تیمچه امین الدوله کاشان

تیمچه امین الدوله کاشان یکی از اجزای اصلی بازار سنتی کاشان است که زیبایی منحصر به فردی دارد. در کل باید گفت بازار سنتی کاشان که بخش زیادی از بافت تاریخی این شهر را به خود اختصاص داده، نشان دهنده هنر و مهارت بی نظیر معماران کاشانی است که هنوز هم پر رونق می باشد. در بازار سنتی کاشان، علاوه بر تیمچه امین الدوله کاشان بخش های دیگری مانند کاروانسرا، چند تیم و تیمچه دیگر، زیارتگاه و مسجد، آب انبار و حمام عمومی، وجود دارد که هر هرکدام به تنهایی یک جاذبه تاریخی و گردشگری به حساب می آیند.

معرفی تیمچه امین الدوله کاشان

برای معرفی تیمچه امین الدوله کاشان در ابتدا باید تیمچه را تعریف کنیم. تیمچه عبارت است از بخشی از بازار که حالت سرپوشیده دارد و وسعت زیادی ندارد. کاربرد تیمچه تجاری است و در آن حجره هایی وجود دارد که امروزه از آن ها به عنوان مغازه استفاده می شود. امروزه در حجره های تیمچه امین الدوله، عتیقه جات و فرش های دستباف گرانبها به فروش می رسد. تزئینات معماری تیمچه به شدت زیبا و اصولی است و در واقع یکی از مهم ترین شاخصه های آن به شمار می رود. این تیمچه در قلب بافت تاریخی کاشان، یعنی در بازار سنتی آن واقع شده است. بازار سنتی کاشان در سده اخیر به دلیل تاثیرات نامطلوب توسعه شهری به صورت غیراستاندارد و ناهمخوان با اقلیم کویری کاشان، آسیب فراوان دیده است. در بافت سنتی کاشان، تمام اجزای معماری هر خانه یا مغازه به نحوی طراحی شده بودند که با اجزای دیگر تناسب داشته بودند و از سوی دیگر معماری هر ساختمان به نحوی است که ساکنان آن از سرمای سوزناک زمستان های کویر و تابستان های داغ آن، آزار نبینند. مسائلی که در شهرسازی مدرن به هیچ عنوان رعایت نمی شود. تیمچه امین الدوله کاشان هم به عنوان یک جاذبه گردشگری به حساب می آید و هم کارکرد تجاری خود را از دوره قاجار تا به اکنون حفظ کرده است.

این تیمچه در میانه بازار سنتی به همت فرخ خانه امین الدوله غفاری در دوره قاجار ساخته شد. هنرها و فنون معماری در این تیمچه به نحوی به کار گرفته شده اند که آن را تبدیل به یکی از شاخص ترین بناهای تاریخی ایران کرده اند. همه عناصر معماری از تزئینات هندسی سقف که با آجر و کاشی انجام شده اند تا طاق بندی های دقیق و علمی دست به دست هم داده اند تا چشم هر بیننده ای را خیره کنند. زیبایی این تیمچه مسحورکننده است. تیمچه امین الدوله با شماره 1016 در تاریخ 29 دی 1353 به عنوان اثری ملی به ثبت رسیده است.این تیمچه در بین چهارسوق بازار سرپوشیده واقع شده و در اطراف آن بازارچه میانچاله، بازار خیاط ها و بازار بزارها قرار دارد.

تاریخچه تیمچه امین الدوله کاشان

در دوره قاجار فردی با نام فرخ خان غفاری کاشی که به نام امین الدوله ملقب شده بود، سرایی سرپوشیده را در سال 1285 هجری قمری مصادف با 1868میلادی در چهارسوق میانچال بازار، بنا نهاد. معمار این تیمچه فوق العاده زیبا استاد علی مریم کاشانی بود. همزمان با ساخت تیمچه، امین الدوله دستور داد تا در محله پنجه شاه کاشان، کوچه باشیه نیز یک خانه مسکونی زیبا ساخته شود. معمار این خانه استاد علی مذکور بوده است. تیمچه امین الدوله کاشان، همچنان مورد استفاده قرار می گیرد و سازمان میراث فرهنگی هیچ نظارتی روی آن ندارد، ولی به واسطه ساختار محکم و استوار آن، تاکنون سالم مانده و آسیبی ندیده است.

فرخ خان امین الدوله که بود؟

فرخ خان امین الدوله کاشی که با نام امین الملک شناخته می شد و پسر میرزا مهدی بود که در سال 1299 هجری قمری در کاشان چشم به جهان گشود. وی در اوایل جوانی از کاشان به تهران مهاجرت کرد و به دربار فتحعلی شاه قاجار پیوست. او که از هوشی سرشار برخوردار بود مورد توجه و عنایت پادشاه قاجار قرار گرفت. او از سوی فتحعلی شاه، عنوان فرخ خان را دریافت کرد. فرخ خان در دوره دو تن از پادشاهان قاجار، یعنی فتحعلی شاه و محمدشاه، از جمله پیشخدمتان به حساب می آمد. اما در زمان ناصرالدین شاه، تبدیل به یکی از مقربان دربار شد. او رئیس همه پیشخدمتان دربار شد و به او امین خلومتی می گفتند. اما در نهایت در زمان سلطنت محمدشاه، ملقت به فرخ خان امین الدوله شد. در سال 1252 هجری قمری مردم ساری علیه حاکم مازندران شورش کردند، امین الدوله توانست آن شورش را بخواباند. سال بعد نیز اصفهان دچار هرج و مرج و آشوب شد که وی، قائله آنجا را نیز ختم به خیر کرد و چند سالی را در اصفهان ماند. فرخ خان در سال 1272 هجری قمری لقب امین الملک را یافت. او مدتی را هم در پاریس و لندن به سر برد. او پس از بازگشت از اروپا به امین الدوله ملقب شد و به عضویت دارالشورای کبرا (مجلس وزرای دربار اعظم) درآمد. زمانی که سپهسالار به عنوان صدراعظم ناصرالدین شاه انتخاب شد، او موقعیت درباری اش را از دست داد و به همین خاطر به کاشان بازگشت و در باقیمانده عمرش در کاشان اقدامات عمرانی بسیار زیادی را انجام داد که یکی از آن ها ساخت تیمچه امین الدوله کاشان بود.

پلان تیمچه امین الدوله کاشان

این بنا سقفی با ارتفاع بسیار زیاد دارد که دهانه آن نیز بزرگ می باشد. ارتفاع و وسعت این سقف بسیار کم نظیر و عظمت و شکوهی خیره کننده را متجلی می شود. تزئینات سقف تیمچه امین الدوله هندسی است به سبک خاص ایرانی طاق بندی شده و با آجر و کاشی ساخته گردیده است. مصالح به کار رفته در سقف تیمچه آجر و کاشی می باشد.  سقف تیمچه امین الدوله فاقد تزئینات کاربندی است و به همین خاطر از پوشش رومی بهره مند گردیده است. این ویژگی سبب افزایش ارتفاع سقف شده و درخشش یزدی بندی های موجود در آن را دو چندان کرده است. تیمچه با دو درب بزرگ چوبی به بازار مربوط می شود، یک در به چهارسو و صحن کوچک هشت ضلعی می رسد و دیگری به صحن جنوبی بزرگی که مستطیل شکل است. پلان تیمچه امین الدوله کاشان مانند یک منشور با قاعده مربعی شکل است که از طریق سه روزنه ای که در سقف آن تعبیه شده روشن می شود.تیمچه امین الدوله دارای یک فضای میانی و یک هشتی می باشد که حجره ها در دو طبقه پیرامون این دو فضا واقع شده اند. در مورد فضای میانی تیمچه باید گفت  که با وجود دارا بودن قاعده ای منظم از شکل های هندسی تبعیت نمی کند. اما طاق ها تقسیم بندی جالب تری دارند. سه طاق مدور وجود دارد که یکی از آن ها بزرگتر و مرتفع تر است و هر طاق دارای سه قوس می باشد.

تزئینات معماری تیمچه امین الدوله کاشان

یزدی بندی های بسیاز زیبا، ظریف و تراش خورده ای در هر کدام از طاق های تیمچه دیده می شود که در نور سه روزن تعبیه شده در سقف، جلوه دیگری می یابند. کاشی های لاجوردی و آبی فیروزه ای ترکیب خوبی را بر روی طاق ها ایجاد کرده اند. در بدنه فضای میانی تیمچه سطح چوبی وسیعی قرار دارد که با آجر و کاشی ترکیب شده و با نقوش معقلی در طبقه بالا، کاشی معرق با نقوش هندسی در پایین، جلوه گری می کنند. مقرنس های این فضا با گچ ساخته شده اند و ازاره های آن را با سنگ پوشانده اند. در میانی ترین قسمت کف تیمچه یک حوض به صورت هشتی وجود دارد که مانند یک آینه زیبایی های سقف تیمچه امین الدوله کاشان را انعکاس می دهد.

ویژگی های اجتماعی فرهنگی تیمچه امین الدوله کاشان

اصناف و هیئت های بازار و برخی از محلات اطراف در ماه محرم و صفر در این تیمچه به عزاداری می پردازند. این تیمچه در دهه نخست محرم، میزبان بیش از 60 هیئت مذهبی برای عزاداری و سینه زنی می شود. بسیاری از مردم نذری هایشان را به این تیمچه می آورند و در آنجا پخش می کنند. در چند سال اخیر دو هیئت از دو سوی شهر شروع به حرکت می کردند تا در تیمچه امین الدوله کاشان به یک دیگر برسند و به یکدیگر سلام بدهند و دقایقی به طور مشترک و با همدلی عزاداری کنند. آن ها این عمل را برای زنده نگهداشتن همدلی و همراهی کل شهر با هم انجام می دادند.

عوامل آسیب زننده به تیمچه امین الدوله کاشان

یک چایخانه در جای بسیار نادرستی از این تیمچه قرار گرفته که موجب آسیب دیدن آن شده است. برای حفظ استحکام تیمچه نیاز است که مرمت و بازسازی روی آن انجام شود تا از  ریزش آن جلوگیری شود که هیچ تدبیری برای این مساله اندیشیده نشده است. سیم کشی برق این بنای تاریخی به شدت نامنظم صورت پذیرفته و سرویس های بهداشتی آن به شدت نامناسب می باشند. هیچ نگهبانی برای حفاظت از این بنای تاریخی وجود ندارد که ضریب آسیب رسانی را بالا می برد. امیدواریم سازمان میراث فرهنگی هر چه سریعتر برای رفع این مشکلات تدابیر لازم را بیاندیشد و اقدامات لازم را فراهم بیاورد.

مکان های گردشگری کاشان در اطراف تیمچه امین الدوله

کاشان شهری است که 1700 اثر تاریخی و معماری زیبا و درخشان در آن خودنمایی می کند و در بین شهرهای تهران و اصفهان واقع گردیده است. در هر گوشه این شهر یک اثر تاریخی جذاب و دیدنی خودنمایی می کند و در کل برای دیدن مکان های گردشگری کاشان، باید زمان زیادی را صرف کرد. تیمچه امین الدوله کاشان که بسیار دیدنی و جذاب است در دل بازار سنتی آن که در میان بافت تاریخی شهر واقع شده، قرار دارد. در اینجا تنها به معرفی چند نمونه از موارد جذاب و دیدنی کاشان، اکتفا می کنیم.

تپه های سیلک کاشان: این تپه ها که در خارج از شهر کاشان واقع شده اند، از جمله آثاری است که دربرگیرنده یکی از کهن ترین تمدن های جهان می باشند. شش هزار سال تمدن در تپه های سیلک کاشان نهفته است که خودش را با تمام زیبایی نشان می دهد.

مسجد و مدرسه آقابزرگ: این بنای طبقه زیبا فضایی بسیار منحصر به فرد دارد و قدمت آن به عصر قاجار بازمی گردد. این مکان ساعت بازدید ندارد و گردش در مسجد و مدرسه آقابزرگ رایگان است.

مسجد جامع کاشان: این مسجد یکی از شاهکارهای تاریخی است که متاسفانه رسیدگی چندانی به آن نمی شود. ولی زیبایی های مسجد جامع کاشان به حدی است که نباید دیدن آن را از دست داد.

ساعات بازدید از تیمچه امین الملک و قیمت بلیت ورودی

این بنای تاریخی همان طور که در سطور بالا اشاره شد، همچنان مورد استفاده تجاری قرار می گیرد و به همین خاطر برای بازدید از آن نیاز به پرداخت هزینه نیست. با توجه به سرپوشیده بودن بنا، هر چهار فصل سال برای بازدید از آن مناسب است. شما همه روزه به غیر از جمعه و ایام سوگواری که تیمچه تعطیل است می توانید به بازدید از این بنای تاریخی بپردازید. ساعات بازدید از تیمچه امین الملک، از 9:30 صبح تا 1 بعد از ظهر و سپس، 17 عصر تا 21 می باشد.

آدرس تیمچه امین الدوله کاشان و مسیر دسترسی به آن

تیمچه امین الدوله در تقاطع میدان کمال الملک و خیابان بابا افضل واقع شده و در یکی از نقاط مرکزی بازار قرار دارد. برای رفتن به تیمچه امین الدوله باید ابتدا وارد بازار سنتی کاشان شوید که برای ورود به این بازار دو راه وجود دارد. یکی از در خیابان بابا افضل و دیگری در دروازه دولت. ولی برای رسیدن به هر کدام، کافی است که ابتدا به میدان کمال الملک بروید. یک ایستگاه اتوبوس در میدان کمال الملک وجود دارد.

آدرس تیمچه امین الدوله کاشان: استان اصفهان، کاشان، تقاطع خیابان بابا افضل و میدان کمال الملک، بازار کاشان

اجاره سوئیت روزانه در کاشان

محال است به شهر کاشان بروید و با تنها چند ساعت گردش در این شهر بتوانید از تمام جاذبه های گردشگری آن دیدن کنید. در صورت سفر به کاشان، قطعا نیازمند جایی برای اقامتی امن و راحت هستید. اگر به دنبال اجاره خانه مبله در کاشان هستید و نیاز دارید که این خانه را طی فرآیندی امن و معتبر اجاره کنید می توانید از طریق سایت لوکس ویلا اقدام نمایید. لینک ورودی به بخش مورد نظر شما در همین بخش از یادداشت، اضافه شده است. با اجاره خانه مبله در کاشان از طریق سایت لوکس ویلا خیالتان از بابت امنیت پرداخت و تمیزی و بهداشت خانه راحت خواهد بود. شما حتی می توانید فرآیند اجاره را با چند کلیک در سایت انجام دهید.