خانه، کوره زغال‌گیری سنتی، محل بازی‌ها و نمایش‌های سنتی و بازارچه صنایع دستی اشاره کرد.
حوزه بعدی جلگه غرب است که در مناطق جلگه ای غرب گیلان، از شهرستان شفت تا آستارا ادامه دارد. بناهای مسکونی که در این حوزه واقع شده اند شامل خانه موسی زاده، خانه حقیقی، خانه محمودی، خانه موسوی، خانه حسنی و خانه محتشم طلب می باشند.
اگر بخواهیم از ویژگی های خاص معماری این حوزه بگوییم باید به دیواره‌های چینی (گاهی در تلفیق با سازه چوبی) و بام شیب‌دار کلوش (ساقه برنج) اشاره کنیم و فعالیت های معیشتی در این حوزه شامل تولید برنج، دامداری و چایکاری می باشند.
دیگر فضاهایی که می توان در این حوزه از آنها یاد کرد بناهای جانبی مانند انبار برنج (کوتی)، طویله، لانه مرغ، چاه آب، سرویس بهداشتی و باغ سبزیجات و صیفی‌جات به‌اضافه قهوه‌خانه با مصالح و تکنیک‌های بومی می باشند.
حوزه مرکزی که از آن با عنوان یکی از زیبا ترین جلگه ها یاد می شود، در بخش های جلگه ای مرکز استان واقع شده است و بناهای مسکونی خانه امینی، خانه مرادی، خانه بیالوا، خانه دانش و خانه صادقی در آن قرار دارند.
ویژگی های خاص معماری این حوزه شامل : اسکلت چوبی، دیوارها تلفیق چینه‌ای و زگالی یا کاملا زگالی و پوشش بام از کلوش (ساقه برنج) می باشند و فعالیت معیشتی نشان داده شده در این حوزه شالیکاری است.
دیگر فضاهای این حوزه شامل بناهای جانبی شامل کروج (انبار برنج)، تلمبار (محل پرورش کرم ابریشم)، طویله و لانه مرغ به‌اضافه مدرسه، قهوه‌خانه، کارگاه آهنگری و شالیزار هستند.
حوزه کوهستان شرق در مناطق کوهستانی و ییلاقات گیلان در شرق رودخانه سفیدرود واقع شده است و بناهای مسکونی خانه محمد نژاد و خانه محسنیان در آن قرار دارند.
از بین ویژگی های معماری این حوزه می توان به دیوارهای سنگچین، گالی و زگمه‌ای و پوشش بام ازلت آن اشاره نمود و فعالیت معیشتی این حوزه دامداری می باشد.
حوزه کوهپایه شرق یکی دیگر از حوزه های موزه میراث روستایی گیلان است که در مناطق کوهپایه ای استان گیلان و در حاشیه شرقی رودخانه سفید رود واقع شده است و بناهای مسکونی خانه بهزادی، خانه جامع و خانه رستمی در آن واقع شده اند.
ویژگی های معماری این حوزه شامل دیوار های زگالی و زگمه ای و پوشش بام های آن است که عموما از جنس لت هستند.
دیگر فضاهای این حوزه شامل بناهای جانبی شامل انبار برنج یا گندم، انبار کاه (کاهدان)، تنور نان، طویله و لانه مرغ می باشند.
حوزه بعدی که از آن به عنوان حوزه های موزه میراث روستایی گیلان یاد می کنیم، حوزه کوهستان غرب است که در مناطق کوهستانی غرب گیلان واقع شده اند و بنای مسکونی خانه حاجت پور در آن واقع شده است.
ویژگی های معماری این حوزه شامل دیوار های تخته ای و گالی و زگمه ای و سنگ چین و پوشش بام هستند که از جنس لت می باشند و فعالیت معیشتی این حوزه دامداری است. دیگر فضاهای این حوزه شامل بناهای جانبی شامل تنور نان و لانه مرغ می باشند.
کوهپایه غرب حوزه دیگری از این موزه می باشد که در کوهپایه های غربی استان گیلان واقع شده است و بناهای مسکونی خانه رحمانی، خانه طربی و خانه لطفی در آن واقع شده اند.
2 حوزه دیگر باقی مانده از حوزه های موزه میراث روستایی گیلان، حوزه های ساحل غرب و ساحل شرق هستند که بناهای مسکونی خانه موسوی و خانه آصفی در آنها واقع شده اند. این دو حوزه بسیار زیبا هستند.
موزه میراث روستایی گیلان، مربوط به دوران معاصر می باشد و در شهرستان رشت و در بخش سنگر، روستای سراوان و پارک جنگلی سراوان واقع شده است.
این موزه زیبا و ارزشمند، در تاریخ 20 اردیبهشت ماه سال 1386 با شماره ثبت 19093 به عنوان یکی از از آثار ملی ایران، در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
همانطور که گفتیم، در موزه میراث روستایی گیلان تعداد مراسم و بازی های بومی برگزار می شوند که نام آنها را برایتان آوردیم. در ادامه سعی داریم با چند مورد از این مراسم و بازی های محلی و بومی بیشتر آشنا شویم.
یکی از نمایش های آیینی نوروزی این موزه، عروسه گوله می باشد. زمان اجرای این نمایش زیبا در نیمه دوم اسفند ماه تا هنگام نوروز می باشد و دارای موضوع و محتوای جالب و سرگرم کننده ای می باشد. در داستان این نمایش یک رقابت عشقی بین دو نفر صورت می گیرد که هردوی آنها ناز خانم را دوست دارند، نام این دو رقیب سر سخت، غول و پیر بابا هستند که به پیر بابا در این نمایش اصطلاحا کوسه نیز می گویند.
انتهای داستان این نمایش اکثر مواقع به این صورت است که پیر بابا پیروز می شود و می تواند قلب ناز خانم را تصاحب کند اما در بعضی از نسخه های این نمایش دیده شده که غول پیروز شده است. این نمایش در بین مردم بومی و گردشگران بسیار شهرت دارند و طرفداران بسیاری را به خود جذب کرده است.
یکی دیگر از مراسمات سرگرم کننده موزه میراث روستایی گیلان، نمایش کشتی گیله مردی است که علاوه بر مشهور بودن و رایج بودن آن در گیلان، در مازندران نیز مشهور است.
زمان اجرای این مراسم در ایام نوروز و عروسی هاست و علاوه براین زمان ها، این مراسم و نمایش از خرداد تا پایان شهریور ماه نیز به اجرا در می آید. داستان این مراسم به گونه ای است که مقابله های فردی و رزمی را به نمایش می کشد.
کشتی و رزم دو نفر با دعا و نیایش آغاز می شود سپس دو بازیکن به تماشاچیان احترام می گذارند و مسابقه را آغاز و درگیری را شروع می کنند. در این بازی، زمین خوردن به معنای باختن است و حتی اگر انگشت فرد به زمین بخورد، به این معناست که او باخته و به عنوان بازنده معرفی می گردد.
[widgetkit id=”52″ name=”تست (copy) (copy) (copy)”]
یکی دیگر از بازی های بومی زیبا و معروف که در این موزه ها برگزار می گردد، لافند بازی می باشد که در فصل تابستان، یعنی از اوایل تیرماه تا اواخر ماه مرداد و همچنین در مهر و آبان و ایام نوروز و 13 بدر و در دیگر جشن ها و عید ها این بازی جذاب برگزار می گردد.
از این بازی جذاب با عنواین و نام‌های طناب‌بازی، ریسمان‌بازی، رسن‌بازی و داربازی نیز یاد می‌کنند. پهلوان لافند باز در این نمایش، عملیاتی را روی طناب انجام می‌دهد و در نهایت، مزد خود را با دوران کردن از تماشاگران دریافت می‌کند و آنها را سرگرم می نماید.
در اطراف موزه میراث روستایی گیلان و در شهر زیبای رشت، جاذبه های دیدنی و گردشگری زیبا و محبوب بسیاری وجود دارند که در ادامه چند مورد از آنها را برایتان آورده ایم.
زمان بازدید و ساعت بازدید از موزه میراث روستایی گیلان،همه روزه از ساعت 9 صبح الی 18 می باشد که می توانید از این موزه در تمامی روز های هفته دیدن نمایید. همچنین لازم به ذکر است که در روز های چهارشنبه، از این موزه بازدید های گروهی به همراه راهنما انجام می شود.
قیمت بلیط موزه میراث روستایی گیلان، برای گردشگران داخلی و خارجی متفاوت است و تفاوت چشمگیری دارد. قیمت بلیط این موزه برای گردشگران داخلی 5000 تومان و برای گردشگران خارجی مبلغ 100000 تومان می باشد و برای خرید بلیط باید حتما کارت بانکی به همراه داشته باشید.
اگر قصد سفر به گیلان و بازدید از این موزه زیبا و بی نظیر را دارید، باید بدانید و در نظر داشته باشید که بازدید از موزه میراث روستایی گیلان، برای اشخاصی که اولین تجربه بازدید از این موزه را دارند، به حدود 1 الی 2 ساعت زمان احتیاج دارد و باید حدودا این زمان را صرف بازدید از این موزه کنید تا بتوانید به طور کامل تمامی بخش های آن را بازدید کنید و از آنها لذت ببرید.
موزه میراث روستایی گیلان در پارک جنگلی سراوان، واقع در کیلومتر ١٨ جاده‌ی رشت- تهران قرار دارد و برای دسترسی به این موزه زیبا و پر طرفدار که یکی از جاهای دیدنی رشت به شمار می رود، می بایست به پارک جنگلی سراوان بروید.
آدرس موزه میراث روستایی گیلان: ایران، استان گیلان، کیلومتر ١٨ آزادراه رشت- قزوین، نرسیده به پلیس راه، کیلومتر ۳ جاده‌ی سراوان- شفت
شماره تلفن موزه میراث روستایی گیلان: 01333690970
[vc_row][/vc_row][vc_column][/vc_column][vc_btn title=”برای مسیریابی کلیک کنید” shape=”round” color=”warning” align=”center” i_icon_fontawesome=”fas fa-map-marked-alt” add_icon=”true” link=”url:https%3A%2F%2Fwww.google.com%2Fmaps%3Fq%3D37.1291201%2C49.6498189%26z%3D17%26hl%3Dfa|target:_blank”][vc_row][/vc_row][vc_column][/vc_column][vc_column_text]
اگر قصد سفر به رشت و بازدید از موزه میراث روستایی گیلان را دارید، بهتر است قبل از سفر، مکان مناسبی برای اقامتتان در طول سفر انتخاب نمایید تا در هنگام سفر از نبود مکانی برای استراحت، آزرده نشوید.
بهترین گزینه برای اقامت شما، اجاره روزانه خانه در رشت می باشد که در این خصوص، لوکس ویلا می تواند همراه خوبی برای شما باشد. کافیست با کارشناسان لوکس ویلا تماس حاص فرمایید تا بهترین گزینه های برای انتخاب باتوجه به شرایطتان را به شما معرفی کنند و شما را در جهت انتخاب و اقامتی بهتر یاری نمایند.
