مسجد گنجعلی خان

مسجد گنجعلی خان بخشی از مجموعه گنجعلی خان کرمان می باشد که از دوران صفوی در این شهر باقی مانده است. دوران صفویه را می توان یکی از مهمترین دوران ایران در معماری و توسعه شهرها به شمار آورد و همچنین مساجد متعددی در شهرهای مختلفی از ایران در دوران صفوی ساخته شده اند. کرمان کلانشهری در مرکز استان کرمان است که از پرجمعیت ترین شهرهای ایران به حساب می آید و جزء شهرهای جنوبی کشور بوده که آب و هوایی گرم و خشک در آن حاکم است. شهر کرمان میزبان آثار تاریخی و بناهای باستانی متعددی است که هر کدام از آن ها از دوره های مختلفی از تاریخ ایران در این شهر به جا مانده اند و امروزه به جاذبه ای تاریخی در کرمان تبدیل شده اند و بازدیدکنندگان زیادی را به سمت خود جذب می کنند. جاذبه ای که در این مطلب می خواهیم با آن آشنا شویم، جاذبه ای تاریخی به نام مسجد گنجعلی خان است که از دوران صفویه در کرمان به یادگار مانده و به جاذبه ای دیدنی در این شهر تبدیل شده است. در ادامه این مطلب همراه لوکس ویلا باشید تا با این مسجد تاریخی که بخشی از مجموعه گنجعلی خان کرمان به شمار می رود، آشنا شویم.

مسجد گنجعلی خان کجاست و مسیر دسترسی

برای رسیدن به مسجد گنجعلی خان شما می توانید ابتدا خود را به میدان توحید برسانید و سپس به طرف شمال غربی و به سوی بازار گنجعلی خان ادامه دهید. کمی بعد از دور برگردان به طرف خیابان شهید محمود تجلی رفته و مسیرتان را تا رسیدن به مقصد ادامه دهید. مسافت مسیر گفته شده تقریبا 300 متر بوده و بدون ترافیک یک دقیقه در راه هستید. در هر جایی از شهر که بودید نیز می توانید با لوکیشن زیر خود را به آسانی به این جاذبه برسانید. کافیست ابتدا لوکیشن و اینترنت همراه دستگاهتان را روشن نمایدد و بعد بر روی مسیر دسترسی زیر کلیک کنید.

ساعت کاری مسجد گنجعلی خان: از ساعت 9 صبح تا 19 عصر

آدرس مسجد گنجعلی خان کرمان: استان کرمان، مرکز قدیمی شهر کرمان، جنب بازار بزرگ، مجموعه گنجعلی خان

آشنایی با مسجد گنجعلی خان

مسجد گنجعلی خان مسجدی تاریخی و به جا مانده از دوران صفویان است که در ضلع شمال شرقی میدان گنجعلی خان کرمان واقع شده و دستور ساخت آن را گنجعلی خان صادر نموده است. در دوره صفویه مساجد متعددی در شهرهای مختلفی از ایران ساخته شده اند که نشان از دوران شکوفایی مساجد و معماری اسلامی در ایران محسوب می شد. شاید اغراق نباشد اگر بگوییم به هر نقطه ای از شهر کرمان قدم بگذارید، آثار و رد پایی از دوران صفویه را می توان در آن پیدا کرد. یکی از معروف ترین مساجدی که در زمان صفویان در شهر کرمان ساخته شده، مسجد گنج علی خان می باشد که جزئی از مجموعه گنجعلی خان به حساب می آید.

این مجموعه از بخش هایی نظیر بازار، موزه، حمام، آب انبار، کاروانسرا و غیره تشکیل شده که هر یک از آن ها به نوبه خود مهم بوده و حرف های زیادی برای گفتن دارند. کل این مجموعه تاریخی به دستور گنجعلی خان، حاکم وقت کرمان، ساخته شده بودند. هر کدام از بخش های این مجموعه تاریخی دارای جذابیت های مخصوص به خود می باشند و افراد زیادی را به سمت خود جذب می کنند. طبق بسیاری از روایات، این مسجد تاریخی به عنوان محل عبادت حاکم کرمان بوده و در روایتی دیگر به عنوان نمازخانه کاروانسرا یا مدرسه از آن استفاده می شده است.

در واقع مجموعه تاریخی گنجعلی خان را می توان به عنوان یکی از مهمترین و معروف ترین جاذبه های تاریخی کرمان به شمار آورد که از دوره صفویه به جا مانده اند. بسیاری از مساجد تاریخی که در شهرهای مختلفی از ایران وجود دارند، از معماری اسلامی و تزئینات متنوعی بهره می برند که هر یک از آن ها دارای زیبایی های چشمنوازی می باشند.

تاریخچه مسجد گنجعلی خان

مسجد گنجعلی خان یکی از قدیمی ترین کساجد ایران است که جزء مجموعه گنجعلی خان کرمان به حساب می آید و در ضلع شمال شرقی میدان گنجعلی خان و جنب مدرسه گنجعلی خان قرار گرفته است. قدمت ایت مسجد به دوران صفویه می رسد و به دستور حاکم وقت کرمان که توسط شاه عباس صفوی منصوب شده بود، ساخته شد. امروزه از این مسجد به یکی از جاذبه های دیدنی کرمان تبدیل شده و افراد زیادی به بازدید از آن اقدام می کنند.

از همان زمان ابتدا که گنجعلی خان به عنوان حاکم شهر کرمان معرفی شد، عملیات توسعه عمرانی و آبادانی کرمان را آغاز نمود و در راستای این هدف، بناهای تاریخی زیادی در نقاط مختلفی از این شهر ساخته شدند. در سال 1007 هجری قمری این مسجد به دستور گنجعلی خان ساخته شد و به تعداد 14 باب مغازه در این مجموعه وجود دارند که برای این مسجد تاریخی وقف گردیده اند. مسجد گنجعلی خان در تاریخ 26 اردیبهشت ماه سال 1347 با شماره 829 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

معماری مسجد گنجعلی خان

مسجد گنجعلی خان که بخشی از مجموعه گنجعلی خان کرمان به حساب می آید، از معماری زیبا و طراحی زیبا و چشمنوازی برخوردار است. این مسجد تاریخی دارای مساحت و فضای کوچکی بوده که ابعاد آن 25.5 متر × 5 متر بوده و مساحت کل آن به 127.5 متر مربع می رسد. یک ایوان در بخش ورودی این مسجد وجود دارد که پس از عبور از سردر ورودی مسجد، بایستی از آن عبور نمایید. این ایوان دارای نمایی نسبتا ساده بوده اما گچ بری های خاص و زیبایی برای آن در نظر گرفته شده که توانسته آن را از سادگی دور کند.

این ایوان دارای کف سنگی بوده و یک درب چوبی برای آن قرار داده شده و کتیبه ای بالای این درب وجود دارد که عبارت (شکر که از دولت شاه عباس شاه آنکه جهان گشت ز عدلش بهشت گنجعلی‌خان شده در سبع والف بانی این مسجد طاعت سرشت) را می توان بر روی آن مشاهده نمود. پس از آن که بخش ورودی و ایوان را پشت سر گذاشتید، به یک راهروی تاریک خواهید رسید که بعد از عبور از آن، یک شبستان گنبد دار را مشاهده خواهید کرد. یک بالکن یا رواق در یکی از اضلاع شبستان با استفاده از دو ستون ساخته شده که یک مسیر پلکانی نیز برای دسترسی به آن در نظر گرفته شده است. پوشش گنبدی این مسجد در بخش شبستان دارای 12 نورگیر می باشد که روشنایی فضای داخلی را تأمین می کنند.

محراب مسجد تاریخی گنجعلی خان نیز در ضلع قبله مسجد ساخته شده که یک لوح بزرگ از جنس مرمر با طرح برجسته از گلدان میان آن دیده می شود که در مسجد بسیار چشمنواز می باشد. تزئیناتی که برای زیباسازی مسجد گنجعلی خان استفاده شده شامل مقرنس کاری ها، گچ بری ها، نقاشی ها و کاربندی هایی است که هر یک از آن ها بر زیبایی فضای داخلی مسجد تأثیر به سزایی داشته اند. همچنین علاوه بر کاشی کاری هایی که برای فضای داخلی مسجد به کار رفته اند، کاشی کاری هایی هم برای نمای بیرونی مسجد در نظر گرفته شده که نمایی بسیار چشمگیر و زیبا را پدید آورده اند. در گذشته سنگ آب سفید رنگی در بخش ورودی مسجد قرار داشت که مردم می توانستند از آن برای وضو و آشامیدن استفاده نمایند.

در دوران صفویه بر طراحی و معماری بناها بسیار اهمیت داده می شد و همین موضوع سبب گردیده بود که شاهکارهایی ماندگار خلق شوند و تا به امروز باقی بمانند. طراحی و معماری مسجد تاریخی گنجعلی خان را همانند دیگر بخش های مجموعه گنجعلی خان، محمد سلطانی یزدی بر عهده داشته و توانسته اثری بی نظیر و ماندگار را از خود بر جای بگذارد. در واقع محمد سلطانی یزدی، سبک طراحی و معماری میدان نقش جهان، میدان امیر چخماق یزد و سبک معماری اصفهانی را سرلوحه خود قرار داد و به خوبی توانست از آن ها برای طراحی و معماری این گنجینه عظیم و ماندگار استفاده نماید. این مجموعه تاریخی علاوه بر آن که در ایران شهرت داشته باشد، حتی توانسته به شهرت جهانی نیز دست یابد و توریست های خارجی نیز برای بازدید از آن به شهر کرمان سفر کنند.

شرایط بازدید از مسجد گنجعلی خان

مسجد گنجعلی خان امروزه کاربری اصلی خود را از دست داده و دیگر به عنوان مسجد کاربرد نداشته و به یکی از جاذبه های دیدنی کرمان تبدیل شده است. از همین رو ساعت کاری خاصی برای آن در نظر گرفته شده تا بازدیدکنندگان بتوانند در این بازه زمانی مشخص شده، به سراغ بازدید از آن بروند. از همین رو مسجد گنجعلی خان دیگر شور و حال گذشته را ندارد و هیچ نمازگزاری برای اقامه نماز به آن مراجعه نمی کند.

ساعت بازدید از مسجد گنج علی خان همه روزه از ساعت 9 صبح تا 19 عصر می باشد که می توانید هر زمانی را در این بازه زمانی انتخاب نمایید و از این مسجد تاریخی و زیبا دیدن کنید. لازم به ذکر است که بازدید از مسجد گنج علی خان رایگان بوده و برای بازدید از آن نیازی به تهیه بلیط و پرداخت ورودی نمی باشد. در نظر داشته باشید که شاید این مسجد در روزهای سوگواری رسمی تعطیل باشد و در این ایام پیش از رفتن به سراغ مسجد، از فعالیت آن اطمینان حاصل نمایید. یکی دیگر از بخش های مختلفی که در مجموعه گنجعلی خان وجود دارند، ضرابخانه گنجعلی خان کرمان می باشد که می توانید علاوه بر این مسجد تاریخی، از آن نیز دیدن کنید.