موزه شاهرود

موزه شاهرود موزه ای تماشایی در شهر شاهرود است که از منحصر به فردترین موزه های کشور به شمار آمده و توجه بسیاری از گردشگران را به خود جلب کرده است. انواع اشیاء و آثار تاریخی ارزنده در این موزه وجود دارند که قدمت هر یک از آن ها به قرن های گذشته می رسد و به همین جهت این موزه از ارزش بالایی برخوردار می باشد. خوشبختانه در بسیاری از شهرهای موزه های متعددی وجود دارند که برخی از آن ها به دلیل حفظ و نگهداری انواع اشیاء آثار تاریخی ارزشمند، از شهرت بالایی برخوردار بوده و آن ها را به عنوان سرمایه ملی، تاریخی، فرهنگی و هنری کشور قلمداد می کنند. از آنجایی که موزه های متنوعی در شهرهای مختلفی از کشور وجود دارند که بسیاری از افراد برای گذراندن اوقات فراغت خود به سراغ موزه ها می روند و علاوه بر تفریح، می توانند با فرهنگ و تمدن ایران بیشتر آشنا شوند. این بار چمدان سفر خود را بسته ایم تا به سمت شاهرود سفر کنیم و از میان دیدنی های این شهر، موزه ای زیبا و ارزشمند را انتخاب کرده و از آن دیدن کنیم. شما هم می توانید تا انتهای این مطلب همراه ما باشید تا با موزه شاهرود که از قدیمی ترین جاذبه های دیدنی این شهر محسوب می شود، آشنا شویم و گشتی در آن داشته باشیم.

موزه شاهرود کجاست و مسیر دسترسی

موزه شاهرود از قدیمی ترین و پرطرفدارترین موزه های شاهرود به شمار می آید که آثار تاریخی متعددی را در خود جای داده که علاقه مندان زیادی به بازدید از آن اقدام می کنند. اگر شما هم به بازدید از جاذبه های تاریخی علاقه دارید و به شهر شاهرود سفر کرده اید و می خواهید گشت و گذاری در میان جاذبه های دیدنی شاهرود داشته باشید، می توانید ابتدا خود را به این شهر رسانده و سپس مسیر دسترسی به این موزه را از طریق خیابان شهرداری آغاز نموده و به سمت خیابان 22 بهمن حرکت کرده و تا رسیدن به میدان امام خمینی در این خیابان به مسیر خود ادامه دهید. وارد بعد از رسیدن به میدان امام خمینی، وارد خیابان امام خمینی شده و پس از حرکت در این خیابان، وارد خیابان فروغی شوید و این خیابان را تا انتها پیش بروید تا به این موزه تاریخی و تماشایی دسترسی پیدا کنید.

شماره تماس موزه شاهرود: 02332221784

آدرس موزه شاهرود: استان سمنان، شاهرود، خیابان فردوسی

آشنایی با موزه شاهرود

شاهرود یکی از شهرستان های استان سمنان است که در به واسطه قرار گرفتن در نزدیکی تهران، دارای محبوبیت می باشد. شهر زیبای شاهرود علاوه بر داشتن جاذبه های طبیعی چشمنواز، انواع جاذبه های تاریخی را در خود جای داده که در این میان می توان به برج کاشانه بسطام نیز اشاره نمود که از دوره سلجوقیان به یادگار مانده است. از آنجایی که شاهرود در موقعیت جغرافیایی که بخشی از طبیعت آن به صورت کویری و بخش دیگر آن نیز دارای آب و هوای مرطوب می باشد، سبب گردیده توجه بسیاری از افراد را به خود جلب نماید و انواع جاذبه های گردشگری در آن جای بگیرند.

در دوره اشکانیان شاهرود دارای اهمیت ویژه ای بوده و در دوره ای از تاریخ نیز در مسیر جاده ابریشم قرار داشته که این موضوع نیز توانسته بر اهمیت آن بی افزاید. معمولا هر شهری از کشور، موزه ای تحت عنوان موزه مردم شناسی یا موزه باستان شناسی در خود جای داده که به عنوان دیدنی های هر شهر محسوب می گردند. همانطور که می دانیم، در شهرهای مختلف ایران موزه های زیبا، معروف و مهمی وجود دارند که برخی از آن ها بناهای تاریخی بوده که امروزه به موزه تبدیل شده اند و برخی دیگر بناهای جدیدی بوده که انواع آثار و اشیاء تاریخی در آن ها برای نمایش عموم قرار داده شده اند.

موزه شاهرود در بین سال های 1306 تا 1307 هجری شمسی به عنوان بلدیه یا همان ساختمان شهرداری در شهر شاهرود ساخته شد و به عنوان نخستین موزه استان سمنان معرفی گردید. هر یک از آثار تاریخی که در این موزه نگهداری می شوند، دارای قدمتی طولانی بوده که شامل 830 قلم شی تاریخی و بیش از 120 نسخه خطی و کتاب قدیمی ارزنده می شوند. همچنین آثار دیگری همچون ابزارهای سنگی و استخوانی در این موزه وجود دارند که قدمت آن ها به بیش از 8 هزار سال گذشته می رسند. بسیاری از آثاری که در موزه شاهرود نگهداری می شوند، از تپه سنگ چخماق بسطام کشف شده اند.

تاریخچه موزه شاهرود

موزه شاهرود یکی از جاذبه های دیدنی و تاریخی شهر شاهرود در استان سمنان است که قدمت آن به دوران پهلوی اول می رسد و ابتدا در میان سال های 1306 تا 1307 هجری شمسی در ساختمان شهرداری افتتاح گردید. سبک معماری ساختمان این موزه به اواخر دوران قاجار و اوایل دوران پهلویه می رسد. ساختمان این موزه در اسفند ماه سال 1367 مورد بازسازی قرار گرفت و موزه مردم شناسی و باستان شناسی در آن افتتاح گردید. موزه شاهرود در سال 1367 به فهرست آثار ملی ایران اضافه شد و به عنوان اولین موزه استان سمنان شناخته شد.

معماری موزه شاهرود

موزه تماشایی شاهرود که از معروف ترین موزه های شاهرود بوده، در ساختمان شهرداری یا بلدیه کار خود را آغاز نمود. این ساختمان دارای زیربنایی به مساحت 468 متر مربع بوده که 2 طبقه را در خود جای داده و سبک معماری آن به اواخر دوران قاجار و اوایل دوران پهلوی می رسد. برای ساخت نمای بیرونی این موزه از آجر استفاده شده و هنگامی که آن را از نمای بیرونی مشاهده می کنید، ساختمانی آجری شکل را مشاهده خواهید کرد. برای ساخت و طراحی طبقه اول این موزه از طاق های هلالی و ترکی استفاده شده است.

همچنین مصالح به کار رفته در ساخت این بنا مصالحی نظیر خشت و مصالح آجری می باشند. یکی از بخش های این موزه به عنوان موزه باستان شناسی شناخته شده که 6 اتاق در آن قرار داشتند که سقف آن ها به صورت ضربی ترک دار بوده و محل قرار گیری آن ها در جناح های شمالی و جنوبی بوده و یک راهروی عریض برای اتصال آن ها به یکدیگر در نظر گرفته شده است. برای طراحی این موزه از طراحی ساده و چشمنوازی استفاده است. همچنین پنجره های سنتی و زیبایی که برای تزئین آن ها از کنده کاری استفاده شده، برای این ساختمان قرار داده شده اند.

آشنایی با بخش های مختلف موزه شاهرود

موزه شاهرود که به عنوان موزه باستان شناسی شاهرود شناخته می شود، از بخش های مختلفی تشکیل شده که هر یک از آن ها اشیا و آثار تاریخی مختلفی را در خود جای داده اند. در واقع اشیا و آثاری که در این موزه قرار دارند، از برخی نقاط استان سمنان کشف و جمع آوری شده اند و در نهایت با ساخت این مزه، آن ها را در این محل نگهداری می کنند. هر کدام از این آثار و اشیائی که در این موزه قرار گرفته اند و به نمایش عموم مردم گذاشته شده اند، قدمتی مربوط به دوره های مختلفی از تاریخ می باشند که برخی از آن ها متعلق به دوران پیش از میلاد، پیش از اسلام و دوران بعد از اسلام می باشند. موزه شاهرود از دو بخش باستان شناسی و مردم شناسی تشکیل شده که می توان با مراجعه به این موزه از ثار تاریخی مختلفی که در آن وجود دارند، دیدن کرد. در ادامه این مطلب به آشنایی با بخش های مختلف موزه باستان شناسی شاهرود خواهیم پرداخت.

بخش باستان شناسی

طبقه اول موزه شاهرود دارای 6 اتاق و یک راهرو بوده که تمام اشیا و آثار تاریخی کشف شده از تپه های باستانی سمنان نظیر تپه سنگ چخماق شاهرود در آن قرار داده شده اند. با مراجعه به اولین طبقه از این موزه می توانید از انواع آثار تاریخی همچون مهره های تاریخی سنگی، سکه های تاریخی به جا مانده از دوران صفویه و اشکانی و سلوکی، ابزارهای سنگی و استخوانی و مفرغی، محراب گچ بری شده، ظروف سفالی خاکستری و منقوش، قبر بازسازی شده، درب منبت کاری شده، پیه سوزهایی از جنس فلز و مفرغ، آجر نقش دار، ظروف شیشه ای و غیره مشاهده نمایید و با آن ها آشنا شوید.

حتی زیورآلات تزئینی و وسایل آرایشی بانوان نظیر سنجاق مو، حلقه، دستبند و گیره مو که از جنس های مختلفی همچون استخوان، مفرغ و سفال ساخته شده اند نیز در این بخش از موزه نگهداری می شوند. یکی از جالب توجه ترین موارد بخش باستان شناسی موزه شاهرود قبر بازسازی شده ای است که قدمت آن به دوره هزاره اول پیش از میلاد می رسد. این قبر تاریخی از اطراف تپه بلوار شاهرود کشف شده و پس از کشف به این موزه انتقال یافته است. اسکلت کشف شده به گونه ای در موزه بازسازی شده که اسکلت را به حالت جنینی که به پهلو خوابیده قرار داده اند. کنار اسکلت نیز وسایلی هم دفن شده اند. نمونه دیگری به نام موزه باستان شناسی مردان نمکی زنجان در شهر زنجان وجود دارد که تعدادی مرد مومیایی در آن به نمایش گذاشته شده اند.

این اسکلت به طرف شرق قرار داده شده که این مورد عقیده ای از زمان های گذشته بوده که مردم بر این باور بودند اگر مردگان را به سمت شرق دفن کنند، می توانند پیام آور زندگی باشند. همچنین وسایلی که به همراه مردگان دفن می شد نیز به این دلیل بوده که مردم عقیده داشتند بایستی مهمترین وسایل و ابزارها را به همراه مردگان در خاک دفن کنند؛ چرا که مردگان در دنیای دیگر به وسایل خود نیاز خواهند داشت.

آثار و اشیا طبقه اول موزه تنها به موارد ذکر شده محدود نمی شود و آثار تاریخی دیگری نیز در کنار آن ها وجود دارند. درب قدیمی منبت کاری شده ای در موزه شاهرود وجود دارد که قدمت آن به دوران سلطنت مظفرالدین شاه قاجار می رسد که در آن زمان به عنوان درب ورودی آرامگاه امامزاده محمد سرامین قطری قرار داده شده بود. تمام بخش های این دو لنگه درب مزین به نقش هایی نظیر آیه الکرسی، نام های مبارک چهارده معصوم، اشعار محتشم کاشانی، آیات قرآنی، نقوش اسلیمی و نام سازندگان این درب نیز بر روی دیده می شوند و جلوه خاصی را برای آن پدید آورده اند.

نکته جالبی که در رابطه با منبت کاری های این درب تاریخی وجود دارد، این است که برخی از نقوش اسلیمی به صورت جداگانه منبت کاری شده و با ابزارهایی همچون سنگ یشم و میخ به درب متصل شده اند و جلوه خاصی را برای درب پدید آورده اند. علاوه بر نقوش منبت کاری شده چشمنوازی که بر روی این درب وجود دارند، قدمت تاریخی آن حیرت انگیز است که می توان اثری تاریخی را از نزدیک مشاهده کنید.

بخش مردم شناسی موزه شاهرود

موزه های مردم شناسی که در شهرهای مختلفی از ایران وجود دارند، به خوبی می توانند فرهنگ، آداب و رسوم و سبک زندگی مردمان هر شهر را به نمایش بگذارند. بخشی به نام مردم شناسی در موزه شاهرود وجود دارد که در طبقه دوم موزه قرار گرفته است. این طبقه شامل یک سالن، دو اتاق و یک راهرو می باشد که آثاری همچون وسایل تدفین، ابزار تدخین، اسناد و قباله ها، ابزار کار دامداری و کشاورزی، ابزار و وسایل تعزیه خوانی، ابزار و وسایل پخت نان و دست بافته ها، کارگاه پارچه بافی، پرده درویشی، تن پوش ها و سرپوش های شاهرود، ابزار روشنایی سنتی، چرخ های ریسندگی سنتی، قرآن های خطی و چرخ های ریسندگی سنتی و غیره در این طبقه وجود دارند.

بخشی از طبقه دوم موزه شاهرود به بخش لباس های زنانه اختصاص یافته که لباس هایی نظیر کلاه سوزن دوزی شده، جوراب پشمی، کت زنانه، چارقد، پیراهن سوزن دوی شده و غیره در آن قرار دارند که می توانید از آن ها دیدن کنید. یکی از مهمترین آثاری که در بخش مردم شناسی موزه تاریخی شاهرود وجود دارد، پرده درویشی بوده که توسط حسین درویش، از نقاشان پرده های درویشی، در سال 1340 تا 1342 هجری شمسی تهیه شده و به اثری ماندگار تبدیل شده است. این پرده درویشی تصاویر مختلفی نظیر 400 صورت انسان و حیوان و 32 روایت و حدیث مذهبی بر روی آن نقش بسته اند. در سال 1369 این پرده نیز همانند بسیاری دیگر از بخش های موزه، توسط کارشناسان میراث فرهنگی در اصفهان بازسازی گردید.

قیمت بلیط و ساعت بازدید از موزه شاهرود

برای بازدید از اغلب موزه ها بایستی بلیطی به عنوان ورودی تهیه کرد که موزه شاهرود نیز از این امر مستثنا نبوده و بایستی بلیطی را به مبلغ 10 هزار تومان ( سال 1401) تهیه کرد. همچنین ساعت کاری این موزه همه روزه به غیر از جمعه و ایام تعطیل از ساعت 8 صبح تا 21 شب می باشد.