کلیسای کانتور قزوین

مدت زمان خواندن این مطلب : 8 دقیقه

کلیسای کانتور قزوین کلیسایی قدیمی و تاریخی در میان شهر قزوین است که قدمت آن به دوران قاجاریان می رسد و در اواخر دوران حکومت ناصرالدین شاه ساخته شده است. شهر قزوین انواع بناهای تاریخی و آثار باستانی را در خود جای داده که کلیسای کانتور یکی از آن ها محسوب می شود که توسط روس های ارتدکس احداث گردیده و امروزه به عنوان یکی از جاذبه های تاریخی قزوین شناخته می شود. قزوین شهری پر از جاذبه های تاریخی و با ارزش بوده که هر کدام از آن ها از روزگاران گذشته باقی مانده اند و روایت گر دوره های مختلفی از تاریخ ایران هستند و بسیاری از پایتخت نشینان را برای سفرهای یک روزه به سمت خود جذب می کند. در ادامه این مطلب همراه لوکس ویلا باشید تا با کلیسای کانتور قزوین که از قدیمی ترین و ارزشمندترین کلیساهای ایران می باشد، آشنا شویم.

کلیسای کانتور قزوین کجاست و مسیر دسترسی

کلیسای کانتور قزوین یکی از جاذبه های تاریخی این شهر می باشد که در محدوده بلوار آیت الله طالقانی قزوین جای گرفته و جزء معدود کلیساهای مسیحی ارتدکس در ایران شناخته می شود و از روزگار قاجاریان به جا مانده است و ما را به یاد جنگ جهانی دوم می اندازد. برای دسترسی به این کلیسای تاریخی، ابتدا بایستی خود را به شهر قزوین و سپس به چهارراه ولیعصر قزوین برسانید. بعد از آن که به چهارراه رسیدید، مسیر مستقیم را انتخاب کرده و به طراف بلوار آیت الله طالقانی بروید. بعد از آن که بلوار طالقانی را پشت سر گذاشتید، دومین خیابان که خیابان دارایی می باشد را وارد شده و مسیرتان را در آن ادامه دهید تا بتوانید کلیسای کانتور قزوین را در سمت چپ خود مشاهده نمایید.

ساعت بازدید از کلیسای کانتور قزوین: از ساعت 9 صبح تا 20 شب

آدرس کلیسای کانتور قزوین: استان قزوین، قزوین، خیابان طالقانی، خیابان دارایی، جنوب پارک مشاهیر (لاله‌ها)

کلیسای کانتور قزوین

آشنایی با کلیسای کانتور قزوین

کلیساهای قدیمی و تاریخی متعددی در شهرهای مختلفی از ایران وجود دارند که هر کدام از آن ها مربوط به دوره های مختلفی از تاریخ بوده که چندین مورد از آن ها در شهر قزوین دیده می شوند. بسیاری از ما به اشتباه تصور می کنیم که بسیاری از بناهای تاریخی در شهر اصفهان جای گرفته اند، اما شهر قزوین که در نزدیکی پایتخت قرار داشته نیز انواع بناهای تاریخی در آن وجود دارند که هر یک از آن ها مربوط به تاریخ های متفاوتی از تاریخ ایران می باشند. علاوه بر انواع جاذبه های طبیعی، بناهای تاریخی متعددی نیز در گوشه و کنار شهر قزوین وجود دارند که هر کدام از آن ها مربوط به دوره های مختلفی از تاریخ ایران هستند و روایت گر اتفاقات و رویدادهای مهمی از تاریخ و تمدن کشور عزیزمان می باشند.

از آنجایی که در زمان حکومت صفویان، شهر قزوین به عنوان پایتخت معرفی شده بود، بر شهرت و اهمیت آن افزود و گذشته ای پر بار و غنی را برای آن به وجود آورد. کلیسای کانتور قزوین یکی از کلیساها و بناهای تاریخی قزوین است که به عنوان کوچکترین کلیسای ایران محسوب می شود. این کلیسا با نام برج ناقوس نیز شهرت داشته و به دلیل بهره مندی از طراحی و معماری خاص، از منحصر به فردترین بناهای تاریخی ایران به شمار می رود. کلیسای کانتور که از روزگاران قاجار به یادگار مانده است، توسط روس های ارتدکس ساخته شده و از آن به عنوان محلی برای عبادت استفاده می کردند. اما امروزه خبری از عبادت و برگزاری مراسم های مذهبی در این کلیسا نبوده و سکوتی عمیق، آن را فرا گرفته است.

در واقع کلیسای کانتور به شکل بنایی سرخ رنگ و زیبا در گوشه ای از شهر قزوین قرار گرفته که پس از گذشت سالیانی طولانی که به صورت خاموش باقی مانده، گرد و غبار تنهایی بر آن سایه انداخته است. از آنجایی که این کلیسا توسط روس ها ارتدکس ساخته شده، آن را به عنوان کلیسای روسی می شناسند. و پیروان مذهب ارتدکس مسیحیت برای عبادت و برگزاری مراسم های مذهبی، به آن مراجعه می کردند. اما با گذر زمان، از رونق آن کاسته شد و در حال حاضر هیچکس برای عبادت به سراغ آن نمی روند و هیچ زمانی صدای ناقوس کلیسای آن را نخواهید شنید. کلیسای کانتور قزوین را به عنوان تنها کلیسای سرخ ایران می شناسند که از دوره جنگ جهانی دوم به جا مانده و به عنوان یکی از مهمترین بناهای تاریخی قزوین به حساب می آید.

با توجه به آن که در طول دوره های مختلفی از تاریخ بشریت، ادیان و مذاهب جدیدی در جهان ظهور کردند و پیروان هر دین، محل هایی را مخصوص عبادت و ستایش خداوند انتخاب نمودند و پیروان دین مسیحیت نیز محل هایی برای عبادت ساختند که با نام کلیسا شهرت داشتند و در بسیاری از شهرهای ایران دیده می شدند.  کلیسای کانتور نیز یکی از کلیساهای قدیمی مسیحیان است که از بازماندگان محل های عبادت مسیحیان می باشد که امروزه توجه گردشگران زیادی را به خود جلب می نماید. بیشترین موردی که توانسته سبب شهرت این کلیسا شود، سبک معماری ویژه آن بوده که نسبت به دیگر کلیساهای ایران متفاوت می باشد. در حال حاضر این کلیسا به بازارچه ای سنتی و کوچک تبدیل شده که گردشگران می توانند علاوه بر بازدید از این کلیسا به بازارچه صنایع صنایع دستی نیز مراجعه نمایند.

تاریخچه کلیسای کانتور قزوین

ناصرالدین شاه از جمله پادشاهان قاجاری بود که در زمان سلطنت خود، بارها به فرنگ سفر کرده بود و سفرهای پی در پی او به شهرهای مختلف فرنگ، سبب ورود فرهنگ و تمدن فرنگ به ایران شده بود. پیش از آن که بخواهیم با تاریخچه ساخت کلیسای کانتور قزوین آشنا شویم، بایستی کمی با جریان راه سازی ایران نیز آشنایی پیدا کنیم؛ چرا که این دو جریان در راستای یکدیگر می باشند. یکی از مواردی که پس از سفرهای این پادشاه به دیگر کشورها این بود که توجه زیادی به راهسازی گردید و اقداماتی را برای ارتباط میان پایتخت و اروپا انجام دادند و راه های شوسه بین شهرهای ایران احداث شدند. پادشاه بعدی که پس از ناصرالدین شاه روی کار آمد و محمد باقر سعدالسلطنه نام داشت، دستور ساخت راه شوسه تهران – قزوین را به آقا باقر اصفهانی صادر نمود.

در پی این راه سازی ها بود که روس ها وارد کشور شدند و همه روزه بر تعداد آن ها افزوده می شد و راه سازی ها به دست آن ها انجام می شد. قراردادی تحمیلی از سوی روسیه تزاری به ایران رسید که راه انزلی – قزوین را به یک شرکت راه سازی روسی که شرکت بیمه و حمل و نقل با مدیریت آناتولی نکالایویچ بستلما صورت پذیرد. به دلیل طولانی بودن مدت زمان پروژه ساخت این مجموعه، روس ها به اقامت در ایران محبور شدند. به همین جهت، برای رفاه و آسایش خود بناهایی را احداث نمودند تا بتوانند در مدت زمان اقامت خود در ایران، از آن ها استفاده کنند. عمارت شهرداری قزوین هم یکی از آن مکان هایی بود که روس ها برای اقامت و استراحت خود ساخته بودند و پس از ترک ایران، به شهرداری قزوین واگذار گردید.

در ابتدا که شرکت مذکور فعالیت خود را به صورت رسمی با ایران آغاز نمود، مجموعه تأسیساتی به نام کانتور (در زبان روسی به معنای دفتر کار و اداره) را در شمال محله پنبه ریسه قزوین احداث نمودند. یکی از بناهایی که در جنوب این مجموعه ساخته شده بود، کلیسایی کوچک و سرخ رنگ به نام کلیسای کانتور بود که کارکنان روسی برای انجام مراسم ها و فرایض مذهبی خود به آن مراجعه می کردند. از همین رو کلیسای کانتور را یکی از کلیساهای بازمانده از جنگ جهانی دوم می شناسیم و پس از آن که روس ها از ایران خارج شدند، این کلیسا به صورت متروکه باقی ماند. علاوه بر کلیسا و محل اقامت، انواع بناهای دیگری را ساختند که می توان به ساختمان کنسولگری روسیه در قزوین، سالن تئاتر، سالن باله، بناهای تأسیساتی نظیر منبع آب و غیره را احداث نمودند.

تاریخچه و زمان ساخت کلیسای کانتور قزوین را می توان هم زمان با سکونت روس ها در قزوین و جریان راه سازی در ایران مرتبط دانست و همچنین سبک معماری روسی وارد سبک معماری ایران گردید. کلیسای کانتور در تاریخ 20 آبان ماه سال 1377 با شماره 2167 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

کلیسای کانتور قزوین

معماری کلیسای کانتور قزوین

بیشترین موردی که توانسته سبب شهرت کلیسای کانتور قزوین شود، سبک معماری آن می باشد که برای ساخت آن از طراحی چلیپایی استفاده شده است. این کلیسا دارای شباهت زیادی با دیگر کلیساهای جهان داشته و نمونه های متعددی از آن نیز وجود دارند. برای طراحی و ساخت بنای این کلیسای کوچک، از پلان 4 ضلعی به همراه دو گنبد بهره گرفته شده که گنبد کوچک در قسمت بالای محراب و گنبد بزرگ در مرکز نمازخانه قرار گرفته است. برای کلیسای کانتور تنها یک ورودی در نظر گرفته شده که صلیب های روسی در روی سمت دیوارهای جانبی آن دیده می شوند. این ورودی در ضلع غربی کلیسا قرار داشته و از بخش هایی همچون ورودی، سقف شیب دار و درب ورودی تشکیل شده است.

ناقوسخانه این کلیسا به صورت 3 طبقه بوده که در قسمت فوقانی ورودی کلیسا قرار گرفته و در نهایت به گنبد کوچک بنا می رسد. این کلیسا دارای یک حیاط می باشد که ساختمان کلیسا در آن قرار گرفته و دو سنگ قبر در حیاط وجود دارند که یکی از آن ها به خلبان روسی و یکی دیگر نیز به یکی از مهندسان روسی تعلق دارند و از آنجایی که هر دو نفر در ایران جان خود را از دست داده اند، مقبره های آنان در ایران و در این محل قرار دارند. به دلیل بهره مندی کلیسای کانتور قزوین از طراحی چلیپایی، محراب آن به سمت شرق بوده و برای ورودی آن نیز از سقف شیب دار استفاده شده است. پس از آن که از طریق ورودی وارد کلیسا می شوید، پیش فضای هال در مقابل شما قرار دارد که بایستی وارد آن شوید.

برج ناقوس کلیسا نیز در بالای همین بخش قرار داشته که ارتفاع آه به حدود 11 متر می رسد. هال این کلیسا از بخش هایی نظیر محراب و نمازخانه تشکیل شده و دو فضای مستطیلی شکل در دو طرف هال وجود دارند. فضایی که برای محراب در نظر گرفته شده، به صورت نیم دایره بوده و گنبدی در بخش فوقانی آن قرار دارد. محوطه نمازخانه کلیسای کانتور قزوین نیز دارای گنبد بوده و فضاهای جانبی آن نیز از پوششی به صورت تخت برخوردارند. دو اتاق در دو سمت این کلیسا وجود دارند که کشیش ها برای تعویض لباس از آن ها استفاده می کردند. برای تزئینات نمای بیرونی این کلیسا، از ستون هایی استفاده شده اند که چهره ای جذاب و تماشایی را برای کلیسا پدید آورده اند. اما برای سرعت بخشیدن به زمان ساخت و آماده سازی بنای این کلیسا، از استفاده بیش از حد تزئینات، خودداری نموده اند.

در زیر گنبد کلیسا، صلیبی دیده می شود که نماد مسیحیان ارتدکس بوده و این را می توان از روی خط موربی که روی صلیب قرار دارد، پی برد. مسیحیان ارتدکس خط موربی را روی صلیب قرار داده و پیروی خود را از مذهب ارتدکس به این صورت نشان می دهند و بر این عقیده هستند که علاوه بر بسته بودن دست حضرت عیسی (ع)، پاهای او نیز به شکل اوریب به صلیب بسته بوده تا در بیشتری را متحمل گردد. در مقابل نیز برخی دیگر از مسیحیان ارتدکس بر این باور هستند که وجود خط مورب بر روی صلیب نشان دهنده سیر تکامل انسان و نمادی از بهشت و جهنم می باشد. نورگیرهایی را در بخش نمازخانه قرار داده اند تا نور مناسب و کافی را برای فضای نمازخانه ایجاد کند و همچنین نورگیرهایی را برای برج ناقوص خانه در نظر گرفته اند.

پنجره های چوبی هم بر روی دیوارهای آجری این کلیسا قرار داده شده اند. در آخر خوب است بدانیم برای ساخت این کلیسای تاریخی و ماندگار، از مصالحی نظیر آجر و ملاط به کار برده اند که به خوبی آجرهای قرمز رنگ لعاب دار را در کنار یکدیگر قرار داده و تا به امروز به عنوان یکی از بهترین نمونه های کلیسای مسیحیان در ایران به شمار می رود.

بخش های مختلف کلیسای کانتور قزوین

کلیسای کانتور قزوین نیز همانند دیگر کلیساهای ایران و جهان، از بخش های مختلفی تشکیل شده که در قسمت قبلی به صورت مختصر با آن ها آشنا شدیم. معماری و طراحی و ساخت این کلیسا، از مهمترین ویژگی های خاص بودن کلیسای کانتور قزوین محسوب می شود. در این بخش از مطلب می خواهیم به آشنایی بیشتری با بخش های مختلفی این کلیسای تاریخی بپردازیم.

محوطه بیرونی کلیسای کانتور

کلیسای کانتور در میان حیاطی واقع شده که برای ورود به ساختمان، ابتدا بایستی وارد این محوطه شده و سپس بتوانید وارد ساختمان شوید. این محوطه در ضلع جنوبی بنا قرار داشته و برای دو بخش از آن، نرده های آهنی در نظر گرفته شده اند و در دو ضلع شمالی و شرقی آن نیز دیوار ساخته شده اند. همانطور که پیش تر اشاره شد، دو مقبره در محوطه بیرونی این کلیسا قرار دارند که یکی از آن ها متعلق به خلبان روسی و دیگری متعلق به مهندس روسی می باشد و از آنجایی که هر دو نفر آن ها در ایران جان خود را از دست داده اند، در ایران و در محوطه این کلیسا به خاک سپرده شده اند.

یکی از آن مقبره ها دارای سنگ سیاه بوده و به مهندس روسی که نیکلای الکساندروویچ تعلق داشته و سال 1285 هجری شمسی و در سن 39 سالگی از دنیا رفت. سنگ دیگری که در محوطه کلیسا دیده می شود، رنگ آن متفاوت بوده و زیر آن خلبان روسی دفن شده که در جنگ جهانی اول در حوالی شهر قزوین سقوط کرد و جان خود را از دست داد و به همین جهت، پیکر او را در این محوطه به خاک سپردند.

کلیسای کانتور قزوین

ورودی ساختمان کلیسا

ورودی کلیسای کانتور، در بخش غربی آن قرار داشته و به صورت فضایی با سقف شیب دار می باشد و در ورودی با قوس های هلالی شکل قابل مشاهده هستند. برای ساخت تمام بخش های کلیسا از آجرهای لعابدار قرمز استفاده شده و تنها نقطه ای که از کلیسا از آجر قرمز برای آن به کار نرفته، همین بخش است. فضایی تماشایی در مقابل ورودی قرار دارد که به یک ایوان کوچک شباهت داشته و توسط ستون هایی از جنس چوب که ارتفاع آن ها به نیم متر می رسند، مورد احاطه قرار گرفته است. نقش گچ بری برجسته ای در دو سمت ورودی کلیسا وجود دارد که نقش یک صلیب در تاج گل بوده و طراحی آن با صلیب های دیگری که در دیگر بخش های کلیسا وجود دارند، متفاوت است. این صلیب دارای خطی مورب است که نشان دهنده نماد مسیحیان ارتدکس بوده و کلیسای کانتور قزوین که از کلیساهای مسیحیان ارتدکس محسوب می شود.

فضای داخلی کلیسا

بعد از آن که وارد کلیسا شدید و از ورودی آن عبور کردید، هال کوچکی در مقابل شما قرار خواهید گرفت که نمازخانه و محراب کلیسا در آن قرار گرفته اند و برج ناقوس کلیسا نیز بر روی آن واقع شده است. پنجره های نعل اسبی برای این فضا در نظر گرفته شده اند که بین فضای داخل کلیسا و بیرون ارتباط ایجاد نموده است. اتاقی در سمت راست کلیسا وجود دارد که به اتاق غسل تعمید اختصاص داشته و نوزادانی که تازه متولد شده بودند را در آن غسل می دادند. اتاقی هم در سمت چپ کلیسا قرار داشته که به کشیشان اختصاص داشته و پیش از آن که کشیش به محراب مراجعه کند، در این اتاق لباس خود را عوض می کند. گچ بری های تماشایی و چشمگیری در هال کلیسا به کار رفته اند که چشم هر بازدیدکننده ای را به خود جلب می کنند. اما توجه داشته باشید که در حین بازدید از کلیسای کانتور قزوین، بازدیدکنندگان اجازه ورود به اتاق ها را نداشته و تنها می توانند از بخش هال کلیسا دیدن کنند.

محراب و نمازخانه کلیسا

از آنجایی که مسیحیان برای طلوع خورشید اهمیت ویژه ای قائل بودند، محراب کلیسا را در سمت شرق و به صورت نیم دایره ساخته بودند. در قسمت فوقانی این محراب، گنبدی کلیسا قرار گرفته و گنبد دیگری نیز بر فراز بخش نمازخانه دیده می شود و بر روی سقف آن نورگیرهایی تعبیه شده اند.

کلیسای کانتور قزوین

برج ناقوس کلیسا

برج ناقوس کلیسا یکی دیگر از بخش های کلیسای کانتور قزوین می باشد که در قسمت غربی کلیسا قرار داشته و توجه بسیاری از بازدیدکنندگان را به خود جلب کرده و به صورت 3 طبقه بوده و ارتفاع آن به حدود 11 متر می رسد. یک گنبد آبی رنگ بر روی این برج قرار گرفته و پنجره هایی که برای این برج در نظر گرفته شده اند، دارای یک ردیف آجرکاری به شکل 8 می باشند که از تزئینات این کلیسا محسوب شده و چشم هر بیننده ای را به خود جلب می کنند. دو نیم ستون متصل شده به دیوار و دو ستون استوانه ای شکل در مقابل پنجره های ضلع شمالی و جنوبی قرار دارند.

گنبد کلیسای کانتور

برای کلیسای کانتور قزوین دو گنبد ساخته شده که یکی از آن ها بزرگ و دیگری کوچک می باشد. گنبد بزرگ این کلیسا بر روی قسمت فوقانی نمازخانه و گنبد کوچک تر بر فراز بخش محراب کلیسا قرار گرفته اند و برای طراحی آن ها از طرح چلیپایی استفاده شده است. گنبدهایی که برای این کلیسا به کار رفته اند، شکوه و جلال بیشتری را برای نمای بیرونی آن پدید آورده اند و سبب ارتفاع بیشتر سقف های کلیسا شده اند.

بازارچه صنایع دستی

روس ها پس از آن که مهلت قراردادشان تمام شد، ایران را ترک کردند و کلیسا و دیگر بناهایی که در این مجموعه تاریخی ساخته بودند، به صورت متروکه باقی ماندند و امروزه جزء بناهای تاریخی قزوین به شمار می روند. از دیگر دلایلی که سبب متروکه شدن این کلیسا گردید، کم بودن تعداد پیروان مسیحیت ارتدوکس می باشد. از همین رو، کلیسای کانتور قزوین با تغییر کاربری مواجه شد و بازارچه صنایع دستی تبدیل گردید. در زمان های ابتدا که روس ها این مکان را ترک کرده بودند، کلیسای کانتور به عنوان اثری تاریخی باقی مانده بود، اما در حال حاضر بازارچه ای تحت عنوان بازارچه صنایع دستی در آن راه اندازی شده که صنایع دستی و سنتی قزوین در آن به نمایش گذاشته شده اند.

کلیسای کانتور قزوین

دلیل مساحت کم کلیسای کانتور قزوین

کلیسای کانتور قزوین جزء کوچترین کلیساهای ایران بوده و حتی هنگامی که این کلیسا را از نمای بیرونی تماشا کنید، متوجه کوچک و نقلی بودن آن خواهید شد. حال شاید برایتان سوال پیش بیاید که چرا این کلیسا را کوچک ساخته اند؟ از اصلی ترین دلایل کوچک بودن مساحت این کلیسا به عقاید پیروان ارتدکس مربوط می باشد؛ چرا که ارتدکس ها به صورت ایستاده عبادت کرده و به همین منظور فضای کمتری را برای عبادت خود نیاز دارند. همچنین به لحاظ طراحی، معماری و تزئینات متفاوت تر از دیگر کلیساهای کشور بوده و برای آن که بتوانند روند ساخت و ساز راه سازی را سرعت ببخشند، این مجموعه تاریخی را ساخته بودند.

شرایط بازدید از کلیسای کانتور قزوین

اگر قصد دارید از میان جاذبه های دیدنی قزوین به بازدید از کلیسای کانتور قزوین اقدام نمایید، می توانید از ساعت 9 صبح تا 20 شب به سراغ بازدید از آن بروید. همچنین برای بازدید از این کلیسای تاریخی نیازی به پرداخت هزینه و تهیه بلیط نبوده و بازدید از آن کاملا رایگان می باشد. از آنجایی که کلیساها مکان هایی مذهبی برای عبادت محسوب می شوند، برای ورود به آن ها بایستی یک سری نکات را رعایت کرده و احترام و آداب لازم را در نظر داشته باشید. اگر قصد داشتید از این کلیسا دیدن کنید، بهتر است پیش از رفتن از زمان بازدید آن اطلاع حاصل نمایید. اگر به دنبال کلیسایی فعال در قزوین هستید، می توانید به سراغ کلیسای رفیع قزوین که در مدرسه رفیع قرار دارد، بروید.

بهترین زمان بازدید از کلیسای کانتور قزوین

اگر قصد دارید از این کلیسای تاریخی و زیبا دیدن کنید، ابتدا بهتر است آب و هوای شهر قزوین را در نظر بگیرید و زمان سفر خود را به این شهر انتخاب نمایید. یکی از بهترین زمان هایی که می توان به شهر قزوین سفر کرد، فصل بهار بوده که آب و هوایی معتدل و دلچسب در طبیعت قزوین حاکم بوده و خبری از گرمای طاقت فرسای تابستان و سرمای سرد زمستان نیست. لذا گردش در میان جاذبه های دیدنی قزوین و بازدید از کلیسای کانتور قزوین را می توانید به فصل بهار موکول نمایید.

کلیسای کانتور قزوین

راهنما سایت

آدرس

استان قزوین، قزوین، خیابان طالقانی، خیابان دارایی، جنوب پارک مشاهیر (لاله‌ها)

شماره تماس

هزینه بازدید

رایگان

ساعات بازدید از این جاذبه

شنبه

9 الی 20

یک‌شنبه

9 الی 20

دو‌شنبه

9 الی 20

سه‌شنبه

9 الی 20

چهار‌شنبه

9 الی 20

پنج‌شنبه

9 الی 20

جمعه

9 الی 20
مسیریابی آنلاین
مطالب مشابه