همه چیز درباره منارجنبان اصفهان

شهر اصفهان یکی از شهرهای گردشگری و تورسیتی می باشد که همگان برای بازدید از آثار باستانی و امکان دیدنی آن، به شهر اصفهان سفر می کنند. یکی آثار باستانی هایی که در شهر اصفهان قرار دارد و همیشه مورد بازدید گردشگران قرار می گیرد، منارجنبان اصفهان می باشد. با لوکس ویلا همراه باشید تا با این آثار باستانی و راز و رمز نهفته در آن آشنا شوید.

معرفی منارجنبان اصفهان

دلیل نام گذاری این بنا به منارجنبان این است که برخی از مناره ها باتوجه به مستحکم بودنشان، به دلایل مختلف سرجای خود تکان می خورند که همین دلیل اصلی نام گذاری این بنا به منارجنبان می باشد.

یکی از شگفت انگیزترین آثار باستانی های مهم و مشهوری که در شهر اصفهان قرار دارد، منارجنبان اصفهان می باشد. در زمان های قدیم که این بنا ساخته شد، در منطقه ای به نام دهکده کارلادان قرار داشت و با توجه به توسعه این شهر، اکنون در نزدیکی هایی منطقه ای به نام نصرآباد واقع است. یکی از آثار باستانی و تاریخی مهم شهر اصفهان همین منارجنبان است که کاشی کاری های زیبای آن، توسط استادان و هندمندان حاذق انجام شده است.

این بنا یکی از آثار معماری دوره ایلخانان به شمار می رود. با مساحتی حدود ۱۴۶ متر مربع و مناره هایی به ارتفاع ۵/۷ متر از سطح بام و البته ارتفاع بام تا کف حیاط نیز ۵/۱۰ متر است. در ۶ کیلو متری مسیر جاده اصفهان به نجف آباد، در سمت راست آزاد راه، بنای منار جنبان قرار دارد که بر فراز مقبره عارفی گمنام به نام “عمو عبدا… کارلادانی” بنا شده است و بر اساس تاریخ سنگ نبشته این مقبره،تاریخ بنا به ۷۱۶ هجری قمری بازمی گردد.

تاریخچه منارجنبان اصفهان

با توجه به اسناد تاریخی و مدارکی که برجای مانده است، به‌نظر می‌رسد بنای تاریخی منارجنبان اصفهان در دوران حکومت ایلخانیان و اواخر فرمانروایی «محمد خدابنده اولجایتو»، در شهر اصفهان ساخته شده است. جالب است بدانید طبق تحقیقاتی که برخی از کارشناسان انجام داده‌اند، به‌ نظر می‌رسد، بقیه منارجنبان ‌هایی که در جهان وجود دارد، همگی متعلق به فرهنگ ایرانی اسلامی است و از آن جالب تر این که تمام آن‌ ها طی 3 دهه و در دوره حکومت تیموریان ساخته شده است.

هرچند در رابطه با صحت و درستی این ادعا هنوز بحث وجود دارد، ولی در این شکی نیست که معماری زیبا و شگفت ‌انگیز این مکان، که از مکان ها و جاهای دیدنی اصفهان است، آن را به یکی از مشهورترین مناره ‌های سراسر جهان تبدیل ساخته است.

بهتر است بدانیم که عمارت تک ایوانی منارجنبان در دوره ایلخانی ساخته شده است. این مکان محل دفن یکی از عارفان خداپرست به نام عمو عبدالله بن محمود صقلابی است و به همین دلیل، برخی منارجنبان را با نام آرامگاه شیخ امیر عبدالله می شناسند. اگر روی سنگ قبر وی را نگاهی بیاندازید، متوجه عدد 716 خواهید شد که روی آن حک شده است و نشان از سال ساخت این مقبره است.

روش ساخت بنای منارجنبان به صورت مغولی بوده و در اواخر سال های حکومت صفویان مناره ها به ایوان متصل شده اند. منارجنبان اصفهان این جاذبه فوق العاده در ۲۰ خرداد سال ۱۳۲۱ و با شماره ثبت ۳۴۹ به فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.

مناره ‌های جنبان در سراسر جهان

البته همانطور که قبلا هم اشاره کردیم، در ایران و دیگر کشورها مانند عراق و عربستان مناره‌ های دیگری وجود دارند که در عین استحکام بالای بنا، در جای خود تکان می‌خورند. ولی آن چه که در مورد منارجنبان مطرح شده، علت اصلی ساخت آن است.

درواقع به‌ نظر می ‌رسد، معمار این بنا که متاسفانه اطلاعاتی در مورد وی وجود ندارد، از همان ابتدا آن را به عنوان یک منارجنبان نساخته است و هدف اصلی وی هم احداث بنایی نبوده است که بتوان قسمتی از آن را به لرزه درآورد و قسمت دیگر خود ‌به ‌خود به لرزه افتد. درحالی که سایر منارجنبان‌ ها از همان ابتدا به همین هدف ساخته شده‌اند. تعدادی از معماران و باستان ‌شناسان مدعی این مطلب هستند که این مکان درواقع یکی دیگر از عمارات تک ایوانه است.

سبک معماری منارجنابان اصفهان

بنای منارجنبان از بخش های مختلفی نظیر: مناره ها، ایوان و چله خانه تشکیل شده است که در این بخش به توضیح آن ها می پردازیم.

مناره ها: مهمترین بخش این بنا را مناره های آن تشکیل داده است. هرکدام از مناره ها دارای 9 متر طول و 17 متر عرض می باشند و توسط کاشی های فیروزه ای رنگ و لاجوردی با شکل های ستاره چهار پر و کثیرالاضلاع مزین شده اند. یکی از ویژگی های مهم و منحصر به فرد این بنا مربوط به مناره ها می باشد، به گونه ای است که با تکان دادن یکی از مناره ها، دیگر مناره نیز تکان می خورد.

ایوان: بخش ایوان دارای 10 متر ارتفاع از سطح زمیین بوده و داخل ایوان مزار عمو عبدالله قرار دارد. برای ساخت ایوان این بنا از آجر استفاده شده و همچنین برای تزیین آن نیز از کاشی ها و نقوش داخل گنبد به کار برده اند. پلکانی به صورت مارپیچ برای دسترسی از ایوان به مناره ها و همچنین پشت بام قرار داده شده است. اما استفاده از این پلکان برای بازدیدکنندگان ممنوع می باشد.

چله خانه: در بنای منارجنبان دو اتاقک ساخته شده که آن ها را با نام چله خانه می خوانند. در چله خانه عرفا چله نشینی داشتند. بدین صورت که در این مکان 40 روز می ماندند و با ریاضت و سختی کشیدن ببا معبود و خدای خود خلوت می کردند.

قبرستان: علاوه بر مقبره عمو عبدالله که در بخش ایوان بنای منارجنبان قرار دارد، تعدادی مقبره با رنگ سفید نیز در ساختمان وجود دارند که احتمال می رود قبرهای قدیمی باشند و ایوان منارجنبان روی آن بنا شده است.

علاوه بر ویژگی منحصر به فرد منارجنبان اصفهان، سقف بنا نیز با کاشی کاری های بسیار زیبایی مزین شده است که چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند.

عجایب منارجنبان اصفهان

اگر فردی از ۱۷ پله داخل هر مناره که از بام بنا تا بالای هر مناره وجود دارد، بالا رفته و دست‌ های خود را داخل یکی از دیوارهای واسط میانی پنجره ‌های فوقانی آن قفل و شروع به تکان دادن مناره کند، مناره به حرکت در آمده و هم ‌زمان با آن مناره دیگر و در واقع کل ساختمان به نوسان در می ‌آید که تنها نوسان مناره قابل دیدن است.

همچنین برای دیدن نوسان بنا می ‌توان لیوان آبی را بر روی قبر “عمو عبدالله” قرار داد و سطح لغزان آن را مشاهده کرد. به کار بردن آجرهایی با ویژگی ‌های خاص که ضریب ارتجاعی بالاتری نسبت به آجرهای به کار رفته در بخش ‌های دیگر دارد و کاربرد قوانین فیزیکی در این بنا نه تنها راز جنبیدن مشهورترین مناره جنبان جهان را آشکار می ‌کند بلکه بیانگر دانش فنی عمیق سازندگان آن در هفت قرن پیش بوده است، سازندگانی که نامی از آن ها به طور مشخص در دست نیست.

تکان خوردن مناره‌ های این بنا تا مدت ‌ها برای دانشمندان پرسش برانگیز بود. معماری اسرار آمیز این بنا برای بسیاری هنوز هم در هاله ای از ابهام باقی مانده ‌است. منطقی ‌ترین علتی که برای تکان خوردن مناره ‌ها وجود دارد، پدیده فیزیکی تشدید یا پدیده رزونانس است.

چون مناره‌ها سبک معماری مشابهی دارند، تکان خوردن یکی روی دیگری اثر می‌گذارد. نکته جالب در این بنای تاریخی آن است که با حرکت دادن یک مناره، نه تنها مناره دیگر به حرکت در می‌آید، بلکه تمامی این ساختمان به لرزه درمی‌آید.

کاشی کاری و زیبایی های منارجنبان اصفهان

کاشی هاى لاجوردى و فیروزه‏اى زینت بخش این بناست و برمزار آن روحانى زاهد و عابد قطعه سنگى مرمرى قرار داده‏ اند که سوره یس از قرآن کریم حاشیه آن را زینت بخشیده است. کتیبه ‏هاى دیگرى نیز در این آرامگاه وجود دارند که از جمله آن ها کتیبه‏ اى بر سنگ مرمر بالاى سنگ اصلى که از عمو عبدالله به عنوان یک مرد پرهیزگار و زاهد نام مى ‏برد و تاریخ او را نیز ذکر مى ‏کند.

تزئینات کاشی کاری به شیوه مغولی در ساختمان این بنای تاریخی قابل مشاهده است. زینت دیگر این بنا که می توان به آن اشاره کرد ایوان دوره مغول است که با خط های ظریف و نقش های ستاره ای و کاشی های لاجوردی آراسته شده است.

علت لرزش منارجنبان اصفهان

همانطور که در بالا ذکر شد، اگر یکی از مناره ها را تکان دهیم، مناره دیگر نیز بر اثر آن به تکان در می آید که یکی از ویژگی های خاص و مهم این بنا تلقی می شود. با توجه به مطالعات و تحقیقاتی که مهندسان علم فیزیک در این زمینه انجام داده اند، می توان دریافت که نظریه ریاضیدان و فیزیکدان اتریشی به نام کریستیان دوپلر که به نظریه دوپلر مشهور است، مناره ها به یک دیگر شباهت دارند و به علت به کار بردن مصالح سبک و کوتاه بودن مناره ها، وزن آن ها سنگین نیستند.

به همین دلیل است که با تکان دادن یکی از مناره ها، دیگری نیز تکان می خورد. علاوه بر این ها برخی معتقدند که منارجنبان اصفهان با منارجنبان های دیگری که در سراسر جهان ساخته شده اند، تفاوت دارند و به این دلیل است که با تکان خوردن یکی از مناره ها که دیگری نیز تکان می خورد، قسمت های دیگر ساختمان نیز به تکان در می آید.

منارجنبان اصفهان کجاست و مسیر دسترسی به آن

منارجنبان اصفهان که یکی از جاذبه های گردشگری استان اصفهان محسوب می شود، در 6 کیلومتری جاده اصفهان-نجف آباد و در سمت راست جاده واقع شده است. برای دسترسی به منارجنبان می توانید از وسیله نقلیه شخصی و یا تاکسی استفاده کنید.

اگر با ماشین شخصی خود می خواهید به این منطقه بروید می بایست خود را خیابان آتشگاه برسانید. پس از آن که 6 کیلومتر مسیر را طی کردید به منارجنبان اصفهان خواهید رسید. علاوه بر منارجنبان در همان نزدیکی نیز، بنای تاریخی دیگری به نام آتشگاه وجود دارد که می توانید از آن هم دیدن کنید. این مجموعه دیدنی دارای پارکینگ بوده و نگران جای پارک برای خودروی خود نباشید.

آدرس منارجنبان: اصفهان، روستای کارلادان در غرب شهرستان اصفهان، راه نجف آباد

ساعت بازدید و قیمت بلیط منارجنبان اصفهان

ساعت کاری این مجموعه از 9 صبح الی 18 عصر بوده و بازدیدکنندگان می توانند در این ساعات از این مجموعه دیدن کنند. برای دیدن لرزش مناره ها می توانید در ساعت های مشخصی مانند 10:30، 12، 15، 16:30 و 18:30 که مناره ها را به حرکت در می آورند مراجعه کنید.

لازم به ذکر است که این مجموعه در ایام تعطیل مانند تاسوعا و عاشورای ، شهادت امام علی (ع)، رحلت پیامبر (ص)، رحلت امام خمینی (ره) و شهادت امام جعفر صادق (ع) تعطیل بوده و امکان بازدید از آن وجود ندارد.

هزینه بلیط بازدید از مجموعه منارجنبان اصفهان، در سال 1399، 5000 تومان بوده است.