دره هملون در شمشک

شمشک یکی از مناطق خوش آب و هوای شمال شرق شهر تهران است که همواره مقصد سفرهای گردشگری کوتاه مدت اهالی پایتخت بوده. این دهکده زیبا، بخشی از منطقه رودبار قصران شمیرانات به شمار می آید و در سال 1391 از بهم پیوستن چند منطقه و روستا تشکیل شده. در سفر به این منطقه علاوه بر دره هملون می توان از دیدنی های دیگری همچون آبشار دربندسر، راپ سوئینگ، قلعه کیقباد، هفت چشمه و پیست اسکی نیز دیدن کنید. رستوران های شمشک هم تنوع بالایی داشته و می توانند هر سلیقه ای را راضی کنند.

آشنایی با دره هملون

این دره در 35 کیلومتری شمال تهران و در فاصله میان دو روستای شمشک و میگون قرار گرفته. بنابر روایت مردمان هملون، در گذشته هایی که خیلی زمانی نیز از آن نگذشته، در وسط این دره، روستایی خوش آب و هوا و آباد قرار داشته و اجداد این مردان در این روستا زندگی کرده و با مشاغلی همچون کشاورزی و دامپروری و باغداری روزگار سر می کرده اند. آثاری در میانه دره همچون یک سنگ آسیاب که عمری چند دهه ای دارد، به نشانه هایی از آن روستا تعبیر می شود. اما در حال حاضر دیگر روستایی در این دره وجود ندارد و فقط باغ های میوه در سراسر دره پراکنده شده و کسی ساکن آنها نیست.

پوشش گیاهی دشت هملون

در باغ های این دشت، اغلب میوه هایی همچون گردو، سیب، آلبالو و گیلاس به عمل می آید و در کنار آنها نیز در زمین های دشت هملون، می توانیم انواع گیاهان دارویی همچون آویشن، گون و باریج را بیابیم. زمان سیدن آویشن در دره هملون در اواخر تابستان و اوایل پاییز بوده و محل روییدنش نیز، بر فراز باغاتیست که در میانه راه مسیر این دره قرار گرفته اند، یعنی همان جایی که ادعا می شد، در گذشته روستایی در آن قرار داشته.

پوشش جانوری دشت هملون

کبک و بزکوهی بخشی از حیات وحش این منطقه محسوب شده که البته این روزها بز کوهی کمتر در این ناحیه دیده می شود. در قدیم جانوران وحشی دیگری نیز چون خرگوش، کفتار گرگ و پلنگ در منطقه هملون یافت می شده اند. اما طی سال های گذشته به دلیل عدم توجه به محیط زیست این منطقه و ویرانی زیستگاه های حیات وحش و شکار غیرقانونی و بی حساب و کتاب آنها، این گونه های جانوری یا از منطقه کوچ کرده اند و یا از بین رفته اند.

دلیل نامگذاری این دره

این دره را در گذشته همه جا لانه یا همه لانه می گفتند. این نامگذاری به دلیل این بود که سوراخ ها و غارهای بسیاری در داخل این منطقه وجود داشت. با گذشت زمان، این واژه بدل به هملون شد و این دره را هملون نامیدند. لون در گویش مردمان این منطقه به معنای غار است و هملون به معنایی مکانیست که غارهای بسیاری دارد. در گویش میگونی، لی به معنای غار و در گویش فشمی لو به معنای غار می باشد.

دیدنی های دره هملون شمشک

این دره زیبایی های بسیاری دارد که هر کدام را به صورت جداگانه به عنوان دیدنی های شمشک نیز نام می برند. البته از آنجا که دره و دشت هملون در میانه شمشک و میگون واقع شده و این هردو روستا در منطقه فشم قرار دارند، گاهی این جاذبه ها را به میگون و گاهی به فشم نیز منتسب می کنند. در ادامه این یادداشت به معرفی این جاذبه ها خواهیم پرداخت.

رودخانه هملون

رود هملون از بلندی ها و کوه هایی که به دره هملون اشراف دارند سرچشمه گرفته و پس از آن که در طی مسیر خود، چشمه ها و شاخه های بسیاری به آن اضافه می شوند، خود به رودخانه شمشک می پیوندد. رود شمشک نیز خود از سرشاخه های اصلی رود جاجرود است که در انتهای مسیر خود به دریاچه سد لتیان در منطقه لواسانات سرازیر می شود. رود هملون اغلب در فصل گرم و هوای تابستان ها کم آب می گردد و در شهریور نیز کاملاً بی آب می شود.

یکی از دلایل این موضوع این است که به تازگی برای تأمین آب روستای میگون، آب برخی از سرچشمه های این رود را با لوله به میگون انتقال داده اند. البته با گذر از نیمه این دره، در کف رودخانه اندکی آب دیده و هر چه که بالاتر می روید، رودخانه نیز کم کم پر آب تر می شود.

قله هملون

قله هملون 3200 متر بلندا داشته و در جنوب این دشت واقع گردیده. این قله به ناحیه شهرستانک و قله قلعه دختر، قله توچال، روستای آهار، شکرآب، قله ورجین، امامه و آتشکوه اشراف دارد. زمان لازم برای کوهپیمایی و بالا رفتن از این قله از ابتدای دره تا قله کوه در زیر یال های قله سی چال، حدود یک ساعت زمان می باشد.

آبشار یخی هملون

این آبشار یخی از مشهورترین جاذبه های دره هملون است، تا آن جا که تنها مدرسه اختصاصی یخ نوردی ایران در مجاورت آن تأسیس شده. این آبشار سی متر بلندا و 15 متر مربع نیز مساحت دارد. از ان جا که این آبشار در سایه واقع شده و نور آفتاب به آن نمی تابد، با سرد شدن هوا، آب آبشار شروع به یخ بستن می کند. از اواخر فصل پاییز تا اوایل فروردین، آب این آبشار یخ زده باقی می ماند و مکان مناسبی برای طرفداران ورزش یخ نوردی می شود. تا آنجا که مسابقات آسیایی یخ نوردی، هر ساله در این مکان برگزار می گردد.

آبشار یخی هملون، تنها پیست این رشته در ایران و خاورمیانه و جزء هفت پیست جهان است که در آن امکان یخ نوردی وجود دارد. مدرسه یخ نوردی هملون در رودبار قصران و ابتدای دره هملون قرار گرفته. برای توسعه این ورزش، بیش از 2000 متر لوله برای انتقال آب از بالای دشت هملون به این آبشار کار گذاشته شده، همچنین مکان یخ نوردی زیرسازی شده و در اطراف آن فنس کشی شده. از دیگر امکانات این مجموعه ساخت قرنطینه و سکوی تمشاچیان است. در این مدرسه همه افراد از سن هشت سال به بالا می توانند به آموزش یخ نوردی زیر نظر مربی متخصص بپردازند.

دره و قله آهنگرک

دره آهنگرک در کنار دره هملون در غرب میگون واقع شده و 5 کیلومتر بالاتر از فشم می باشد. این دره در مسیر کوهنوردانی که قصد صعود به قله آهنگرک را دارند واقع شده. مسیر از ابتدای دشت هملون و باشگاه یخ نوردی آغاز می شود. شرق آهنگرک نیز به دره ای بسیار پربرف می رسد که در انتها با دشت هملون یکی می شود. برای صعود به قله آهنگرک سه مسیر صعود وجود دارد. یکی از این مسیرها از دشت هملون می گذرد. مسیر دوم از میگون آغاز شده و به گردنه استرچال می رسد. آخرین راه نیز از ده تنگه شروع شده و به گردنه استرچال می گذرد.

غارهای هملون

در مسیر دره هملون دو غار در امتداد هم قرار دارند که به نام های هملون کوچک و بزرگ شناخته می شوند و از آنها به نام غارهای هملون یاد می کنند. غار هملون کوچک پس از 15 دقیقه پیاده روی از شروع دره، بالاتر از رودخانه هملون و در زیر یک تاق سنگی خودنمایی می کند. یک چارچوبه آهنی در ورودی غار توسط شهرداری منطقه در راستای آماده سازی غار برای گردشگری قرار داده شده که نیمه کاره رها شده. این غار دهانه ای به عرض سه متر و بلندای یک متر داشته و طول غار 50 متر می باشد. در این غار رشد قندیل ها از پایین به بالا بوده و بلندترین آنها 70 سانت طول دارد.

کف غار با پوششی از خاک و گل و سنگ پوشیده شده و همین موضوع باعث شده که اغلب لغزنده و مرطوب باشد. بلندای غار هملون کوچک که از جمله غارهای هملون به شمار می آید، در ابتدای ورود به آن، اندک و حدود یک و نیم متر بوده و برای گذر از این قسمت باید سر خود را خم کنید. اما هر چه که در غار جلوتر می رویم، مرتفع تر شده و پیمایش آن ساده تر می شود. هر چند که چراغ قوه و یا هدلامپ در این غار ضروریست. در امتداد مسیر، دالانی شیبدار با شیبی 30 تا 40 متری به سمت پایین وجود دارد که بسیار لغزنده بوده و بدون تجهیزات عبور از آن امکان ندارد.

در غار هملون با خطراتی نیز مواجه می شوید. در داخل غار، یک تونل پرشیب واقع شده که 30 تا 40 متر به طرف پایین ادامه دارد. لغزنده بودن غار نیز مزید بر علت شده و این مسیر را بسیار خطرناک کرده. همین موضوع ها باعث شده که تاکید شود باید در عبور از غار هملون کوچک، از غارهای هملون، حتما همراه با یک تیم غارنوردی مجهز باشید. بازدید از این غار نیز 5 ساعت به طول خواهد انجامید. بهترین زمان بازدید از این غار نیز تابستان و اواخر بهار بوده و به خاطر برف و سرمای زیاد، فصل زمستان و پاییز برای سفر به غارهای هملون توصیه نمی شود.

غار هملون بزرگ چند دقیقه پس از هملون کوچک ظاهر شده و از پایین مسیر دیده نمی شود. مسیر پاکوبی هم برای رسیدن به این غار وجود دارد. برای دسترسی به این غار باید از دامنه پر از شیب بالا رفت. این غار صد متر طول دارد و به دلیل وسعت بیشتر، پیمایش آن راحت تر و همچین داخل آن نیز دیدنی تر است. در دهانه این غار نیز یک در آهنی تعبیه شده. غیر از این دو غار، غارهای اسپول بزرگ و کوچک و غار سه طبقه ای استوار نیز در دره هملون وجود دارد که در قسمت بعد از آن خواهیم گفت.

غارهای هملون کجاست

غارهای هملون در راه میگون به شمشک قرار گرفته اند. از شهر تهران تا غارهای هملون بین 30 تا 50 کیلومتر فاصله است. برای رسیدن به این غارها باید ابتدا وارد یکی از اتوبان های بابایی یا ارتش شده و سپس از جاده لشگرک به فشم و سپس به میگون بروید. از میدان فشم تا میگون 5 کیلومتر فاصله بوده و بعد از آن با طی 5 کیلومتر دیگر در جاده میگون به شمشک به غارهای هملون خواهید رسید.

قلعه و غار استوار

در بلندی های بخش جنوبی دره هملون، رو به روی غار هملون بزرگ، آثاری اندک از یک قلعه تاریخی به نام قلعه استوار دیده می شود. در کنار این قلعه نیز غاری وجود دارد که به آن غار استوار می گویند. این غار سه طبقه و یا سه دالان مرتبط با هم دارد. بر روی جداره این دالان ها، سوراخ ها و دریچه هایی مشاهده می گردند و بررسی ها نشان دهنده آن است که این دریچه ها برای دیده بانی بوده و به وسیله انسان در در داخل غار استوار ایجاد شده اند. چراکه از بالای این غار، تمام میگون و نواحی اطراف دیده می شود.

بهترین زمان سفر به دشت هملون

این دره در فصل بهار و در اوایل تابستان سرسبزی و طراوت بسیاری داشته و رودخانه آن نیز پر آب است. در شهریور ماه تقریبا آب رودخانه هملون خشک می شود و سرسبزی دره کم می شود. البته وقتی به میانه های دشت می رسید، به تدریج رود پرآب تر و دشت سرسبزتر می شود. اگر هدف شما از سفر به این دره، بازدید از آبشار یخی هملون می باشد، بهترین زمان بازدید از اواخر پاییز تا فروردین خواهد بود. البته در این دوره با توجه به آب و هوای ییلاقی و کوهستانی منطقه، با سرمای هوا مواجه خواهید شد و باید برای آن آماده باشید.

دره هملون کجاست

این دره در در 35 کیلومتری شمال شرق تهران در فاصله میان میگون و شمشک واقع شده. برای دسترسی به این دره از تهران، سه مسیر وجود دارد. در مسیر نخست باید اتوبان ارتش را تا انتها رفته بعد در جاده لشگرک به طرف لواسان و فشم رفته و در دو راهی فشم و لواسان به سمت فشم بروید و در انتها نیز به سوی میگون رفته و پس از گذر از میگون در جاده میگون به فشم به این دره خواهید رسید. مسیر دیگر جاده تلو به میگون است و مسیر سوم مسیر تهرانپارس به سمت میگون می باشد.

آدرس دره هملون: ایران، تهران، جاده لشگرک، سی و پنج کیلومتری تهران، فشم، مسیر میگون به شمشک

رزرو اقامتگاه در منطقه شمشک و نزدیکی دره هملون

همان گونه که در ابتدای متن گفته شد، شمشک یکی از مناطق خوش آب و هوا و پرطرفدار ییلاقی شمال شرق تهران است. از این رو اقامتگاه های این منطقه همیشه خواهان بسیار داشته اند و همین موضوع باعث رشد و توسعه گردشگری و امکانات اقامتگاهی در این منطقه شده.. بسیاری در سفر به این منطقه، به دنبال اجاره سوئیت مبله در شمشک هستند و برخی دیگر اجاره آپارتمان مبله در شمشک را ترجیح می دهند. هر کدام از این موارد که مطلوب شما باشد، می توانید بهترین گزینه ها را در وبسایت ما بیابید.