کاروانسرای معین التجار

کاروانسرای معین التجار یا سرای معین التجار از قدیمی ترین های شهر اهواز می باشد که قدمت آن به دوره قاجار می رسد و امروزه به جاذبه ای دیدنی در این شهر تبدیل شده است. استان خوزستان که از زیباترین شهرهای جنوبی ایران به شمار می رود و بیشترین شهرت این استان مربوط به دوره جنگ تحمیلی می باشد که هنوز میتوان آثار جنگ ها را که سبب ویرانی های زیادی در خوزستان گردید را مشاهده کرد. با توجه به تحمل آسیب ها و ویرانی هایی که جنگ های تحمیلی برای شهرهای این استان به بار آورد، اما همچنان توانسته زیبایی های طبیعی و تاریخی خود را حفظ کند و به یکی از پر جاذبه ترین شهرهای جنوبی ایران تبدیل شود. سرای معین التجار که از قدیمی ترین سازه های شهر اهواز به شمار می رود، از دوران قاجاریان به جا مانده و امروزه به جاذبه تاریخی این شهر تبدیل شده است. در ادامه این مطلب با لوکس ویلا همراه باشید تا با کاروانسرای معین التجار بیشتر آشنا شویم.

کاروانسرای معین التجار کجاست و مسیر دسترسی

کاروانسرای معین التجار که از قدیمی ترین دیدنی های اهواز محسوب می شود و قدمت زیادی از آن می گذرد، در خیابان 24 متری شهر اهواز واقع شده است. اگر شما هم قصد دارید به بازدید از این جاذبه تاریخی اقدام نمایید، می بایست ابتدا خود را به شهر اهواز رسانده و از آنجایی که در نزدیکی رود کارون و در جاده ساحلی قرار گرفته، باید خود را به بلوار ساحل شرقی برسانید. در صورتی که بخواهید از سمت غرب شهر اهواز به سمت این جاذبه حرکت کنید، باید پل سفید و پل نادری را پشت سر گذاشته و از آن ها عبور کنید و سپس مسیر خود را به صورت مستقیم ادامه دهید تا به بلوار ساحلی برسید. از بلوار ساحلی تا این جاذبه، تنها حدود 100 متر فاصله داشته و می توانید تنها در مدت 5 دقیقه پیاده روی خود را به آن برسانید.

قیمت بلیط کاروانسرای معین التجار: رایگان

ساعت بازدید از کاروانسرای معین التجار: همه روزه از ساعت 8 صبح تا 18 عصر

آدرس کاروانسرای معین التجار: استان خوزستان، شهر اهواز، خیابان 24 متری، خیابان کاوه غربی، نبش اول

آشنایی با کاروانسرای معین التجار

کاروانسرای معین التجار که با نام سرای معین التجار نیز شناخته می شود، از قدیمی ترین بناهای تاریخی شهر اهواز بوده که قدمت آن به دوره قاجار می رسد و در این شهر به یادگار مانده است. بناهای تاریخی و ارزشمند زیادی در شهرهای مختلف ایران وجود دارند که امروزه به موزه یا جاذبه دیدنی هر شهر تبدیل شده اند و تاریخ دوستان و گردشگران زیادی به بازدید از آن ها اقدام می کنند. در خاورمیانه مسافرخانه ها یا مهمان خانه های مختلف با مساحت وسیعی وجود داشتند که اغلب آن ها نیز دارای حیاطی بزرگ بودند که کاروان ها برای استراحت خود به سراغ آن ها می رفتند.

در بسیاری از شهرهای کشور، کاروانسراهای مختلفی وجود دارند که برخی از آن ها همانند سرای معین التجار تا کنون باقی مانده اند و به جاذبه های دیدنی و تاریخی تبدیل شده اند. این کاروانسرا از معماری بی نظیر و زیبایی بهره برده و با توجه به آسیب های وارد شده به بنای آن، همچنان استحکام خود را حفظ کرده اند. در واقع کاروانسرای معین التجار را می توان آینه تمام نمایی از سبک معماری دوران قاجار برای ساخت کاروانسراها دانست.

تاریخچه کاروانسرای معین التجار

کاروانسرای معین التجار از قدیمی ترین کاروانسراها و بناهای تاریخی شهر اهواز است که امروزه به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری اهواز شناخته می شود. در رابطه با تاریخچه دقیق این کاروانسرا اطلاعات زیاد و دقیقی در دسترس نبوده؛ اما قدمت آن به دوران قاجار می رسد و از آن دوره در این شهر به یادگار مانده است. طبق برخی از اسناد و مدارکی که از این کاروانسرا وجود دارند، یکی از بزرگان و سرشناسان اهواز به نام حاج محمد تقی معین التجار سرای معین التجار را در دوران قاجار ساخته و احتمال می رود در آن زمان ناصرالدین شاه قاجار حاکم بوده است.

در زمان قاجاریان، اهواز یکی از مهمترین شهرهای ایران به حساب می آمد و وجود رود کارون نیز بر تجارت و اقتصاد این شهر تأثیر به سزایی داشت. از همین رو بسیاری از عملیات تجاری و بازرگانی ایران در این شهر صورت می پذیرفت. همین موضوع سبب گردید حاج محمد معین التجار به همراه محمد حسن خان سعدالدوله کاروانسرایی را در حاشیه ساحل رودخانه کارون بنا کنند. ناصرالدین شاه قاجار که قصد ساخت کانال سوئز را داشت، برای پیشرفت در بازرگانی تردد کشتی های بیگانگان را در کارون جنوبی آزاد اعلام کرد و بازرگانی دریایی سبب ساخت این کاروانسرای تاریخی گردید.

در آن زمان هم امتیاز کشتی رانی در رود کارون به انگلستان واگذار شده بود و به همین جهت کمتر ایرانی پیدا می شد که اجازه کشتی رانی در این رودخانه را داشته باشد. اما مرحوم معین التجار جزء افرادی بود که اجازه کشتیرانی در رود کارون را داشته و توسط شرکت کشتیرانی خود، بر رونق اقتصادی این شهر و بندر ناصری تأثیرگذار بود.

کاروانسرایی که امروزه مشاهده می کنیم، در زمان های گذشته از شکوه و عظمت چشمنوازی برخوردار بود و بر اثر مرور زمان، همانند بسیاری دیگر از بناهای تاریخی آسیب هایی به آن وارد شده است. یکی از مهمترین آسیب هایی که در طول تاریخ به این بنا وارد شد مربوط به یک آتشسوزی بزرگ است که در سال 1374 هجری شمسی رخ داد و بسیاری از بخش های بنای کاروانسرا را طعمه حریق قرار داد و سبب از بین رفتن بخش های زیادی از آن شد. هنوز هم آثاری از آتشسوزی در برخی از قسمت های کاروانسرا قابل مشاهده می باشد.

شهر اهواز در زمان حکومت ناصرالدین شاه از اهمیت ویژه ای برخوردار بود و به دلیل مجاز شدن کشتی رانی در رود کاون، بر رونق اقتصادی این شهر افزوده شد. هدف حاج معین التجار از ساخت این کاروانسرا در اهواز، ترخیص کالاهای کشتی ها بود. در پی رونق گرفتن شهر اهواز و افزایش جمعیت این شهر سبب گردید معین التجار، بنایی را که ساخته بود به عنوان کاروانسرا در اختیار مسافران قرار دهد. از همین رو، تصمیم گرفت بناهای دیگری نظیر مسجد، حمام و بازار نیز به این بنا اضافه کند. بر اثر گذر زمان، این منطقه که با رونق و پیشرفت مواجه گردید، به عنوان مرکز شهر اهواز شناخته شده و باعث پیشرفت و توسعه اهواز شد و خانه های مختلفی نیز در اطراف این کاروانسرا بنا گردیدند.

از آنجایی که بخشی از این کاروانسرا تبدیل به ترمینال مسافربری شده و بخش کوچکی از آن در نزدیکی خانه شیخ خزعل قرار گرفته، برخی به اشتباه تصور می کنند که سرای معین التجار و خانه شیخ خزعل یکی هستند. هنگامی که در حال بازدید از بناهای تاریخی که قدمت آن ها به حدود 100 سال گذشته می رسد، لذت خاصی داشته و گویا در زمان به گذشته سفر خواهیم کرد و حس و حال زمان های قدیم را برایمان تداعی خواهند کرد. کاروانسرای معین التجار همانند بسیاری دیگر از جاذبه های تاریخی ایران، با شماره 2158 در تاریخ 20 آبان سال 1377 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

معماری کاروانسرای معین التجار

کاروانسرای معین التجار یکی از زیباترین و باشکوه ترین کاروانسراهایی است که در ایران ساخته شده است. همانطور که می دانیم، بناهای تاریخی که قدمت زیادی از آن ها می گذرد، در طول عمر خود آسیب هایی به آن ها وارد شده و به همین جهت شکل اولیه خود را از دست می دهند. سرای معین التجار نیز همانند بسیاری دیگر از بناهای تاریخی، در طول عمر خود آسیب ها و صدمه هایی به آن وارد شده که از شکوه آن کاسته شده؛ اما به عنوان جاذبه ای دیدنی در اهواز شناخته می شود. بنای این جاذبه تاریخی از پلان مستطیلی شکل بهره برده و برای ساخت آن از سبک معماری بناهای عربی استفاده شده است.

این بنای تاریخی دارای یک حیاط مرکزی، رواق و اتاق های چهار جانبه می باشد که برای ساخت آن ها از مصلحی همچون خشت ساخته شده، اما زمانی که این بنای این کاروانسرا را از بیرون مشاهده کنیم، نمای آن را به صورت آجری خواهیم دید. برای نمای ظاهری این بنا هیچ تزئین خاصی به کار برده نشده و در عین سادگی، بسیار زیبا و چشمنواز به نظر می رسد. برای معماری این کاروانسرا همچنین از معماری ایرانی بهره گرفته شده و یکی از شاهکارهای ایرانی در زمینه ساخت کاروانسرا می باشد.

تزئینات خاص و چشمنوازی برای فضای داخلی کاروانسرا به کار برده شده اند که می توان به تزئینات و طرح های روی ستون ها و دیوارها اشاره نمود. برای بخش ورودی و ستون های بزرگ این کاروانسرا از گچبری های زیبایی نیز استفاده شده است. همانطور که ذکر شد، در طول مدت زمانی که از ساخت این بنا سپری می شود، بخش های مختلفی به آن اضافه شدند که یکی از آن ها بازار معین التجار می باشد که از دو راسته کوچک و عمود بر یکدیگر تشکیل شده اند و از مهمترین محل های تجاری اهواز به شمار می رفت و تا چندین سال گذشته به صورت غرفه و یا انبار مورد استفاده قرار می گرفت.

بهترین زمان بازدید از کاروانسرای معین التجار

کاروانسرای معین التجار در شهر اهواز در استان خوزستان و در در ناحیه جنوب کشور واقع شده است. شهرهای جنوبی ایران همگی از آب و هوایی گرم بهره برده و در برخی از روزهای تابستان دمای هوا تا حدود 50 درجه سانتی گراد هم می رسد و گردش در این هوا به شدت طاقت فرسا خواهد بود. از همین رو بسیاری از گردشگرانی که قصد سفر به شهرهای جنوبی کشور همچون اهواز را دارند تا گشت و گذاری در میان جاذبه های دیدنی آن داشته باشند، اغلب فصل های نیمه دوم سال را که آب و هوای این شهرها در مطلوب ترین حالت ممکن خود هستند، انتخاب می کنند. اگر شما هم برای بازدید از سرای معین التجار به دنبال بهترین زمان هستید، بهتر است فصل های پاییز و زمستان را برای سفر به این شهر انتخاب نمایید.

شرایط بازدید از سرای معین التجار

کاروانسرای معین التجار از ارزشمندترین آثار تاریخی اهواز به شمار آمده که گردشگران و تاریخ دوستان زیادی به بازدید از آن اقدام می کنند. این جاذبه تاریخی همه روزه از ساعت 8 صبح تا 18 عصر فعال بوده که گردشگران می توانند در این بازه زمانی به بازدید از آن اقدام نمایند. همچنین برای بازدید از سرای معین التجار نیازی به تهیه بلیط و پرداخت هزینه نبوده و گردشگران می توانند به صورت رایگان از تمام بخش های آن دیدن کنند. پل سیاه اهواز نیز همانند بقیه پل های اهواز در محدوده این بنای تاریخی بوده که جزء جاذبه های گردشگری اهواز محسوب می شود و برای بازدید از آن نیازی به پرداخت هزینه نمی باشد.